Rozogi (gmina Sorkwity): Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Warmii i Mazur
Skocz do: nawigacja, szukaj
[wersja zweryfikowana][wersja zweryfikowana]
 
(Nie pokazano 18 wersji utworzonych przez 5 użytkowników)
Linia 1: Linia 1:
 
 
 
{{Wieś infobox
 
{{Wieś infobox
 
  |nazwa                = Rozogi  
 
  |nazwa                = Rozogi  
Linia 7: Linia 5:
 
  |herb artykuł          =
 
  |herb artykuł          =
 
  |dopełniacz wsi        = Rozóg   
 
  |dopełniacz wsi        = Rozóg   
  |zdjęcie              = Rozogi.jpg  
+
  |zdjęcie              = Rozogi - dwór 1.jpg  
  |opis zdjęcia          = Wieś Rozogi, źródło: www.gazetaolsztyńska.pl, 12.09.2013.    
+
  |opis zdjęcia          = Dwór w Rozogach.<br> Fot. Mieczysław Kalski [12.09.2013]    
 
  |rodzaj miejscowości  = wieś sołecka
 
  |rodzaj miejscowości  = wieś sołecka
  |województwo          = warmińsko - mazurskie
+
  |województwo          = warmińsko-mazurskie
 
  |powiat                = mrągowski  
 
  |powiat                = mrągowski  
 
  |gmina                = Sorkwity  
 
  |gmina                = Sorkwity  
Linia 16: Linia 14:
 
  |sołectwo              = Rozogi
 
  |sołectwo              = Rozogi
 
  |wysokość              =
 
  |wysokość              =
  |liczba ludności      = Pole-obowiązkowe
+
  |liczba ludności      = 225
  |rok                  = Pole-obowiązkowe
+
  |rok                  = 2010
 
  |strefa numeracyjna    = (+48) 89
 
  |strefa numeracyjna    = (+48) 89
 
  |kod pocztowy          =
 
  |kod pocztowy          =
Linia 30: Linia 28:
 
  |wikisłownik          =
 
  |wikisłownik          =
 
  |www                  =
 
  |www                  =
}}
+
}}<br/>
<big>'''Rozogi'''</big> (niem. Rosoggen) – wieś sołecka w Polsce w [[województwo warmińsko - mazurskie| województwie warmińsko-mazurskim]], w [[powiat mrągowski |powiecie mrągowskim]], w [[gmina Sorkwity |gminie Sorkwity]]. W latach 1975-1998 miejscowość przynależała administracyjnie do [[województwo olsztyńskie |województwa olsztyńskiego]].
+
'''Rozogi''' (niem. ''Rosoggen'') – wieś sołecka położona w [[Województwo warmińsko-mazurskie| województwie warmińsko–mazurskim]], w [[Powiat mrągowski |powiecie mrągowskim]], w [[Sorkwity (gmina wiejska)|gminie Sorkwity]]. W latach 1975–1998 miejscowość należała [[Podział administracyjny |administracyjnie]] do [[Województwo olsztyńskie |województwa olsztyńskiego]]. W 2010 roku wieś liczyła 225 mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa pełni [[Małgorzata Damięcka]]<ref>http://www.gminasorkwity.pl/index.php?strona=solectwa</ref>.  
 
+
<br/><br/>
<br/>
+
[[File:Dwór w Rozogach.jpg|thumb|right|290px|Dawny dwór w Rozogach. Fot. Piotr Marynowski [http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Rozogi_-_dworek_%2801%29.jpg Wikimedia Commons] [03.03.2015]]]
 
+
'''Zobacz też: [[Rozogi (gmina Rozogi)]]'''
=== Charakterystyka fizjograficzna ===
+
==Położenie==
 
+
Miejscowość położona jest między trzema jeziorami: [[Jezioro Pierwój| Pierwój]], [[Jezioro Piłakno| Piłakno]], [[Jezioro Stromek |Stromek]], w odległości ok. 6 km od [[Sorkwity |Sorkwit]].
Miejscowość położona jest na terenie fizjograficznym charakterystycznym dla [[powiat mrągowski| powiatu mrągowskiego]], który znajduje się w obrębie dwóch regionów: cześć zachodnia do linii [[Lipowo]] - [[Kosewo]] - [[Baranowo]] - [[Cudnochy]] to obszar wyniesień [[Pojezierze Mrągowskie |Pojezierza Mrągowskiego]]; część wschodnia to [[Kraina Wielkich Jezior Mazurskich]], stanowiąca rozległe obniżenie w pasie pojezierzy Polski Północno-Wschodniej. Ukształtowanie terenu jest typowe dla obszarów polodowcowych. Występuje tutaj także skupienie dużych, naturalnych zbiorników wodnych (14% powierzchni) oraz rozległe, zwarte kompleksy leśne (31% powierzchni). Ponadto miejscowość położona jest na terenie [[gmina Sorkwity| gminy Sorkwity]] gdzie występujące osady wiążą się ze zlodowaceniem północnopolskim dwóch faz: leszczyńskiej i pomorskiej. W obszarze gminy znajdują się zasoby kruszywa naturalnego oraz kopaliny rolnicze (kreda jeziorna).Występują tutaj dwa ciągi morenowe, które poprzecinane są szeregiem jezior rynnowych (towarzyszą im piaszczysto-żwirowe wały ozów i tworów szczelinowych typu kemów. Do rynien zaliczymy jeziora: [[Stromek]], [[Warpuńskie]], [[Zyndackie]], [[Gielądzkie]], [[Lampasz]]. Wzdłuż [[Jezioro Gielądzkie |Jeziora Gielądzkiego]] i [[Lampackie| Lampackiego]] występują bardzo wysokie strome krawędzie - spadki dochodzą do 40 i więcej stopni nachylenia. Natomiast najwyższy punkt na terenie gminy, na zachód od [[Jezioro Gielądzkie |Jeziora Gielądzkiego]], koło [[Surmówka |Surmówki]] ma wysokość 208 m n.p.m.
 
 
 
 
 
 
<br/>
 
<br/>
  
=== Dzieje miejscowości ===
+
== Dzieje miejscowości ==
 
+
Wieś lokowano na [[Prawo chełmińskie| prawie chełmińskim]] na części [[Dobra kozłowskie |dóbr kozłowskich]], które w 1388 r. zostały nadane rycerzowi Filipowi Wildenowi. Nazwa wsi najprawdopodobniej wywodzi się od [[Rozogi (gmina Rozogi)|Rozóg]] w [[Powiat szczycieński |powiecie szczycieńskim]], które dawniej nazywane były Rozogami Polskimi. Założono tutaj w XVIII w. szkołę pod patronatem szlacheckim. Wiadomo, że w XIX w. na terenie wsi istniał dwór oraz gajówka. W 1785 r. we wsi były 22 [[Dym |dymy]]. W XIX i XX w. Rozogi należały do [[Prusowie| pruskiej]] rodziny [[Rodzina Rogalla von Bieberstein  |Rogalla von Bieberstein]]. Wieś obejmowała w tym czasie 396 ha z 36 domami. Mieszkańców było 281 osób. Majątek znajdujący się w miejscowości obejmował 442 ha z 9 domami. W majątku było 158 mieszkańców .  
Wieś lokowana na [[prawo chełmińskie| prawie chełmińskim]] na części [[dobra kozłowskie |dóbr kozłowieckich]], które w 1388 r. zostały nadane rycerzowi Filipowi Wildenowi. Nazwa wsi najprawdopodobniej wywodzi się od Rozóg w [[powiat szczycieński |powiecie szczycieńskim]], które dawniej nazywane były Rozogami Polskimi. Założono tutaj w XVIII w. szkołę pod patronatem szlacheckim. Wiadomo, że w XIX w. na terenie wsi istniał dwór oraz gajówka. W 1785 r. we wsi były 22 dymy . W XIX i XX w. Rozogi należały do pruskiej rodziny Rogalla von Bieberstein. Wieś obejmowała w tym czasie 396 ha z 36 domami . Mieszkańców było 281 osób . Majątek znajdujący się w miejscowości obejmował 442 ha z 9 domami. W majątku było 158 mieszkańców .  
+
W XX w. Rozogi podporządkowane były parafii w [[Rybno |Rybnie]]. Zabudowa wsi przyjęła kształt skupiska wokół stawu.
W XX w. Rozogi podporządkowane były [[parafia w Rybnie |parafii w Rybnie]]. Zabudowa wsi przyjęła kształt skupiska wokół stawu. W 1939 r. było tu 308 mieszkańców.
 
 
 
 
<br/>
 
<br/>
  
===Kultura===
+
==Kultura==
 
 
 
W Rozogach działa świetlica. Organizowane są tutaj festyny rodzinne.
 
W Rozogach działa świetlica. Organizowane są tutaj festyny rodzinne.
 +
== Zabytki==
 +
*klasycystyczny [[Dwór w Rozogach (gmina Sorkwity) |dwór]] z XIX w. - na przełomie XIX i XX stulecia należący do rodziny von Bieberstein; zachowane pozostałości założenia parkowego; na wzgórzu zlokalizowany jest cmentarz rodowy dawnych właścicieli
 +
*dawny park
 +
*cmentarz rodowy
  
<br/>
+
==Ludzie związani z miejscowością==
 +
*[[Paul Hensel]] (1867-1944) – ksiądz ewangelicki, redaktor, pisarz, poseł do Reichstagu, proboszcz miejscowej parafii w latach 1891-1894.
  
=== Ludzie związani z miejscowością: ===
+
== Bibliografia==
Z miejscowością związana jest postać [[Michała Mąkowskiego]] (Monkowiusa) nauczyciela w języku polskim. W kadencji 2011 - 2015 sołtysem wsi jest [[Ewa Wiśniewska]].
+
''Mrągowo. Z dziejów miasta i okolic'', pod red. Andrzeja Wakara, Olsztyn 1975.<br/>
 +
''Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich'', pod red. Bronisława Chlebowskiego, Filipa Sulimierskiego, Władysława Walewskiego, t. IX, Warszawa 1888. <br/>
 +
[http://stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims/ Bank Danych Lokalnych GUS] [12.11.2013]
  
<br/>
+
{{Przypisy}}
 
+
<references/>
=== Zabytki: ===
 
W Rozogach znajdują się następujące zabytki: [[klasycystyczny dwór z XIX w.]], dawny park, cmentarz rodowy.
 
[[File:Dwór w Rozogach.jpg|300 px |thumb|Dawny dwór w Rozogach, źródło: www.wikipedia.pl, 12.09.2013.]]
 
 
 
<br/>
 
  
=== Bibliografia: ===
+
[[Kategoria: Powiat mrągowski]]
 
+
[[Kategoria: Sorkwity (gmina wiejska)]]
''Mrągowo. Z dziejów miasta i okolic'', pod red. Andrzeja Wakara, Olsztyn 1975, 487 ss.
+
[[Kategoria: Wsie sołeckie]]
+
[[Kategoria: 1301-1400]]
''Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich'', pod red. Bronisława Chlebowskiego, Filipa Sulimierskiego, Władysława Walewskiego, t. IX, Warszawa 1888, 960 ss.
 
 
 
<br/>
 
 
 
== Zobacz też ==
 
 
 
http://www.gminasorkwity.pl
 
 
 
<br/>
 
[[Kategoria: Miejscowość]][[Kategoria:Powiat mrągowski]][[Kategoria: Gmina Sorkwity]][[Kategoria:Wieś sołecka]]
 
[[Użytkownik:Kinlis|Kinlis]] ([[Dyskusja użytkownika:Kinlis|dyskusja]]) 09:11, 20 wrz 2013 (CEST)
 

Aktualna wersja na dzień 10:04, 7 lip 2016

Rozogi

Dwór w Rozogach. Fot. Mieczysław Kalski [12.09.2013]
Dwór w Rozogach.
Fot. Mieczysław Kalski [12.09.2013]
Rodzaj miejscowości wieś sołecka
Państwo  Polska
Województwo warmińsko-mazurskie
Powiat mrągowski
Gmina Sorkwity
Sołectwo Rozogi
Liczba ludności (2010) 225
Strefa numeracyjna (+48) 89
Tablice rejestracyjne NMR
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego
Mapa lokalizacyjna województwa warmińsko-mazurskiego
Rozogi
Rozogi
Położenie na mapie Polski
Mapa lokalizacyjna Polski
Rozogi
Rozogi
Ziemia

{{#invoke:Koordynaty|szablon}}


Rozogi (niem. Rosoggen) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko–mazurskim, w powiecie mrągowskim, w gminie Sorkwity. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa olsztyńskiego. W 2010 roku wieś liczyła 225 mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa pełni Małgorzata Damięcka[1].

Dawny dwór w Rozogach. Fot. Piotr Marynowski Wikimedia Commons [03.03.2015]

Zobacz też: Rozogi (gmina Rozogi)

Położenie

Miejscowość położona jest między trzema jeziorami: Pierwój, Piłakno, Stromek, w odległości ok. 6 km od Sorkwit.

Dzieje miejscowości

Wieś lokowano na prawie chełmińskim na części dóbr kozłowskich, które w 1388 r. zostały nadane rycerzowi Filipowi Wildenowi. Nazwa wsi najprawdopodobniej wywodzi się od Rozóg w powiecie szczycieńskim, które dawniej nazywane były Rozogami Polskimi. Założono tutaj w XVIII w. szkołę pod patronatem szlacheckim. Wiadomo, że w XIX w. na terenie wsi istniał dwór oraz gajówka. W 1785 r. we wsi były 22 dymy. W XIX i XX w. Rozogi należały do pruskiej rodziny Rogalla von Bieberstein. Wieś obejmowała w tym czasie 396 ha z 36 domami. Mieszkańców było 281 osób. Majątek znajdujący się w miejscowości obejmował 442 ha z 9 domami. W majątku było 158 mieszkańców . W XX w. Rozogi podporządkowane były parafii w Rybnie. Zabudowa wsi przyjęła kształt skupiska wokół stawu.

Kultura

W Rozogach działa świetlica. Organizowane są tutaj festyny rodzinne.

Zabytki

  • klasycystyczny dwór z XIX w. - na przełomie XIX i XX stulecia należący do rodziny von Bieberstein; zachowane pozostałości założenia parkowego; na wzgórzu zlokalizowany jest cmentarz rodowy dawnych właścicieli
  • dawny park
  • cmentarz rodowy

Ludzie związani z miejscowością

  • Paul Hensel (1867-1944) – ksiądz ewangelicki, redaktor, pisarz, poseł do Reichstagu, proboszcz miejscowej parafii w latach 1891-1894.

Bibliografia

Mrągowo. Z dziejów miasta i okolic, pod red. Andrzeja Wakara, Olsztyn 1975.
Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, pod red. Bronisława Chlebowskiego, Filipa Sulimierskiego, Władysława Walewskiego, t. IX, Warszawa 1888.
Bank Danych Lokalnych GUS [12.11.2013]

Przypisy