Bartoszki: Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Warmii i Mazur
Skocz do: nawigacja, szukaj
[wersja nieprzejrzana][wersja zweryfikowana]
(Dzieje miejscowości)
 
(Nie pokazano 15 wersji utworzonych przez 4 użytkowników)
Linia 1: Linia 1:
 
  
 
{{Wieś infobox
 
{{Wieś infobox
|nazwa                = Bartoszki   
+
|nazwa                = Bartoszki   
 
  |herb wsi              =
 
  |herb wsi              =
 
  |flaga wsi            =
 
  |flaga wsi            =
 
  |herb artykuł          =
 
  |herb artykuł          =
  |dopełniacz wsi        =  
+
  |dopełniacz wsi        = Bartoszków
  |zdjęcie              = Bartoszki1.jpg
+
  |zdjęcie              =  
  |opis zdjęcia          = Bartoszki, źródło: Michał Zakrzewski, http://mapa.nocowanie.pl, 12.09.2013.   
+
  |opis zdjęcia          =  
 
  |rodzaj miejscowości  = wieś sołecka
 
  |rodzaj miejscowości  = wieś sołecka
  |województwo          = warmińsko - mazurskie
+
  |województwo          = warmińsko-mazurskie
 
  |powiat                = nidzicki
 
  |powiat                = nidzicki
 
  |gmina                = Nidzica
 
  |gmina                = Nidzica
Linia 16: Linia 15:
 
  |sołectwo              = Bartoszki
 
  |sołectwo              = Bartoszki
 
  |wysokość              =
 
  |wysokość              =
  |liczba ludności      = Pole-obowiązkowe
+
  |liczba ludności      = 134
  |rok                  = Pole-obowiązkowe
+
  |rok                  = 2010
 
  |strefa numeracyjna    = (+48) 89
 
  |strefa numeracyjna    = (+48) 89
 
  |kod pocztowy          = 13 - 100
 
  |kod pocztowy          = 13 - 100
Linia 30: Linia 29:
 
  |wikisłownik          =
 
  |wikisłownik          =
 
  |www                  =
 
  |www                  =
}}
+
}}<br/>
<big>''' Bartoszki'''</big> (Spicmierz, niem. Bartoschken, Bartzdorf) – wieś sołecka w Polsce w [[województwo warmińsko - mazurskie |województwie warmińsko-mazurskim]], w [[powiat nidzicki |powiecie nidzickim]], w [[gmina Nidzica |gminie Nidzica]]. W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie przynależała do [[województwo olsztyńskie |województwa olsztyńskiego]].
+
''' Bartoszki''' (''Spicmierz'', niem. ''Bartoschken'', ''Bartzdorf'') – wieś sołecka w Polsce w [[Województwo warmińsko-mazurskie |województwie warmińsko–mazurskim]], w [[Powiat nidzicki |powiecie nidzickim]], w [[Nidzica (gmina miejsko-wiejska)|gminie Nidzica]]. W latach 1975–1998 miejscowość [[Podział administracyjny| administracyjnie]] należała do [[Województwo olsztyńskie |województwa olsztyńskiego]]. W 2010 roku wieś liczyła 134 mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa pełni [[Lucyna Szczypińska]]<ref>[http://www.nidzica.pl/58,solectwa.html Strona Gminy Nidzica]</ref>.
 
+
<br/><br/>
  
 +
== Położenie ==
 +
Miejscowość leży około 5 km w kierunku wschodnim od [[Nidzica| Nidzicy]].
 
<br/>
 
<br/>
  
=== Charakterystyka fizjograficzna ===
+
== Dzieje miejscowości ==
 
+
Wieś istniała już w 1349 r. Dokładna data lokacji nie jest znana. Wielki mistrz [[Heinrich Dusemer]] zapisał w 1349 r. braciom – Marsianowi i Bartuschowi 31 łanów, a ich szwagrowi – Heinrichowi 40 łanów we wsi zwanej Spicmierz. Dodatkowo otrzymali oni 30 łanów we wsi pod [[Kamień|Kamieniem]] i prawo wolnego połowu w jeziorze [[Jezioro Senno|Senno]]. W zamian mistrz zobowiązał ich do służby na koniu i w zbroi oraz do płacenia: 5 grzywien [[Płużne |płużnego]], 22 [[Szefel| szefli]] zboża i 31 szefli owsa. W 1477 r. wielki mistrz [[Martin Turchsess]] nadał [[Georg von Reuschen|Georgowi von Reuschen]] 9 łanów w Bartoszkach na [[Prawo lenne|prawie lennym]]. W XV w. we wsi było 19 gospodarzy, 5 chłopów chełmińskich i 14 wolnych na 31 łanach. W 1536 r. książę [[Albrecht Hohenzollern|Albrecht]] nadał [[Philip z Bartzdorf|Philipowi z Bartzdorf]] 9 łanów w Bartoszkach. W 1717 r. i w latach 1782–1783 r. we wsi było 40 chełmińskich i 9 szlacheckich łanów. W XIX w. założono tutaj szkołę.
Miejscowość leży na terenie [[gmina Nidzica |gminy Nidzica]], przez obszar której przebiega jedna z głównych granic fizyczno-geograficznych Europy, oddzielająca Obszar Europy Zachodniej od Obszaru Europy Wschodniej. Ponadto 19.000 ha powierzchni gminy zajmują lasy i grunty leśne. Istotnym zasobem naturalnym gminy są surowce mineralne, tj. żwiry i piaski, torfy i węgiel brunatny, kreda jeziorna, gytia i ziemia okrzemkowa.
 
 
<br/>
 
<br/>
  
=== Dzieje miejscowości ===
+
Liczba mieszkańców i domów w poszczególnych latach:
  
Wieś istniała już w 1349 r. Dokładna data lokacji nie jest znana. Wielki mistrz Heinrich Dusemer zapisał w 1349 r. braciom Marsianowi i Bartuschowi 31 łanów a ich szwagrowi – Heinrichowi 40 łanów we wsi zwanej Spicmierz. Dodatkowo otrzymali 30 łanów we wsi pod Kamieniem i prawo wolnego połowu w [[jezioro Senno| jeziorze Senno]]. W zamian zobowiązał ich mistrz do służby na koni i w zbroi oraz do płacenia: 5 grzywien szelągów płużnego, 22 szefla zboża i 31 szefli owsa. W 1477 r. wielki mistrz Martin Turchsess nadał Georgowi von Reuschen 9 łanów w Bartoszkach na [[prawo lenne|prawie lennym]]. W XV w. we wsi było 19 gospodarzy, 5 chłopów chełmińskich i 14 wolnych na 31 łanach. W 1536 r. książę Albercht nadał Philipowi z Bartzdorf 9 łanów w Bartoszkach. W 1717 i w 1782/1783 r. we wsi było 40 chełmińskich i 9 szlacheckich łanów. W XIX w. założono tutaj szkołę.
+
*1817 r. – 24 domy, 136 osób
Liczba mieszkańców w kolejnych latach przedstawiała się następująco: w 1817 r. – 136, w 1846 r. – 208, w 1858 r. – 253, w 1876 r. – 309, w 1871 r. – 305, w 1885 r. – 354, w 1895 r. – 286, w 1905 r. – 304, w 1910 r. – 333, w 1939 r. – 333 . W stosunku wyznaniowym – przeważała grupa ewangelików licząca w latach 1846 – 1910 od 201 do 342 osób. Katolików było jedynie od 7 do 12 osób. Liczba domów zaś w 1817 r. wynosiła 24, w 1846 r. – 27, w 1858 r. – 36, w 1871 r. – 42, w 1885 r. – 50, w 1895 r. – 44, w 1905 r. – 50 i w 1910 r. – 53. Nie zachowały się informacje o formie zabudowy wsi.
 
<br/>
 
  
=== Gospodarka ===
+
*1846 r. – 27 domów, 208 osób
  
Na terenie wsi funkcjonuje firma z zakresu usług budowlanych.
+
*1858 r. – 36 domów, 253 osoby
  
<br/>
+
*1876 r. – 309 osób
  
 +
*1871 r. – 42 domy, 305 osób
  
===Ludzie związani z miejscowością:===
+
*1885 r. – 50 domów, 354 osoby
  
Obecnie (2013 r.) sołtysem wsi jest [[Marek Szczypiński]].
+
*1895 r. – 44 domy, 286 osób
  
<br/>
+
*1905 r. – 50 domów, 304 osoby
  
=== Zabytki: ===
+
*1910 r. – 53 domy, 333 osoby
 
 
Do dnia dzisiejszego zachowała się zabudowa zagród z końca XIX w. i lat 30 XX w. Ponadto wśród zabytków znajdują się: [[budynek szkoły]], [[cmentarz ewangelicki z XIX w.|2 cmentarze ewangelickie z XIX w.]] oraz aleje przydrożne.
 
  
 +
*1939 r. – 333 osoby
  
 +
== Gospodarka ==
 +
Na terenie wsi funkcjonuje firma świadcząca usługi budowlane.
 
<br/>
 
<br/>
  
=== Bibliografia: ===
+
== Religia ==
 +
Wieś znajduje się na terenie [[Parafia pw. Matki Bożej Królowej Polski w Napiwodzie |parafii rzymskokatolickiej w Napiwodzie]].
 +
<br>
  
Wijaczka Jacek, ''Dzieje wsi do końca XVIII wieku'', [w:] Historia Nidzicy i okolic, pod red. Waldemara Rezmera, Nidzica 2012, s. 165 - 202.  
+
== Zabytki==
 +
Do dnia dzisiejszego zachowała się zabudowa zagród z końca XIX w. i lat 30. XX w.  
 +
Wśród zabytków znajdują się także:
 +
*[[Szkoła Podstawowa w Bartoszkach| budynek szkoły]]
 +
*dwa cmentarze ewangelickie z XIX w.
  
Zielińska Agnieszka, ''Dzieje miasta i okolic w latach 1807 - 1914'', [w:] Historia Nidzicy i okolic, pod red. Waldemara Rezmer, Nidzica 2012, s. 203 - 267.   
+
==Bibliografia==
 +
Wijaczka Jacek, ''Dzieje wsi do końca XVIII wieku'', [w:] Historia Nidzicy i okolic, pod red. Waldemara Rezmera, Nidzica 2012, ss. 165 - 202. |
 +
Zielińska Agnieszka, ''Dzieje miasta i okolic w latach 1807–1914'', [w:] Historia Nidzicy i okolic, pod red. Waldemara Rezmera, Nidzica 2012, ss. 203 - 267.  |
 +
''Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich'', pod red. Bronisława Chlebowskiego, Filipa Sulimierskiego, Władysława Walewskiego, t. I, Warszawa 1880, 960 ss. |
 +
[http://www.nidzica.pl/ Strona Gminy Nidzica] [02.07.2014]
 +
{{Przypisy}}
 +
<references/>
  
''Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich'', pod red. Bronisława Chlebowskiego, Filipa Sulimierskiego, Władysława Walewskiego, t. I, Warszawa 1880, 960 ss.
 
  
  
  
<br/>
+
[[Kategoria: Powiat nidzicki]]
 
+
[[Kategoria: Nidzica (gmina miejsko-wiejska)]]
== Zobacz też ==
+
[[Kategoria: Wsie sołeckie]]
www.nidzica.pl
+
[[Kategoria: 1301-1400]]
<br/>
 
 
 
[[Kategoria: Miejscowość]][[Kategoria: Powiat nidzicki]][[Kategoria: Gmina Nidzica]][[Kategoria: Wieś sołecka]]
 
[[Użytkownik:Kinlis|Kinlis]] ([[Dyskusja użytkownika:Kinlis|dyskusja]]) 08:59, 3 wrz 2013 (CEST)
 

Aktualna wersja na dzień 08:14, 6 cze 2016

Bartoszki

Rodzaj miejscowości wieś sołecka
Państwo  Polska
Województwo warmińsko-mazurskie
Powiat nidzicki
Gmina Nidzica
Sołectwo Bartoszki
Liczba ludności (2010) 134
Strefa numeracyjna (+48) 89
Kod pocztowy 13 - 100
Tablice rejestracyjne NNI
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego
Mapa lokalizacyjna województwa warmińsko-mazurskiego
Bartoszki
Bartoszki
Położenie na mapie Polski
Mapa lokalizacyjna Polski
Bartoszki
Bartoszki
Ziemia

{{#invoke:Koordynaty|szablon}}


Bartoszki (Spicmierz, niem. Bartoschken, Bartzdorf) – wieś sołecka w Polsce w województwie warmińsko–mazurskim, w powiecie nidzickim, w gminie Nidzica. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego. W 2010 roku wieś liczyła 134 mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa pełni Lucyna Szczypińska[1].

Położenie

Miejscowość leży około 5 km w kierunku wschodnim od Nidzicy.

Dzieje miejscowości

Wieś istniała już w 1349 r. Dokładna data lokacji nie jest znana. Wielki mistrz Heinrich Dusemer zapisał w 1349 r. braciom – Marsianowi i Bartuschowi 31 łanów, a ich szwagrowi – Heinrichowi 40 łanów we wsi zwanej Spicmierz. Dodatkowo otrzymali oni 30 łanów we wsi pod Kamieniem i prawo wolnego połowu w jeziorze Senno. W zamian mistrz zobowiązał ich do służby na koniu i w zbroi oraz do płacenia: 5 grzywien płużnego, 22 szefli zboża i 31 szefli owsa. W 1477 r. wielki mistrz Martin Turchsess nadał Georgowi von Reuschen 9 łanów w Bartoszkach na prawie lennym. W XV w. we wsi było 19 gospodarzy, 5 chłopów chełmińskich i 14 wolnych na 31 łanach. W 1536 r. książę Albrecht nadał Philipowi z Bartzdorf 9 łanów w Bartoszkach. W 1717 r. i w latach 1782–1783 r. we wsi było 40 chełmińskich i 9 szlacheckich łanów. W XIX w. założono tutaj szkołę.

Liczba mieszkańców i domów w poszczególnych latach:

  • 1817 r. – 24 domy, 136 osób
  • 1846 r. – 27 domów, 208 osób
  • 1858 r. – 36 domów, 253 osoby
  • 1876 r. – 309 osób
  • 1871 r. – 42 domy, 305 osób
  • 1885 r. – 50 domów, 354 osoby
  • 1895 r. – 44 domy, 286 osób
  • 1905 r. – 50 domów, 304 osoby
  • 1910 r. – 53 domy, 333 osoby
  • 1939 r. – 333 osoby

Gospodarka

Na terenie wsi funkcjonuje firma świadcząca usługi budowlane.

Religia

Wieś znajduje się na terenie parafii rzymskokatolickiej w Napiwodzie.

Zabytki

Do dnia dzisiejszego zachowała się zabudowa zagród z końca XIX w. i lat 30. XX w. Wśród zabytków znajdują się także:

Bibliografia

Wijaczka Jacek, Dzieje wsi do końca XVIII wieku, [w:] Historia Nidzicy i okolic, pod red. Waldemara Rezmera, Nidzica 2012, ss. 165 - 202. | Zielińska Agnieszka, Dzieje miasta i okolic w latach 1807–1914, [w:] Historia Nidzicy i okolic, pod red. Waldemara Rezmera, Nidzica 2012, ss. 203 - 267. | Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, pod red. Bronisława Chlebowskiego, Filipa Sulimierskiego, Władysława Walewskiego, t. I, Warszawa 1880, 960 ss. | Strona Gminy Nidzica [02.07.2014]

Przypisy