Zawady (gmina Pisz): Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja zweryfikowana] |
| (Nie pokazano 8 wersji utworzonych przez 6 użytkowników) | |||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
| − | |||
| − | |||
{{Wieś infobox | {{Wieś infobox | ||
|nazwa = Zawady | |nazwa = Zawady | ||
| Linia 6: | Linia 4: | ||
|flaga wsi = | |flaga wsi = | ||
|herb artykuł = | |herb artykuł = | ||
| − | |dopełniacz wsi = | + | |dopełniacz wsi = Zawad |
| − | |zdjęcie = | + | |zdjęcie = |
| − | |opis zdjęcia = | + | |opis zdjęcia = |
| − | |rodzaj miejscowości = | + | |rodzaj miejscowości = wieś sołecka |
|województwo = warmińsko-mazurskie | |województwo = warmińsko-mazurskie | ||
| − | |powiat = | + | |powiat = piski |
| − | |gmina = | + | |gmina = Pisz |
|miejscowość podstawowa = | |miejscowość podstawowa = | ||
|sołectwo = | |sołectwo = | ||
| Linia 30: | Linia 28: | ||
|wikisłownik = | |wikisłownik = | ||
|www = | |www = | ||
| − | }} | + | }}<br/> |
| − | < | + | '''Zawady''' (niem. ''Sawadden'', od 1938 r. ''Ottenberge'') – wieś sołecka położona w [[Województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko–mazurskim]], w [[Powiat piski|powiecie piskim]], w [[Pisz (gmina miejsko-wiejska)|gminie Pisz]]. W latach 1975–1998 miejscowość należała [[Podział administracyjny |administracyjnie]] do [[Województwo suwalskie|województwa suwalskiego]]. W 2010 r. liczyła 80 mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje [[Antoni Ruchała]]<ref> [http://www.bip.pisz.hi.pl/index.php?k=853/ Strona Urzędu Gminy Pisz] </ref>. |
| − | W latach | + | <br/><br/> |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| + | ==Położenie== | ||
| + | Wieś położona jest w południowo–wschodniej części województwa warmińsko–mazurskiego, na [[Równina Mazurska|Równinie Mazurskiej]], 13 km na południowy wschód od [[Pisz|Pisza]], w pobliżu granicy z powiatem kolneńskim w województwie mazowieckim. | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | + | == Dzieje miejscowości == | |
| − | Osada istniała już przed | + | Osada istniała już przed wojną trzynastoletnią (1454–1466). Przywilej na dobra służebne w Zawadach zakupił w 1473 roku niejaki Stanisław Bogumił wraz z bratem na [[Prawo magdeburskie|prawie magdeburskim]], lecz o nieznanym dziś obszarze. Wiadomo natomiast, że już w 1474 roku wieś powiększyła się o 5 łanów, zaś w 1536 roku o ponad jeden łan. W XV i XVI wieku nazywana była początkowo ''Bogomil'' od nazwiska jednego z właścicieli, zaś później ''Saffaden'', ''Sabayda'', ostatecznie utrwaliła się nazwa ''Sawadden''. Wieś należała do [[Parafia ewangelicka w Piszu|parafii ewangelickiej w Piszu]]. W połowie XVII wieku osiedlili się w Zawadach arianie (bracia polscy). |
| − | Początki | + | Początki szkolnictwa w Zawadach sięgają XIX wieku. Szkoła we wsi powstała w 1809 roku. W 1935 roku uczęszczało do niej 43 dzieci, pracował jeden nauczyciel. |
| − | |||
| + | Aktualnie wieś jest siedzibą sołectwa. | ||
Liczba mieszkańców w poszczególnych okresach: | Liczba mieszkańców w poszczególnych okresach: | ||
| − | 1857 – 154 osoby | + | *1857 r. – 154 osoby |
| − | 1864 – 158 osób | + | *1864 r. – 158 osób |
| − | 1867 – 148 osób | + | *1867 r. – 148 osób |
| − | 1933 – 172 osoby | + | *1933 r. – 172 osoby |
| − | 1939 – 176 osób | + | *1939 r. – 176 osób |
| − | 1988 – 82 osoby | + | *1988 r. – 82 osoby |
| − | + | ==Zabytki== | |
| + | *dawny [[Cmentarz ewangelicki w Zawadach|cmentarz ewangelicki]] z pierwszej połowy XX wieku | ||
| + | *na cmentarzu kwatera wojenna 2 żołnierzy rosyjskich poległych w okresie [[I wojna światowa na Warmii i Mazurach| I wojny światowej]] | ||
| − | == | + | ==Bibliografia== |
| − | + | Achremczyk Stanisław, ''Historia Warmii i Mazur'', t. I-II, Olsztyn 2011.<br/> | |
| + | Białuński Grzegorz, ''Kolonizacja „Wielkiej Puszczy” (do 1568 roku) – starostwa piskie, ełckie, straduńskie, zelkowskie i węgoborskie (węgorzewskie)'', Olsztyn 2002.<br/> | ||
| + | von Hippel Rudolf, ''Przegląd statystycznych i innych uwarunkowań powiatu Johannisburg na podstawie przeprowadzonego spisu powszechnego w dniu 3 grudnia 1867 r. wg zestawienia starosty von Hippela w roku 1868'', Znad Pisy, nr 19–20, 2010–2011, ss. 83–157.<br/> | ||
| + | Kossert Andreas, ''Mazury. Zapomniane Południe dawnych Prus Wschodnich'', przeł. Barbara Ostrowska, Warszawa 2004. <br/> | ||
| + | ''Mazury. Słownik stronniczy, ilustrowany'', red. Waldemar Mierzwa, Dąbrówno 2008.<br/> | ||
| + | ''Pisz. Z dziejów miasta i powiatu'', red. Wanda Korycka, Olsztyn 1970.<br/> | ||
| + | ''Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch'', Königsberg 1857.<br/> | ||
| + | [http://www.verwaltungsgeschichte.de/johannisburg.html/ Deutsche Verwaltungsgeschichte] [25.08.2013]<br/> | ||
| + | [http://www.stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims/ Bank Danych Lokalnych GUS] [25.08.2013]<br/> | ||
| + | [http://www.bip.pisz.hi.pl/zalaczniki/prawo/110131120520.doc/ Strona Urzędu Gminy Pisz] [25.08.2013]<br/> | ||
| + | [http://www.rowery.olsztyn.pl/wiki/miejsca/1914/warminsko-mazurskie/zawady2/ Olsztyńska Strona Rowerowa] [25.08.2013] | ||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
{{Przypisy}} | {{Przypisy}} | ||
<references/> | <references/> | ||
| Linia 87: | Linia 80: | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | + | [[Kategoria: Powiat piski]] | |
| − | + | [[Kategoria: Pisz (gmina miejsko-wiejska)]] | |
| − | [[ | + | [[Kategoria: Wsie sołeckie]] |
| − | + | [[Kategoria: 1401-1500]] | |
| − | [[Kategoria: | ||
| − | [[ | ||
Aktualna wersja na dzień 10:58, 15 cze 2016
| Zawady | |
| | |
| Rodzaj miejscowości | wieś sołecka |
| Państwo |  Polska
|
| Województwo | warmińsko-mazurskie |
| Powiat | piski |
| Gmina | Pisz |
| Liczba ludności (2010) | 80 |
| Strefa numeracyjna | (+48) 87 |
| Kod pocztowy | 12-200 |
| Tablice rejestracyjne | NPI |
| Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego   Zawady | |
| Położenie na mapie Polski  Zawady | |
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} | |
Zawady (niem. Sawadden, od 1938 r. Ottenberge) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko–mazurskim, w powiecie piskim, w gminie Pisz. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa suwalskiego. W 2010 r. liczyła 80 mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Antoni Ruchała[1].
Położenie
Wieś położona jest w południowo–wschodniej części województwa warmińsko–mazurskiego, na Równinie Mazurskiej, 13 km na południowy wschód od Pisza, w pobliżu granicy z powiatem kolneńskim w województwie mazowieckim.
Dzieje miejscowości
Osada istniała już przed wojną trzynastoletnią (1454–1466). Przywilej na dobra służebne w Zawadach zakupił w 1473 roku niejaki Stanisław Bogumił wraz z bratem na prawie magdeburskim, lecz o nieznanym dziś obszarze. Wiadomo natomiast, że już w 1474 roku wieś powiększyła się o 5 łanów, zaś w 1536 roku o ponad jeden łan. W XV i XVI wieku nazywana była początkowo Bogomil od nazwiska jednego z właścicieli, zaś później Saffaden, Sabayda, ostatecznie utrwaliła się nazwa Sawadden. Wieś należała do parafii ewangelickiej w Piszu. W połowie XVII wieku osiedlili się w Zawadach arianie (bracia polscy).
Początki szkolnictwa w Zawadach sięgają XIX wieku. Szkoła we wsi powstała w 1809 roku. W 1935 roku uczęszczało do niej 43 dzieci, pracował jeden nauczyciel.
Aktualnie wieś jest siedzibą sołectwa.
Liczba mieszkańców w poszczególnych okresach:
- 1857 r. – 154 osoby
- 1864 r. – 158 osób
- 1867 r. – 148 osób
- 1933 r. – 172 osoby
- 1939 r. – 176 osób
- 1988 r. – 82 osoby
Zabytki
- dawny cmentarz ewangelicki z pierwszej połowy XX wieku
- na cmentarzu kwatera wojenna 2 żołnierzy rosyjskich poległych w okresie I wojny światowej
Bibliografia
Achremczyk Stanisław, Historia Warmii i Mazur, t. I-II, Olsztyn 2011.
Białuński Grzegorz, Kolonizacja „Wielkiej Puszczy” (do 1568 roku) – starostwa piskie, ełckie, straduńskie, zelkowskie i węgoborskie (węgorzewskie), Olsztyn 2002.
von Hippel Rudolf, Przegląd statystycznych i innych uwarunkowań powiatu Johannisburg na podstawie przeprowadzonego spisu powszechnego w dniu 3 grudnia 1867 r. wg zestawienia starosty von Hippela w roku 1868, Znad Pisy, nr 19–20, 2010–2011, ss. 83–157.
Kossert Andreas, Mazury. Zapomniane Południe dawnych Prus Wschodnich, przeł. Barbara Ostrowska, Warszawa 2004.
Mazury. Słownik stronniczy, ilustrowany, red. Waldemar Mierzwa, Dąbrówno 2008.
Pisz. Z dziejów miasta i powiatu, red. Wanda Korycka, Olsztyn 1970.
Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch, Königsberg 1857.
Deutsche Verwaltungsgeschichte [25.08.2013]
Bank Danych Lokalnych GUS [25.08.2013]
Strona Urzędu Gminy Pisz [25.08.2013]
Olsztyńska Strona Rowerowa [25.08.2013]
Przypisy
