Gałajny: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja zweryfikowana] |
(→Zabytki) |
|||
| (Nie pokazano 6 wersji utworzonych przez 4 użytkowników) | |||
| Linia 5: | Linia 5: | ||
|herb artykuł = | |herb artykuł = | ||
|dopełniacz wsi = | |dopełniacz wsi = | ||
| − | |zdjęcie = | + | |zdjęcie = |
| − | |opis zdjęcia = | + | |opis zdjęcia = |
|rodzaj miejscowości = | |rodzaj miejscowości = | ||
|województwo = warmińsko-mazurskie | |województwo = warmińsko-mazurskie | ||
| Linia 28: | Linia 28: | ||
|wikisłownik = | |wikisłownik = | ||
|www = | |www = | ||
| − | }} | + | }} |
| − | ''' Gałajny ''' (niem. ''Gallehnen'') – | + | ''' Gałajny ''' (niem. ''Gallehnen'') – wieś sołecka położona w [[województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko-mazurskim]], w [[powiat bartoszycki|powiecie bartoszyckim]], w [[Górowo Iławeckie (gmina wiejska)|gminie Górowo Iławeckie]]. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa olsztyńskiego. W latach 1946–1961 wieś wchodziła w skład powiatu górowskiego. |
| + | Miejscowość w 2010 roku liczyła 120 mieszkańców. W skład sołectwa wchodzą wsie: Gałajny, [[Warszkajty]] i [[Nowa Wieś Iławecka]]. Jest to największe sołectwo w gminie (36,7 km²). Obecnie funkcję sołtysa sprawuje [[Janusz Fizgał]]<ref>[http://gorowoil-ug.bip-wm.pl/public/?id=761 gorowoil-ug.bip-wm.pl] </ref>. | ||
| + | <br/><br/> | ||
| − | + | [[Plik: Wjazd do wsi. Przed II wojną światową i w 2012 roku.jpg|right|290px|thumb| Wjazd do wsi przed II wojną światową i w 2012 roku. Źródło: [http://www.genealogie-tagebuch.de/?paged=4 www.genealogie-tagebuch.de] ]] | |
| − | |||
| − | |||
== Położenie == | == Położenie == | ||
| − | Wieś położona jest w północnej części województwa warmińsko-mazurskiego, na [[Równina Sępopolska|Równinie Sępopolskiej]], 18 km na północny zachód od [[Bartoszyce|Bartoszyc]] i 7,5 km na północny wschód od [[Górowo Iławeckie|Górowa Iławeckiego]] | + | Wieś położona jest w północnej części województwa warmińsko-mazurskiego, na [[Równina Sępopolska|Równinie Sępopolskiej]], 18 km na północny zachód od [[Bartoszyce|Bartoszyc]] i 7,5 km na północny wschód od [[Górowo Iławeckie|Górowa Iławeckiego]]. Przebiega przez nią droga wojewódzka nr 511. Lasy rozciągające się na wschód od wsi zwane są [[Iławeckie Lasy|Iławeckimi Lasami]]. |
<br/> | <br/> | ||
== Dzieje miejscowości == | == Dzieje miejscowości == | ||
| − | Wieś powstała w ramach kolonizacji północnych obszarów państwa [[Zakon | + | Wieś powstała w ramach kolonizacji północnych obszarów państwa [[Zakon krzyżacki|zakonu krzyżackiego]]. Została założona w 1339 roku jako majątek rycerski. W XV i na początku XVI wieku była kilkakrotnie pustoszona i niszczona. W efekcie w połowie XVI stulecia założono ją od nowa jako wieś szlachecką, która istniała obok majątku. W 1857 roku mieszkały tu 93 osoby. Pod koniec XIX wieku majątek ten zajmował obszar 311 ha (stan na 1889 rok). W okresie międzywojennym został on rozparcelowany. Gałajny należały do parafii ewangelickiej w [[Wiewiórki|Wiewiórkach]]. |
| − | Po | + | Po II wojnie światowej nowi osadnicy przybyli tu jesienią 1945 roku. Wówczas we wsi lokowano siedzibę gminy. Pierwszym wójtem był [[Marian Kadłubski]]. Po 1954 roku istniała gromada Gałajny (do 1972 roku). W 1947 roku uruchomiono we wsi spółdzielnię rolniczo-handlową, przy której działało Państwowe Gospodarstwo Rolne [[Czyprki]]. |
| − | + | W 1983 roku wieś liczyła 122 mieszkańców, miała 26 budynków mieszkalnych i 29 indywidualnych gospodarstw rolnych, które łącznie obejmowały obszar 251 ha. We wsi znajdowały się wówczas: świetlica, punkt biblioteczny, sala kinowa na 100 miejsc, boisko sportowe, punkt zdrowia, punkt apteczny, urząd pocztowy i dwa sklepy spożywcze. | |
| + | Obecnie we wsi znajduje się siedziba leśnictwa Gałajny. W 1999 roku budynek remizy strażackiej zaadaptowano na kaplicę, a z parafii górowskiej wydzielono odrębną [[Parafia pw. Męczenników Podlaskich Błogosławionego Wincentego i Towarzyszy w Gałajnach|parafię pw. Męczenników Podlaskich Błogosławionego Wincentego i Towarzyszy]]. | ||
<br/> | <br/> | ||
== Zabytki == | == Zabytki == | ||
| − | + | *[[dwór w Gałajnach]] z przełomu XIX i XX wieku | |
| − | *[[ | + | *dawny park dworski |
| − | * | + | *przykłady budownictwa wiejskiego z pierwszej ćwierci XX wieku (domy nr 10, 14, 15, 16, 18a) |
| − | * | + | {{Przypisy}} |
| − | < | + | <references/> |
| − | |||
== Bibliografia == | == Bibliografia == | ||
| − | + | ''Bartoszyce. Z dziejów miasta i okolic'', red. Andrzej Wakar, Olsztyn 1987.<br/> | |
| − | + | ''Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch'', Königsberg 1857.<br/> | |
| − | + | [http://gorowoil-ug.bip-wm.pl/public/?id=88869| Zmiana studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Górowo Iławeckie], Górowo Iławeckie 2008 [05.03.2014]<br/> | |
| − | + | [http://www.stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims| Bank Danych Lokalnych GUS] [05.03.2014]<br/> | |
<br/> | <br/> | ||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | [[Kategoria: Miejscowość]] [[Kategoria: Powiat bartoszycki]] [[Kategoria: | + | [[Kategoria: Miejscowość]] [[Kategoria: Powiat bartoszycki]] [[Kategoria: Górowo Iławeckie (gmina wiejska)]] [[Kategoria: Wsie sołeckie]] [[Kategoria: 1301-1400]] |
Aktualna wersja na dzień 09:25, 19 maj 2016
| Gałajny | |
| | |
| Państwo |  Polska
|
| Województwo | warmińsko-mazurskie |
| Powiat | bartoszycki |
| Gmina | Górowo Iławeckie |
| Liczba ludności (2010) | 120 |
| Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego   Gałajny | |
| Położenie na mapie Polski  Gałajny | |
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} | |
Gałajny (niem. Gallehnen) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie bartoszyckim, w gminie Górowo Iławeckie. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa olsztyńskiego. W latach 1946–1961 wieś wchodziła w skład powiatu górowskiego.
Miejscowość w 2010 roku liczyła 120 mieszkańców. W skład sołectwa wchodzą wsie: Gałajny, Warszkajty i Nowa Wieś Iławecka. Jest to największe sołectwo w gminie (36,7 km²). Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Janusz Fizgał[1].
Położenie
Wieś położona jest w północnej części województwa warmińsko-mazurskiego, na Równinie Sępopolskiej, 18 km na północny zachód od Bartoszyc i 7,5 km na północny wschód od Górowa Iławeckiego. Przebiega przez nią droga wojewódzka nr 511. Lasy rozciągające się na wschód od wsi zwane są Iławeckimi Lasami.
Dzieje miejscowości
Wieś powstała w ramach kolonizacji północnych obszarów państwa zakonu krzyżackiego. Została założona w 1339 roku jako majątek rycerski. W XV i na początku XVI wieku była kilkakrotnie pustoszona i niszczona. W efekcie w połowie XVI stulecia założono ją od nowa jako wieś szlachecką, która istniała obok majątku. W 1857 roku mieszkały tu 93 osoby. Pod koniec XIX wieku majątek ten zajmował obszar 311 ha (stan na 1889 rok). W okresie międzywojennym został on rozparcelowany. Gałajny należały do parafii ewangelickiej w Wiewiórkach.
Po II wojnie światowej nowi osadnicy przybyli tu jesienią 1945 roku. Wówczas we wsi lokowano siedzibę gminy. Pierwszym wójtem był Marian Kadłubski. Po 1954 roku istniała gromada Gałajny (do 1972 roku). W 1947 roku uruchomiono we wsi spółdzielnię rolniczo-handlową, przy której działało Państwowe Gospodarstwo Rolne Czyprki.
W 1983 roku wieś liczyła 122 mieszkańców, miała 26 budynków mieszkalnych i 29 indywidualnych gospodarstw rolnych, które łącznie obejmowały obszar 251 ha. We wsi znajdowały się wówczas: świetlica, punkt biblioteczny, sala kinowa na 100 miejsc, boisko sportowe, punkt zdrowia, punkt apteczny, urząd pocztowy i dwa sklepy spożywcze.
Obecnie we wsi znajduje się siedziba leśnictwa Gałajny. W 1999 roku budynek remizy strażackiej zaadaptowano na kaplicę, a z parafii górowskiej wydzielono odrębną parafię pw. Męczenników Podlaskich Błogosławionego Wincentego i Towarzyszy.
Zabytki
- dwór w Gałajnach z przełomu XIX i XX wieku
- dawny park dworski
- przykłady budownictwa wiejskiego z pierwszej ćwierci XX wieku (domy nr 10, 14, 15, 16, 18a)
Przypisy
Bibliografia
Bartoszyce. Z dziejów miasta i okolic, red. Andrzej Wakar, Olsztyn 1987.
Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch, Königsberg 1857.
Zmiana studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Górowo Iławeckie, Górowo Iławeckie 2008 [05.03.2014]
Bank Danych Lokalnych GUS [05.03.2014]
