Rybno (gmina Sorkwity): Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja zweryfikowana] |
(→Bibliografia:) |
|||
| (Nie pokazano 18 wersji utworzonych przez 6 użytkowników) | |||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
| − | |||
| − | |||
{{Wieś infobox | {{Wieś infobox | ||
|nazwa = Rybno | |nazwa = Rybno | ||
| Linia 7: | Linia 5: | ||
|herb artykuł = | |herb artykuł = | ||
|dopełniacz wsi = Rybna | |dopełniacz wsi = Rybna | ||
| − | |zdjęcie = | + | |zdjęcie = dwor rybno.jpg |
| − | |opis zdjęcia = | + | |opis zdjęcia = Dwór w Rybnie.<br>Fot. Mieczysław Kalski |
| − | |rodzaj miejscowości = wieś | + | |rodzaj miejscowości = wieś sołecka |
| − | |województwo = warmińsko - mazurskie | + | |województwo = warmińsko-mazurskie |
|powiat = mrągowski | |powiat = mrągowski | ||
|gmina = Sorkwity | |gmina = Sorkwity | ||
| Linia 16: | Linia 14: | ||
|sołectwo = Rybno | |sołectwo = Rybno | ||
|wysokość = | |wysokość = | ||
| − | |liczba ludności = | + | |liczba ludności = 487 |
| − | |rok = | + | |rok = 2010 |
|strefa numeracyjna = (+48) 89 | |strefa numeracyjna = (+48) 89 | ||
|kod pocztowy = | |kod pocztowy = | ||
| Linia 30: | Linia 28: | ||
|wikisłownik = | |wikisłownik = | ||
|www = | |www = | ||
| − | }} | + | }}<br/> |
| − | < | + | '''Rybno''' (niem. ''Ribben'') – wieś sołecka położona w [[Województwo warmińsko-mazurskie |województwie warmińsko–mazurskim]], w [[Powiat mrągowski |powiecie mrągowskim]], w [[Sorkwity (gmina wiejska)|gminie Sorkwity]]. W latach 1975–1998 miejscowość [[Podział administracyjny |administracyjnie]] należała do [[Województwo olsztyńskie |województwa olsztyńskiego]]. W 2010 roku wieś liczyła 487 mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa pełni [[Izabela Polonis]]<ref>http://www.gminasorkwity.pl/index.php?strona=solectwa</ref>. |
| + | <br/><br/> | ||
| + | ==Położenie== | ||
| + | Miejscowość położona jest przy drodze wojewódzkiej nr 600, w odległości ok. 10 km od [[Sorkwity |Sorkwit]]. | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | == | + | == Dzieje miejscowości == |
| − | + | Nieopodal dzisiejszej wsi znajdowała się osada z wczesnej epoki żelaza (400-120 r. p.n.e.) - [[Kultura kurhanów zachodniobałtyjskich|kultury kurhanów zachodniobałtyjskich]]. Obecnie na zachodnim brzegu jeziora [[Jezioro Piłakno | Piłakno]] znajduje się stanowisko archeologiczne, na terenie którego odkryto pozostałości po drewnianym osiedlu nawodnym o powierzchni – 70 na 100 m., na kilkuwarstwowym ruszcie z belek. Odnaleziono tutaj cmentarzysko kurhanowe z kręgiem kamiennym i prostokątną komorą grobową - pochówkami ciałopalnymi w popielnicach. | |
| − | |||
| + | W 1391 r. wieś wymieniono w przywileju rycerza Filipa Wildenaw dla Lubana w [[Maradki |Maradkach]]. W 1437 r. nazwę wsi zapisano w księgach czynszowych. W 1483 r. Maciej Wajsel i Piotr Wildenow dokonali podziału [[Dobra kozłowskie |dóbr kozłowskich]], z których wydzielono Rybno. | ||
| + | W 1526 r. [[Jerzy Mangmeistre]] sprzedał 36 [[Włóka |włók]] w Rybnie za 240 grzywien Stefanowi Kłocie, Lenartowi Zarebie, Maciejowi Bogutowi i Marcinowi Gotolewskiemu. Pozostałą część ziemi w Rybnie książę [[Albrecht Hohenzollern| Albrecht]] nadał w 1528 r. Englowi von Golzheimowi. | ||
| − | + | W XV w. istniała tutaj parafia katolicka, która miała patronów wśród właścicieli miejscowych dóbr ziemskich, a później królów [[Prusy |Prus]]. W XVI w. funkcjonowała w Rybnie także szkoła parafialna, która w XVIII w. przeszła pod władzę państwową. W XIX w. we wsi powstał nowy kościół ewangelicki. | |
| − | + | W 1785 r. we wsi było 27 [[Dym| dymów]], a w 1838 r. – 31. W 1838 r. mieszkało tu 286 osób, a pod koniec XIX w. ok. 500 – Polaków. Mieszkańcy trudnili się uprawą roli, rybołówstwem i hodowlą bydła. Na początku XX w. do działającego dworu należało 68 włók - łącznie z folwarkiem [[Karczewiec]] i [[Tyszkowo]]. Na terenie wsi funkcjonowała także gorzelnia. Do XX w. we wsi przeważali mieszkańcy pochodzenia polskiego nad mieszkańcami pochodzenia niemieckiego. Zmieniło się to w pierwszej połowie XX w., bowiem [[Mazurzy| Mazurów]] (polskiego pochodzenia) było zaledwie 400. Po [[I wojna światowa na Warmii i Mazurach| I wojnie światowej]] majątek ziemski wraz z dworem trafił w zarząd państwowy. Nadal funkcjonowała szkoła oraz nowo wybudowany kościół. W 1939 r. było tu 520 mieszkańców. | |
| − | |||
| − | |||
| + | Po [[II wojna światowa na Warmii i Mazurach| II wojnie światowej]] powstał we wsi [[Państwowe Gospodarstwo Rolne |PGR]]. W 1973 r. do sołectwa Rybno należały: Karczewiec PGR, osada [[Piłak]] (leśniczówka), Rybno (wieś i PGR), Tyszkowo PGR. Układ wsi przyjął kształt owalnicy. W Rybnie znajdują się dwie parafie: rzymskokatolicka i ewangelicka. | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | + | ==Gospodarka== | |
| − | |||
We wsi działa stacja autobusowa. | We wsi działa stacja autobusowa. | ||
| − | |||
<br/> | <br/> | ||
| − | === | + | ==Szkolnictwo== |
| − | + | Mieści się tutaj [[Zespół Szkół Zawodowych w Rybnie| Zespół Szkół Zawodowych]]: Zasadnicza Szkoła Zawodowa, Technikum Agrobiznesu, Zaoczne Technikum Handlowe oraz świetlica. | |
| − | Mieści się tutaj Zespół Szkół Zawodowych: Zasadnicza Szkoła Zawodowa, Technikum Agrobiznesu, Zaoczne Technikum Handlowe | ||
| − | |||
<br/> | <br/> | ||
| − | === | + | ==Religia== |
| − | + | We wsi znajduje się filiał [[Parafia Ewangelicko-Augsburska w Sorkwitach |parafii ewangelickiej w Sorkwitach]]. | |
| − | |||
| − | |||
<br/> | <br/> | ||
| − | + | ==Bezpieczeństwo== | |
| − | == | + | Obecnie działa tu [[Ochotnicza Straż Pożarna]]. |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
<br/> | <br/> | ||
| − | == | + | == Zabytki== |
| + | *kościół ewangelicki z XIX w. | ||
| + | *obelisk upamiętniający poległych w I wojnie światowej | ||
| + | *[[Pałac w Rybnie|pałac]] z XIX w. | ||
| − | + | ==Ludzie związani z miejscowością== | |
| + | *[[Anna Butajło]] (ur. 1948) – nauczycielka | ||
| − | ''Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich'', pod red. Bronisława Chlebowskiego, Filipa Sulimierskiego, Władysława Walewskiego, t. X, Warszawa 1889 | + | == Bibliografia== |
| − | + | Kujawski Wojciech,''Krutynia. Szlak wodny'', Olsztyn 2006. <br/> | |
| − | + | ''Mrągowo. Z dziejów miasta i okolic'', pod red. Andrzeja Wakara, Olsztyn 1975.<br/> | |
| − | + | ''Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich'', pod red. Bronisława Chlebowskiego, Filipa Sulimierskiego, Władysława Walewskiego, t. X, Warszawa 1889.<br/> | |
| − | + | [http://stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims/ Bank Danych Lokalnych GUS] [12.11.2013] | |
| − | + | {{Przypisy}} | |
| − | + | <references/> | |
| − | [[Kategoria: | + | [[Kategoria: Powiat mrągowski]] |
| − | [[ | + | [[Kategoria: Sorkwity (gmina wiejska)]] |
| + | [[Kategoria: Wsie sołeckie]] | ||
| + | [[Kategoria: 1301-1400]] | ||
Aktualna wersja na dzień 10:05, 7 lip 2016
| Rybno | |
| | |
 Dwór w Rybnie.
Fot. Mieczysław Kalski | |
| Rodzaj miejscowości | wieś sołecka |
| Państwo |  Polska
|
| Województwo | warmińsko-mazurskie |
| Powiat | mrągowski |
| Gmina | Sorkwity |
| Sołectwo | Rybno |
| Liczba ludności (2010) | 487 |
| Strefa numeracyjna | (+48) 89 |
| Tablice rejestracyjne | NMR |
| Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego   Rybno | |
| Położenie na mapie Polski  Rybno | |
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} | |
Rybno (niem. Ribben) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko–mazurskim, w powiecie mrągowskim, w gminie Sorkwity. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego. W 2010 roku wieś liczyła 487 mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa pełni Izabela Polonis[1].
Spis treści
Położenie
Miejscowość położona jest przy drodze wojewódzkiej nr 600, w odległości ok. 10 km od Sorkwit.
Dzieje miejscowości
Nieopodal dzisiejszej wsi znajdowała się osada z wczesnej epoki żelaza (400-120 r. p.n.e.) - kultury kurhanów zachodniobałtyjskich. Obecnie na zachodnim brzegu jeziora Piłakno znajduje się stanowisko archeologiczne, na terenie którego odkryto pozostałości po drewnianym osiedlu nawodnym o powierzchni – 70 na 100 m., na kilkuwarstwowym ruszcie z belek. Odnaleziono tutaj cmentarzysko kurhanowe z kręgiem kamiennym i prostokątną komorą grobową - pochówkami ciałopalnymi w popielnicach.
W 1391 r. wieś wymieniono w przywileju rycerza Filipa Wildenaw dla Lubana w Maradkach. W 1437 r. nazwę wsi zapisano w księgach czynszowych. W 1483 r. Maciej Wajsel i Piotr Wildenow dokonali podziału dóbr kozłowskich, z których wydzielono Rybno. W 1526 r. Jerzy Mangmeistre sprzedał 36 włók w Rybnie za 240 grzywien Stefanowi Kłocie, Lenartowi Zarebie, Maciejowi Bogutowi i Marcinowi Gotolewskiemu. Pozostałą część ziemi w Rybnie książę Albrecht nadał w 1528 r. Englowi von Golzheimowi.
W XV w. istniała tutaj parafia katolicka, która miała patronów wśród właścicieli miejscowych dóbr ziemskich, a później królów Prus. W XVI w. funkcjonowała w Rybnie także szkoła parafialna, która w XVIII w. przeszła pod władzę państwową. W XIX w. we wsi powstał nowy kościół ewangelicki.
W 1785 r. we wsi było 27 dymów, a w 1838 r. – 31. W 1838 r. mieszkało tu 286 osób, a pod koniec XIX w. ok. 500 – Polaków. Mieszkańcy trudnili się uprawą roli, rybołówstwem i hodowlą bydła. Na początku XX w. do działającego dworu należało 68 włók - łącznie z folwarkiem Karczewiec i Tyszkowo. Na terenie wsi funkcjonowała także gorzelnia. Do XX w. we wsi przeważali mieszkańcy pochodzenia polskiego nad mieszkańcami pochodzenia niemieckiego. Zmieniło się to w pierwszej połowie XX w., bowiem Mazurów (polskiego pochodzenia) było zaledwie 400. Po I wojnie światowej majątek ziemski wraz z dworem trafił w zarząd państwowy. Nadal funkcjonowała szkoła oraz nowo wybudowany kościół. W 1939 r. było tu 520 mieszkańców.
Po II wojnie światowej powstał we wsi PGR. W 1973 r. do sołectwa Rybno należały: Karczewiec PGR, osada Piłak (leśniczówka), Rybno (wieś i PGR), Tyszkowo PGR. Układ wsi przyjął kształt owalnicy. W Rybnie znajdują się dwie parafie: rzymskokatolicka i ewangelicka.
Gospodarka
We wsi działa stacja autobusowa.
Szkolnictwo
Mieści się tutaj Zespół Szkół Zawodowych: Zasadnicza Szkoła Zawodowa, Technikum Agrobiznesu, Zaoczne Technikum Handlowe oraz świetlica.
Religia
We wsi znajduje się filiał parafii ewangelickiej w Sorkwitach.
Bezpieczeństwo
Obecnie działa tu Ochotnicza Straż Pożarna.
Zabytki
- kościół ewangelicki z XIX w.
- obelisk upamiętniający poległych w I wojnie światowej
- pałac z XIX w.
Ludzie związani z miejscowością
- Anna Butajło (ur. 1948) – nauczycielka
Bibliografia
Kujawski Wojciech,Krutynia. Szlak wodny, Olsztyn 2006.
Mrągowo. Z dziejów miasta i okolic, pod red. Andrzeja Wakara, Olsztyn 1975.
Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, pod red. Bronisława Chlebowskiego, Filipa Sulimierskiego, Władysława Walewskiego, t. X, Warszawa 1889.
Bank Danych Lokalnych GUS [12.11.2013]
