Możdżany: Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Warmii i Mazur
Skocz do: nawigacja, szukaj
[wersja nieprzejrzana][wersja zweryfikowana]
 
(Nie pokazano 10 wersji utworzonych przez 4 użytkowników)
Linia 4: Linia 4:
 
  |flaga wsi            =   
 
  |flaga wsi            =   
 
  |herb artykuł          =
 
  |herb artykuł          =
  |dopełniacz wsi        = Pole-obowiązkowe   
+
  |dopełniacz wsi        =    
  |zdjęcie              = Możdżany. Kaplica rodowa.jpg
+
  |zdjęcie              = Możdżany. Szkoła w 1942 roku.gif
  |opis zdjęcia          = Możdżany. Kaplica rodowa 
+
  |opis zdjęcia          = Możdżany. Szkoła w 1942 roku.<br>Źródło: [http://www.angerburg.de/borkenwalde.htm www.angerburg.de]
 
  |rodzaj miejscowości  =
 
  |rodzaj miejscowości  =
 
  |województwo          = warmińsko-mazurskie  
 
  |województwo          = warmińsko-mazurskie  
Linia 28: Linia 28:
 
  |wikisłownik          =
 
  |wikisłownik          =
 
  |www                  =
 
  |www                  =
}}<br/>
+
}}
''' Możdżany ''' (niem. ''Mosdzehnen'', od 1930 r. ''Borkenwalde'') – [[wieś sołecka]] położona w [[województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko-mazurskim]], w [[powiat giżycki|powiecie giżyckim]], w [[gmina Kruklanki|gminie Kruklanki]]. W latach 1975-1998 miejscowość należała [[podział administracyjny|administracyjnie]] do [[województwo suwalskie|województwa suwalskiego]].
+
''' Możdżany ''' (niem. ''Mosdzehnen'', od 1930 r. ''Borkenwalde'') – wieś sołecka położona w [[województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko-mazurskim]], w [[powiat giżycki|powiecie giżyckim]], w [[Kruklanki (gmina wiejska)|gminie Kruklanki]]. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa suwalskiego.
 
+
Miejscowość w 2010 roku liczyła 165 mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje [[Karol Gigielewicz]]<ref>[http://www.kruklanki.pl/pl/Solectwa,40 bip.kruklanki.pl] </ref>.
Miejscowość w 2010 roku liczyła 165 mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje [[Kazimierz Bogdanowicz]]<ref>http://www.bip.kruklanki.pl/pokaz.php?idk=72&kg=INFORMACJE&pk=So%B3ectwo [data dostępu: 5.03.2014]</ref>.
+
<br/><br/>
 
 
<br/>
 
 
 
 
== Położenie ==
 
== Położenie ==
 
Wieś położona jest w północno-wschodniej części województwa warmińsko-mazurskiego, na obszarze [[Kraina Wielkich Jezior Mazurskich|Krainy Wielkich Jezior Mazurskich]], na skraju [[Puszcza Borecka|Puszczy Boreckiej]], na północ od jeziora [[Jezioro Żywy|Żywy]], 21 km na wschód od [[Giżycko|Giżycka]] i 8 km na wschód od [[Kruklanki|Kruklanek]].
 
Wieś położona jest w północno-wschodniej części województwa warmińsko-mazurskiego, na obszarze [[Kraina Wielkich Jezior Mazurskich|Krainy Wielkich Jezior Mazurskich]], na skraju [[Puszcza Borecka|Puszczy Boreckiej]], na północ od jeziora [[Jezioro Żywy|Żywy]], 21 km na wschód od [[Giżycko|Giżycka]] i 8 km na wschód od [[Kruklanki|Kruklanek]].
 
<br/>
 
<br/>
 
 
== Dzieje miejscowości ==
 
== Dzieje miejscowości ==
[[File:Możdżany. Szkoła w 1942 roku.jpg|thumb|250 px|left|Możdżany. Szkoła w 1942 roku]]
+
Wieś powstała w ramach kolonizacji wschodnich terenów państwa [[Zakon krzyżacki|zakonu krzyżackiego]]. Dzieje miejscowości mają swój początek nad [[Rzeka Węgorapa|Węgorapą]] w pobliżu [[Węgorzewo|Węgorzewa]]. Tam bowiem w 1522 roku wielki mistrz [[Albrecht Hohenzollern]] założył na [[prawo magdeburskie|prawie magdeburskim]] 12-łanowy majątek myśliwski, zwany później Możdżanami. Do obowiązków właściciela (pierwszym był niejaki Jan Dorsz) należało polowanie.  
Wieś powstała w ramach kolonizacji wschodnich terenów państwa [[Zakon Krzyżacki|Zakonu Krzyżackiego]]. Nietypowe dzieje tej miejscowości mają swój początek... nad [[Węgorapa|Węgorapą]] w pobliżu [[Węgorzewo|Węgorzewa]]. Tam bowiem w 1522 roku wielki mistrz [[Albrecht Hohenzollern]] założył na [[prawo magdeburskie|prawie magdeburskim]] 12-łanowy majątek myśliwski, zwany później Możdżanami. Do obowiązków właściciela (pierwszym był niejaki Jan Dorsz) należało obowiązek polowania.
 
 
 
W 1617 roku wszystkich mieszkańców przeniesiono w pobliże Puszczy Boreckiej, gdyż ''z powodu dużej odległości od boru nie mogli wykonywać swoich powinności''<ref>Cyt. za: A. Wakar, B. Wilamowski, ''Węgorzewo. Z dziejów miasta i powiatu'', Olsztyn 1968, s. 133.</ref>. W ten sposób dawne Możdżany przestały istnieć, a nową wieś początkowo zwano Borkiem, później zaś - Możdżanami. Należała ona do [[parafia ewangelicka w Kruklankach|parafii ewangelickiej w Kruklankach]].
 
 
 
Szkoła we wsi istniała już przed [[II wojna światowa|II wojną światową]]. W 1935 roku miała ona dwie klasy, dwóch nauczycieli, a uczęszczało do niej 61 uczniów. Po wojnie uruchomiono ją ponownie w 1947 roku; w połowie lat 60. była to placówka czteroklasowa.
 
 
 
W latach 1954-1972 Możdżany wchodziły w skład [[gromada Boćwinka|gromady Boćwinka]].
 
 
 
  
Liczba mieszkańców
+
W 1617 roku wszystkich mieszkańców przeniesiono w pobliże Puszczy Boreckiej, gdyż "z powodu dużej odległości od boru nie mogli wykonywać swoich powinności"<ref>Cyt. za: A. Wakar, B. Wilamowski, ''Węgorzewo. Z dziejów miasta i powiatu'', Olsztyn 1968, s. 133.</ref>. W ten sposób dawne Możdżany przestały istnieć, a nową wieś początkowo zwano Borkiem, później zaś – Możdżanami. W późniejszym czasie powstał tu również niewielki majątek ziemski. Możdżany do 1945 roku należały do [[parafia ewangelicka w Kruklankach|parafii ewangelickiej w Kruklankach]].
  
1857 - 125 osób
+
Szkoła we wsi istniała już przed II wojną światową. W 1935 roku miała ona dwie klasy, dwóch nauczycieli, a uczęszczało do niej 61 uczniów. Po wojnie uruchomiono ją ponownie w 1947 roku; w połowie lat 60. była to placówka czteroklasowa.
  
1933 - 349 osób
+
W latach 1954–1972 Możdżany wchodziły w skład gromady [[Boćwinka]].
  
1939 - 310 osób
+
Liczba mieszkańców na przestrzeni lat:
+
*1857 – 125 osób
<br/>
+
*1933 – 349 osób
 +
*1939 310 osób
  
 
== Zabytki ==
 
== Zabytki ==
*Dawna kaplica rodowa z początku XX wieku, odremontowana w ostatnich latach
+
*dawna kaplica rodowa z początku XX wieku, odremontowana w ostatnich latach
<br/>
 
 
 
== Bibliografia ==
 
#Białuński Grzegorz, ''Kolonizacja "Wielkiej Puszczy" (do 1568 roku) - starostwa piskie, ełckie, straduńskie, zelkowskie i węgoborskie (węgorzewskie)'', Olsztyn 2002.
 
#''Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch'', Königsberg 1857.
 
#Wakar Andrzej, Wilamowski Bohdan, ''Węgorzewo. Z dziejów miasta i powiatu'', Olsztyn 1968.
 
#[http://www.stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims| Bank Danych Lokalnych GUS] [data dostępu: 5.03.2014]
 
#[http://www.verwaltungsgeschichte.de/angerburg.html| Deutsche Verwaltungsgeschichte] [data dostępu: 5.03.2014]
 
<br/>
 
 
 
 
{{Przypisy}}
 
{{Przypisy}}
 
<references/>
 
<references/>
 +
== Bibliografia ==
 +
Białuński Grzegorz, ''Kolonizacja "Wielkiej Puszczy" (do 1568 roku) – starostwa piskie, ełckie, straduńskie, zelkowskie i węgoborskie (węgorzewskie)'', Olsztyn 2002.<br/>
 +
''Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch'', Königsberg 1857.<br/>
 +
Wakar Andrzej, Wilamowski Bohdan, ''Węgorzewo. Z dziejów miasta i powiatu'', Olsztyn 1968.<br/>
 +
[http://www.stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims Bank Danych Lokalnych GUS] [05.03.2014]<br/>
 +
[http://www.verwaltungsgeschichte.de/angerburg.html Deutsche Verwaltungsgeschichte] [05.03.2014]<br/>
 
<br/>
 
<br/>
  
[[Kategoria: Miejscowość]]  [[Kategoria: Powiat giżycki]] [[Kategoria: Gmina Kruklanki]] [[Kategoria: Wieś sołecka]]
+
[[Kategoria: Miejscowość]]  [[Kategoria: Powiat giżycki]] [[Kategoria: Kruklanki (gmina wiejska)]] [[Kategoria: Wsie sołeckie]] [[Kategoria: 1501-1600]]

Aktualna wersja na dzień 07:54, 27 maj 2016

Możdżany

Możdżany. Szkoła w 1942 roku.Źródło: www.angerburg.de
Możdżany. Szkoła w 1942 roku.
Źródło: www.angerburg.de
Państwo  Polska
Województwo warmińsko-mazurskie
Powiat giżycki
Gmina Kruklanki
Liczba ludności (2010) 165
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego
Mapa lokalizacyjna województwa warmińsko-mazurskiego
Możdżany
Możdżany
Położenie na mapie Polski
Mapa lokalizacyjna Polski
Możdżany
Możdżany
Ziemia

{{#invoke:Koordynaty|szablon}}

Możdżany (niem. Mosdzehnen, od 1930 r. Borkenwalde) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie giżyckim, w gminie Kruklanki. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa suwalskiego. Miejscowość w 2010 roku liczyła 165 mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Karol Gigielewicz[1].

Położenie

Wieś położona jest w północno-wschodniej części województwa warmińsko-mazurskiego, na obszarze Krainy Wielkich Jezior Mazurskich, na skraju Puszczy Boreckiej, na północ od jeziora Żywy, 21 km na wschód od Giżycka i 8 km na wschód od Kruklanek.

Dzieje miejscowości

Wieś powstała w ramach kolonizacji wschodnich terenów państwa zakonu krzyżackiego. Dzieje miejscowości mają swój początek nad Węgorapą w pobliżu Węgorzewa. Tam bowiem w 1522 roku wielki mistrz Albrecht Hohenzollern założył na prawie magdeburskim 12-łanowy majątek myśliwski, zwany później Możdżanami. Do obowiązków właściciela (pierwszym był niejaki Jan Dorsz) należało polowanie.

W 1617 roku wszystkich mieszkańców przeniesiono w pobliże Puszczy Boreckiej, gdyż "z powodu dużej odległości od boru nie mogli wykonywać swoich powinności"[2]. W ten sposób dawne Możdżany przestały istnieć, a nową wieś początkowo zwano Borkiem, później zaś – Możdżanami. W późniejszym czasie powstał tu również niewielki majątek ziemski. Możdżany do 1945 roku należały do parafii ewangelickiej w Kruklankach.

Szkoła we wsi istniała już przed II wojną światową. W 1935 roku miała ona dwie klasy, dwóch nauczycieli, a uczęszczało do niej 61 uczniów. Po wojnie uruchomiono ją ponownie w 1947 roku; w połowie lat 60. była to placówka czteroklasowa.

W latach 1954–1972 Możdżany wchodziły w skład gromady Boćwinka.

Liczba mieszkańców na przestrzeni lat:

  • 1857 – 125 osób
  • 1933 – 349 osób
  • 1939 – 310 osób

Zabytki

  • dawna kaplica rodowa z początku XX wieku, odremontowana w ostatnich latach

Przypisy

  1. bip.kruklanki.pl
  2. Cyt. za: A. Wakar, B. Wilamowski, Węgorzewo. Z dziejów miasta i powiatu, Olsztyn 1968, s. 133.

Bibliografia

Białuński Grzegorz, Kolonizacja "Wielkiej Puszczy" (do 1568 roku) – starostwa piskie, ełckie, straduńskie, zelkowskie i węgoborskie (węgorzewskie), Olsztyn 2002.
Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch, Königsberg 1857.
Wakar Andrzej, Wilamowski Bohdan, Węgorzewo. Z dziejów miasta i powiatu, Olsztyn 1968.
Bank Danych Lokalnych GUS [05.03.2014]
Deutsche Verwaltungsgeschichte [05.03.2014]