|
|
| (Nie pokazano 49 wersji utworzonych przez 6 użytkowników) |
| Linia 1: |
Linia 1: |
| | | | |
| | | | |
| − | {{Wieś infobox
| |
| − | |nazwa = Rozogi
| |
| − | |herb wsi =Herb gminy Rozogi.jpg
| |
| − | |flaga wsi =
| |
| − | |herb artykuł =
| |
| − | |dopełniacz wsi = Rozóg
| |
| − | |zdjęcie = Rozogi w roku 1916.jpg
| |
| − | |opis zdjęcia = Rozogi w roku 1916
| |
| − | |rodzaj miejscowości = wieś gminna
| |
| − | |województwo = warmińsko-mazurskie
| |
| − | |powiat = szczycieński
| |
| − | |gmina = Rozogi
| |
| − | |miejscowość podstawowa =
| |
| − | |sołectwo =
| |
| − | |wysokość =
| |
| − | |liczba ludności = 5 783
| |
| − | |rok = 2011
| |
| − | |strefa numeracyjna =(+48) 89
| |
| − | |kod pocztowy =12-114
| |
| − | |tablice rejestracyjne = NSZ
| |
| − | |SIMC =
| |
| − | |mapa wsi =
| |
| − | |kod mapy = PL-WN
| |
| − | |stopniN = 53 |minutN = 29 |sekundN = 01
| |
| − | |stopniE = 21 |minutE = 21 |sekundE = 28
| |
| − | |commons =
| |
| − | |wikipodróże =
| |
| − | |wikisłownik =
| |
| − | |www =
| |
| − | }}
| |
| − | <big>''' Rozogi''' (niem. ''Friedrichshof'') – wieś położona w powiecie szczycieńskim, w gminie Rozogi.
| |
| | | | |
| − | W latach 1975-1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa ostrołęckiego.
| |
| | | | |
| − | Rozogi przejściowo nazywano także Frydrychowem.
| + | * [[Rozogi (gmina Rozogi)]] |
| − | <br/>
| + | * [[Rozogi (gmina Sorkwity)]] |
| − | | |
| − | === Charakterystyka fizjograficzna ===
| |
| − | Wieś położona jest 25 km na wschód od Szczytna, nad rzeką Szkwą. Przez wieś przebiegają drogi krajowe nr 53 i nr 59.
| |
| − | Dawniej wieś nazywano Rozogami Polskimi, dla odróżnienia od Rozóg w powiecie Mrągowskim.
| |
| − | | |
| − | <br/>
| |
| − | | |
| − | === Dzieje miejscowości ===
| |
| − | Miejscowość została założona na miejscu dawnej staropruskiej osady.
| |
| − | 23 lutego 1645 roku niejaki Jakub Bieber otrzymał 60 łanów położonych po obu stronach rzeki Szkwy , dając tym samym początek nowej wsi. W okresie władzy księcia Albrechta na niewielkim wzniesieniu znajdował się zamek myśliwski . W roku 1665 w Rozogach wybudowano drewniany kościół, który po pożarze z 1700 roku odbudowano w całości z cegły . W 1885 roku postawiono obecny kościół neogotycki Według danych z roku 1896 parafia liczyła 9611 wiernych, z czego 8511 było Polakami .
| |
| − | W XIX wieku za sprawą korzystnego położenia na szlaku Szczytno-Myszyniec-Ostrołęka oraz bliskości granicy, Rozogi stały się najważniejszym ośrodkiem gospodarczym w tej części regionu . Miejscowość posiadała wówczas przywilej na prowadzenie 6 targów i jarmarków rocznie. W okolicy wydobywano bursztyn, działały trzy gorzelnie, dwie cegielnie. Na początku XIX wieku Rozogi zaliczano wraz z okolicznymi wsiami do najludniejszych obszarów .
| |
| − | Na początku XIX wieku w Rozogach zaczęli się osiedlać przedstawiciele społeczności żydowskiej, zachęceni perspektywami jaki dawało wydobycie bursztynu w okolicach . Żydowscy mieszkańcy Rozóg trudnili się przede wszystkim handlem i rzemiosłem. W połowie XIX wieku diaspora żydowska w miejscowości liczyła około 50-60 osób. Około 1853 roku w Rozogach działał dom modlitewny. Na przełomie XIX i XX wieku społeczność żydowska zaczęła się zmniejszać
| |
| − | | |
| − | Liczba mieszkańców:
| |
| − |
| |
| − | 1817 – 747
| |
| − | | |
| − | 1858 – 1655
| |
| − | | |
| − | 1878 – 2081
| |
| − | | |
| − | 1900 – 2075
| |
| − | | |
| − | 1939 - 1802
| |
| − | | |
| − | [[File:Kościół pw. św. Marii Magdaleny w Rozogach.jpg|thumb|300px|Kościół pw. św. Marii Magdaleny w Rozogach]] | |
| − | W 1834 roku utworzono przygotowawczą szkołe nauczycielską a w 1866 roku w miejscowości założono seminarium nauczycielskie, przeniesione w 1884 roku do Szczytna .
| |
| − | W okresie powstania styczniowego 1863/1864 Rozogi stały się ośrodkiem masowego przerzutu broni dla powstańców
| |
| − | W 1728 roku zmarł rzekomo w Rozogach człowiek liczący 150 lat, a informacja ta przez pewien czas była obiektem żywego zainteresowania w całym kraju .
| |
| − | | |
| − | Aktualnie funkcję [[wójt|wójta]] sprawuje [[Józef Zapert]]<ref>http://www.rozogi.pl/ug_rozogi/index.php?option=com_content&view=article&id=32&Itemid=18 [data dostępu: 10.09.2013]</ref>.
| |
| − | | |
| − | <br/>
| |
| − | | |
| − | === Ludzie związani z miejscowością: ===
| |
| − | *[[Fryderyk Kwiatkowski]], działacz mazurski, urodzony w 1875 roku w Rozogach. Był górnikiem, jako inwalida wrócił na Mazury, mieszkał w Jedwabnie, potem w Rozogach. Aktywnie włączył się w działalność na rzecz Polski w okresie plebiscytu w 1920 roku. Działał w Zjednoczeniu Mazurskim oraz Związku Polaków w Niemczech. Prześladowany w okresie władzy hitlerowskiej. W 1941 r. zamieszkał w Pieckach. Zmarł w 1954 r.
| |
| − | <br/>
| |
| − | | |
| − | === Zabytki: ===
| |
| − | *Dawny kościół ewangelicki, obecnie rzymskokatolicki z 1906
| |
| − | *Pomnik mieszkańców poległych podczas I wojny światowej
| |
| − | *Zachowało się wiele przykładów budownictwa drewnianego z końca XIX wieku i pierwszej ćwierci wieku XX (m.in. chałupy na ul. 22 lipca, nr 23, 30; ul. 24 stycznia nr 28; ul. Warszawska nr 10
| |
| − | *Dawny cmentarz ewangelicki z połowy XVIII wieku z murowaną bramą z 1800 roku, obecnie rzymskokatolicki; znajduje się na nim kwatera wojenna z okresu I wojny światowej
| |
| − | *Budownictwo murowane z początków XX wieku, min. budynek szkoły z 1898 roku | |
| − | <br/>
| |
| − | [[File: Wieś Rozogi w roku 1920.jpg|thumb|left|300px|Wieś Rozogi w roku 1920]] | |
| − | === Bibliografia: ===
| |
| − | #Liżewska Iwona, Knercer Wiktor, ''Przewodnik po historii i zabytkach ziemi szczycieńskiej'', Olsztyn 1998.
| |
| − | #''Ludność. Stan i struktura w przekroju terytorialnym. Stan w dniu 30 VI 2012 r.'', Warszawa 2012 ; http://www.stat.gov.pl/gus/5840_13647_PLK_HTML.htm
| |
| − | #''Mazury. Słownik stronniczy, ilustrowany'', red. Waldemar Mierzwa, Dąbrówno 2008.
| |
| − | #Orłowicz Mieczysław, ''Ilustrowany przewodnik po Mazurach Pruskich i Warmii'', na nowo podali do druku Grzegorz Jasiński, Andrzej Rzempołuch, Robert Traba, Olsztyn 1991.
| |
| − | #''Warmia i Mazury. Przewodnik ilustrowany'', red. Marcin Kuleszo, Barbara Wojczulanis, Olsztyn 2001.
| |
| − | #Gminna ewidencja zabytków http://www.rozogi.pl/ug_rozogi/index.php?option=com_content&view=article&catid=12%3Agminna-ewidencja-zabytkow&id=92%3Agminna-ewidencja-zabytkow-strona-12&Itemid=42 [data dostępu: 23.08.2013]
| |
| − | #Wirtualny Sztetl: http://www.sztetl.org.pl/pl/city/rozogi/ [data dostępu: 23.08.2013]
| |
| − | {{Przypisy}}
| |
| − | <references/>
| |
| − | | |
| − | <br/>
| |
| − | | |
| − | == Zobacz też ==
| |
| − | [[Użytkownik:Emzet|Emzet]] ([[Dyskusja użytkownika:Emzet|dyskusja]]) 04:43, 29 wrz 2013 (CEST)
| |
| − | | |
| − | [[Kategoria: Miejscowość]]
| |
| − | [[Użytkownik:Emzet|Emzet]] ([[Dyskusja użytkownika:Emzet|dyskusja]]) 00:24, 28 wrz 2013 (CEST)
| |
