Żywki: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja zweryfikowana] |
(→Dzieje miejscowości) |
|||
| (Nie pokazano 12 wersji utworzonych przez 4 użytkowników) | |||
| Linia 5: | Linia 5: | ||
|herb artykuł = | |herb artykuł = | ||
|dopełniacz wsi = Pole-obowiązkowe | |dopełniacz wsi = Pole-obowiązkowe | ||
| − | |zdjęcie = | + | |zdjęcie = |
| − | |opis zdjęcia = | + | |opis zdjęcia = |
|rodzaj miejscowości = | |rodzaj miejscowości = | ||
|województwo = warmińsko-mazurskie | |województwo = warmińsko-mazurskie | ||
| Linia 29: | Linia 29: | ||
|www = | |www = | ||
}} | }} | ||
| − | ''' Żywki ''' (niem. ''Siewken'') – | + | ''' Żywki ''' (niem. ''Siewken'') – wieś sołecka położona w [[Województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko-mazurskim]], w [[Powiat giżycki|powiecie giżyckim]], w [[Kruklanki (gmina wiejska)|gminie Kruklanki]]. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa suwalskiego. |
| + | Miejscowość w 2010 roku liczyła 197 mieszkańców (łącznie z miejscowościami [[Wyrzywilki]] i [[Żywki Małe]]). Obecnie funkcję sołtysa sprawuje [[Marzena Lasocka]]<ref>[http://www.bip.kruklanki.pl/pokaz.php?idk=72&kg=INFORMACJE&pk=So%B3ectwo bip.kruklanki.pl] [05.03.2014]</ref>. | ||
| + | <br/><br/> | ||
| − | |||
| − | |||
== Położenie == | == Położenie == | ||
| − | Wieś położona jest w północno-wschodniej części województwa warmińsko-mazurskiego, na obszarze [[Kraina Wielkich Jezior Mazurskich|Krainy Wielkich Jezior Mazurskich]], między | + | Wieś położona jest w północno-wschodniej części województwa warmińsko-mazurskiego, na obszarze [[Kraina Wielkich Jezior Mazurskich|Krainy Wielkich Jezior Mazurskich]], między jeziorem [[Jezioro Żywki|Żywki]] a jeziorem [[Jezioro Babka|Babka]], 16 km na wschód od [[Giżycko|Giżycka]] i 5 km na południe od [[Kruklanki|Kruklanek]]. |
| − | |||
== Dzieje miejscowości == | == Dzieje miejscowości == | ||
| − | |||
Wieś powstała w ramach kolonizacji wschodnich terenów [[Prusy Książęce|Prus Książęcych]]. W 1548 roku starosta [[Jan Pusch]] sprzedał pięć łanów sołeckich niejakiemu Jakubowi Bartnikowiczowi, który w zamian zobowiązał się do założenia wsi czynszowej na 45 łanach. Osadników obdarzono dziewięcioletnią [[wolnizna|wolnizną]]. | Wieś powstała w ramach kolonizacji wschodnich terenów [[Prusy Książęce|Prus Książęcych]]. W 1548 roku starosta [[Jan Pusch]] sprzedał pięć łanów sołeckich niejakiemu Jakubowi Bartnikowiczowi, który w zamian zobowiązał się do założenia wsi czynszowej na 45 łanach. Osadników obdarzono dziewięcioletnią [[wolnizna|wolnizną]]. | ||
| − | W 1557 roku książę [[Albrecht Hohenzollern]] w uznaniu zasług nadał staroście Puschowi na [[prawo lenne|prawie lennym]] Żywki (''Klein Sieben''), które liczyły wówczas już 60 łanów. Nadanie obejmowało również jeziora Żywki i Babka. Przekształcone w wieś szlachecką Żywki pozostały w rękach rodu Puschów, jednak w całości tylko do połowy XVII wieku. Najpierw w 1653 roku Jerzy Pusch sprzedał 10-łanowy majątek i 20-łanową wieś swemu szwagrowi Janowi Pełkowskiemu jako pokrycie swych długów. | + | W 1557 roku książę [[Albrecht Hohenzollern]] w uznaniu zasług nadał staroście Puschowi na [[prawo lenne|prawie lennym]] Żywki (''Klein Sieben''), które liczyły wówczas już 60 łanów. Nadanie obejmowało również jeziora Żywki i Babka. Przekształcone w wieś szlachecką Żywki pozostały w rękach rodu Puschów, jednak w całości tylko do połowy XVII wieku. Najpierw w 1653 roku Jerzy Pusch sprzedał 10-łanowy majątek i 20-łanową wieś swemu szwagrowi Janowi Pełkowskiemu jako pokrycie swych długów. Następnie, w 1704 roku, zubożali bracia Fabian i Sebastian Puschowie oddali w dzierżawę pozostałe w ich rękach 30 łanów dziedzictwa (na 30 lat, bez budynków). |
W połowie XIX wieku majątek w Żywkach obejmował obszar 46 łanów, zaś wieś – cztery łany. Pod koniec tego samego stulecia właścicielem majątku był niejaki Skrzeczka. Żywki należały do parafii ewangelickiej w [[Kruklankach]]. | W połowie XIX wieku majątek w Żywkach obejmował obszar 46 łanów, zaś wieś – cztery łany. Pod koniec tego samego stulecia właścicielem majątku był niejaki Skrzeczka. Żywki należały do parafii ewangelickiej w [[Kruklankach]]. | ||
| − | Szkołę we wsi założono w 1737 roku. W 1858 roku | + | Szkołę we wsi założono w 1737 roku. W 1858 roku uczyło się w niej 95 osób. W 1935 roku szkoła zatrudniała dwóch nauczycieli, a nauki pobierało 77 uczniów. Po II wojnie światowej szkołę uruchomiono ponownie w 1950 roku; w połowie lat 60. była to placówka czteroklasowa. |
W latach 1954–1972 Żywki wchodziły w skład gromady Kruklanki. | W latach 1954–1972 Żywki wchodziły w skład gromady Kruklanki. | ||
| − | |||
Liczba mieszkańców kształtowała się następująco: | Liczba mieszkańców kształtowała się następująco: | ||
*1857 – 327 osób | *1857 – 327 osób | ||
| Linia 55: | Linia 52: | ||
*1933 – 420 osób | *1933 – 420 osób | ||
*1939 – 401 osób | *1939 – 401 osób | ||
| − | |||
== Zabytki == | == Zabytki == | ||
*cmentarz wojenny z okresu I wojny światowej | *cmentarz wojenny z okresu I wojny światowej | ||
*założenie parkowe | *założenie parkowe | ||
| + | |||
| + | ==Multimedia== | ||
| + | {{#ev:youtube|7bWophynRjk|500|left|}} | ||
| + | |||
| + | {{Przypisy}} | ||
| + | <references/> | ||
| + | |||
== Bibliografia == | == Bibliografia == | ||
| − | + | Białuński Grzegorz, ''Kolonizacja "Wielkiej Puszczy" (do 1568 roku) - starostwa piskie, ełckie, straduńskie, zelkowskie i węgoborskie (węgorzewskie)'', Olsztyn 2002. <br/> | |
''Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch'', Königsberg 1857. <br/> | ''Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch'', Königsberg 1857. <br/> | ||
Wakar Andrzej, Wilamowski Bohdan, ''Węgorzewo. Z dziejów miasta i powiatu'', Olsztyn 1968. <br/> | Wakar Andrzej, Wilamowski Bohdan, ''Węgorzewo. Z dziejów miasta i powiatu'', Olsztyn 1968. <br/> | ||
[http://www.wuoz.olsztyn.pl/| Wojewódzka ewidencja zabytków] [data dostępu: 5.03.2014] <br/> | [http://www.wuoz.olsztyn.pl/| Wojewódzka ewidencja zabytków] [data dostępu: 5.03.2014] <br/> | ||
[http://www.stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims| Bank Danych Lokalnych GUS] [05.03.2014] <br/> | [http://www.stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims| Bank Danych Lokalnych GUS] [05.03.2014] <br/> | ||
| − | [http://www.verwaltungsgeschichte.de/angerburg.html| verwaltungsgeschichte.de] [d05.03.2014] | + | [http://www.verwaltungsgeschichte.de/angerburg.html| verwaltungsgeschichte.de] [d05.03.2014]<br/> |
| − | [http://www.rowery.olsztyn.pl/wiki/miejsca/1914/warminsko-mazurskie/zywki| rowery.olsztyn.pl] [05.03.2014] | + | [http://www.rowery.olsztyn.pl/wiki/miejsca/1914/warminsko-mazurskie/zywki| rowery.olsztyn.pl] [05.03.2014]<br/> |
| − | <br | ||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | [[Kategoria: Miejscowość]] [[Kategoria: Powiat giżycki]] [[Kategoria: | + | [[Kategoria: Miejscowość]] [[Kategoria: Powiat giżycki]] [[Kategoria: Kruklanki (gmina wiejska)]] [[Kategoria: Wsie sołeckie]] [[Kategoria: 1501-1600]] |
Aktualna wersja na dzień 10:36, 29 gru 2015
| Żywki | |
| | |
| Państwo |  Polska
|
| Województwo | warmińsko-mazurskie |
| Powiat | giżycki |
| Gmina | Kruklanki |
| Liczba ludności (2010) | 197[1] |
| Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego   Żywki | |
| Położenie na mapie Polski  Żywki | |
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} | |
Żywki (niem. Siewken) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie giżyckim, w gminie Kruklanki. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa suwalskiego.
Miejscowość w 2010 roku liczyła 197 mieszkańców (łącznie z miejscowościami Wyrzywilki i Żywki Małe). Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Marzena Lasocka[2].
Położenie
Wieś położona jest w północno-wschodniej części województwa warmińsko-mazurskiego, na obszarze Krainy Wielkich Jezior Mazurskich, między jeziorem Żywki a jeziorem Babka, 16 km na wschód od Giżycka i 5 km na południe od Kruklanek.
Dzieje miejscowości
Wieś powstała w ramach kolonizacji wschodnich terenów Prus Książęcych. W 1548 roku starosta Jan Pusch sprzedał pięć łanów sołeckich niejakiemu Jakubowi Bartnikowiczowi, który w zamian zobowiązał się do założenia wsi czynszowej na 45 łanach. Osadników obdarzono dziewięcioletnią wolnizną.
W 1557 roku książę Albrecht Hohenzollern w uznaniu zasług nadał staroście Puschowi na prawie lennym Żywki (Klein Sieben), które liczyły wówczas już 60 łanów. Nadanie obejmowało również jeziora Żywki i Babka. Przekształcone w wieś szlachecką Żywki pozostały w rękach rodu Puschów, jednak w całości tylko do połowy XVII wieku. Najpierw w 1653 roku Jerzy Pusch sprzedał 10-łanowy majątek i 20-łanową wieś swemu szwagrowi Janowi Pełkowskiemu jako pokrycie swych długów. Następnie, w 1704 roku, zubożali bracia Fabian i Sebastian Puschowie oddali w dzierżawę pozostałe w ich rękach 30 łanów dziedzictwa (na 30 lat, bez budynków).
W połowie XIX wieku majątek w Żywkach obejmował obszar 46 łanów, zaś wieś – cztery łany. Pod koniec tego samego stulecia właścicielem majątku był niejaki Skrzeczka. Żywki należały do parafii ewangelickiej w Kruklankach.
Szkołę we wsi założono w 1737 roku. W 1858 roku uczyło się w niej 95 osób. W 1935 roku szkoła zatrudniała dwóch nauczycieli, a nauki pobierało 77 uczniów. Po II wojnie światowej szkołę uruchomiono ponownie w 1950 roku; w połowie lat 60. była to placówka czteroklasowa.
W latach 1954–1972 Żywki wchodziły w skład gromady Kruklanki.
Liczba mieszkańców kształtowała się następująco:
- 1857 – 327 osób
- 1925 – 416 osób
- 1933 – 420 osób
- 1939 – 401 osób
Zabytki
- cmentarz wojenny z okresu I wojny światowej
- założenie parkowe
Multimedia
Przypisy
- ↑ Łącznie Żywki, Wyrzywilki, Żywki Małe.
- ↑ bip.kruklanki.pl [05.03.2014]
Bibliografia
Białuński Grzegorz, Kolonizacja "Wielkiej Puszczy" (do 1568 roku) - starostwa piskie, ełckie, straduńskie, zelkowskie i węgoborskie (węgorzewskie), Olsztyn 2002.
Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch, Königsberg 1857.
Wakar Andrzej, Wilamowski Bohdan, Węgorzewo. Z dziejów miasta i powiatu, Olsztyn 1968.
Wojewódzka ewidencja zabytków [data dostępu: 5.03.2014]
Bank Danych Lokalnych GUS [05.03.2014]
verwaltungsgeschichte.de [d05.03.2014]
rowery.olsztyn.pl [05.03.2014]
