Dunajek (gmina Świętajno): Różnice pomiędzy wersjami
Z Encyklopedia Warmii i Mazur
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja zweryfikowana] |
(Utworzono nową stronę "{{Wieś infobox |nazwa = Dunajek |herb wsi = |flaga wsi = |herb artykuł = |dopełniacz wsi = |zdj...") |
|||
| (Nie pokazano 20 wersji utworzonych przez 4 użytkowników) | |||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
{{Wieś infobox | {{Wieś infobox | ||
| − | + | |nazwa = Dunajek | |
|herb wsi = | |herb wsi = | ||
| − | |flaga wsi = | + | |flaga wsi = |
|herb artykuł = | |herb artykuł = | ||
| − | |dopełniacz wsi = | + | |dopełniacz wsi = Dunajka |
| − | |zdjęcie = | + | |zdjęcie = Dwór w Dunajku.jpg |
| − | |opis zdjęcia = | + | |opis zdjęcia = Dwór w Dunajku.<br>Źródło: [http://www.egoturystyka.pl/portal.php?aid=13141062934e53abb5a54c5 www.egoturystyka.pl] [17.06.2014] |
|rodzaj miejscowości = | |rodzaj miejscowości = | ||
|województwo = warmińsko-mazurskie | |województwo = warmińsko-mazurskie | ||
| Linia 14: | Linia 14: | ||
|sołectwo = | |sołectwo = | ||
|wysokość = | |wysokość = | ||
| − | |liczba ludności = 387 (łącznie Dunajek i [[Chełchy ( | + | |liczba ludności = 387 (łącznie Dunajek i [[Chełchy (gmina Świętajno)|Chełchy]]) |
|rok = 2010 | |rok = 2010 | ||
|strefa numeracyjna = | |strefa numeracyjna = | ||
| Linia 22: | Linia 22: | ||
|mapa wsi = | |mapa wsi = | ||
|kod mapy = PL-WN | |kod mapy = PL-WN | ||
| − | |stopniN = | + | |stopniN = 54 |minutN = 01 |sekundN = 27 |
| − | |stopniE = | + | |stopniE = 22 |minutE = 17 |sekundE = 53 |
|commons = | |commons = | ||
|wikipodróże = | |wikipodróże = | ||
| Linia 29: | Linia 29: | ||
|www = | |www = | ||
}}<br/> | }}<br/> | ||
| − | ''' Dunajek ''' (niem. ''Duneyken'', od 1938 r. ''Duneiken'') – | + | ''' Dunajek ''' (niem. ''Duneyken'', od 1938 r. ''Duneiken'') – wieś sołecka położona w [[Województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko–mazurskim]], w [[Powiat olecki|powiecie oleckim]], w [[Świętajno (gmina wiejska, powiat olecki)|gminie Świętajno]]. W latach 1975–1998 miejscowość należała [[Podział administracyjny|administracyjnie]] do [[Województwo suwalskie|województwa suwalskiego]]. Miejscowość w 2010 roku liczyła 387 mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje [[Franciszek Orłowski]]<ref>http://bip.swietajno.pl/organy/1416/solectwa_i_wykaz_soltysow</ref>. |
| − | + | <br/><br/> | |
| − | Miejscowość w 2010 roku liczyła 387 mieszkańców. | ||
| − | |||
| − | <br/> | ||
| − | |||
== Położenie == | == Położenie == | ||
| − | Wieś położona jest w | + | Wieś położona jest w północno–wschodniej części województwa warmińsko–mazurskiego na [[Pojezierze Ełckie|Pojezierzu Ełckim]], 13 km na zachód od [[Olecko|Olecka]] i 4 km na północ od [[Świętajno (powiat olecki)|Świętajna]]. Na południe od wsi znajduje się niewielkie jezioro [[Jezioro Bruk|Bruk]], a na północ jezioro [[Jezioro Chełchy|Chełchy]]. |
| − | |||
<br/> | <br/> | ||
| − | |||
== Dzieje miejscowości == | == Dzieje miejscowości == | ||
| − | Wieś powstała w ramach kolonizacji | + | Wieś powstała w ramach kolonizacji północno–wschodnich terenów [[Prusy Książęce|Prus Książęcych]]. W 1557 roku starosta [[Jerzy von Diebes]] wspominał, że w Dunajku sołtys posiadał cztery łany, a cała wieś obejmowała 44 łany, jednak zaznaczał, że większość tego terenu to nieużytki i pagórki. Prawdopodobnie z tych powodów przywilej lokacyjny wieś otrzymała dopiero w 1575 roku od księcia [[Albrecht Hohenzollern|Albrechta]]. Sołtys - w tym czasie był to [[Mikołaj Zaleski]] - w dalszym ciągu posiadał cztery łany, ale obszar wsi określono jako 40 łanów na [[Prawo chełmińskie|prawie chełmińskim]]. Ponadto sołtys Mikołaj zakupił jednołanowy ostrów (na jeziorze Chełchy lub Bruk). Dunajek należał do [[Parafia ewangelicka w Świętajnie (powiat olecki)|parafii ewangelickiej w Świętajnie]]. W 1860 roku założono we wsi urząd pocztowy. |
| − | Szkołę we wsi założono na przełomie XVIII i XIX wieku. W 1935 roku zatrudnionych w niej było dwóch nauczycieli, | + | Szkołę we wsi założono na przełomie XVIII i XIX wieku. W 1935 roku zatrudnionych w niej było dwóch nauczycieli, uczęszczało do niej ogółem 106 uczniów. |
| − | Po [[II wojna światowa|II wojnie światowej]] we wsi utworzono [[Państwowe Gospodarstwo Rolne | + | Po [[II wojna światowa na Warmii i Mazurach|II wojnie światowej]] we wsi utworzono [[Państwowe Gospodarstwo Rolne]], wyposażone w warsztaty naprawy sprzętu rolniczego. |
| + | Liczba mieszkańców na przestrzeni lat: | ||
| − | + | *1857 r. - 293 osoby | |
| − | + | *1933 r. - 572 osoby | |
| − | |||
| − | 1933 - 572 osoby | ||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| + | *1939 r. - 528 osób | ||
== Ludzie związani z miejscowością == | == Ludzie związani z miejscowością == | ||
| − | + | [[Karol Emilian Sieniawski]] (1843–1921) - historyk Warmii i Mazur, syn powstańca listopadowego; urodził się w majątku w Dunajku (Dworek Dunajkowski) | |
| − | |||
<br/> | <br/> | ||
| − | |||
== Zabytki == | == Zabytki == | ||
| − | * | + | *zespół dworsko-parkowy z przełomu XIX i XX wieku: dwór, obora-spichlerz, kuźnia, park |
| − | * | + | *park dworski z przełomu XIX i XX wieku wraz z przyległym terenem zabudowy mieszkalnej i gospodarczej oraz aleją dojazdową |
| − | + | *cmentarz ewangelicki z XIX wieku, nad jeziorem Chełchy | |
| − | + | *cmentarz ewangelicki z XIX wieku, koło szosy | |
== Bibliografia == | == Bibliografia == | ||
| − | + | Białuński Grzegorz, ''Kolonizacja "Wielkiej Puszczy" (do 1568 roku) - starostwa piskie, ełckie, straduńskie, zelkowskie i węgoborskie (węgorzewskie)'', Olsztyn 2002.<br/> | |
| − | + | ''Olecko. Z dziejów miasta i powiatu'', red. Andrzej Wakar i in., Olsztyn 1974.<br/> | |
| − | + | ''Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch'', Königsberg 1857.<br/> | |
| − | + | [http://www.wuoz.olsztyn.pl/| Wojewódzka Ewidencja Zabytków] [12.11.2013]<br/> | |
| − | + | Gminna ewidencja zabytków, udostępniona E-ncyklopedii przez Urząd Gminy w Świętajnie, 30.12.2013.<br/> | |
| − | + | [http://www.stat.gov.pl/| Bank Danych Lokalnych GUS] [12.11.2013]<br/> | |
| − | <br/> | + | [http://www.verwaltungsgeschichte.de/| Verwaltungsgeschichte] [12.11.2013]<br/> |
| − | + | [http://www.egoturystyka.pl Wirtualny Przewodnik po krainie EGO] [17.06.2014] | |
{{Przypisy}} | {{Przypisy}} | ||
<references/> | <references/> | ||
| − | + | ||
| − | + | [[Kategoria: Powiat olecki]] | |
| − | + | [[Kategoria: Świętajno (gmina wiejska, powiat olecki)]] | |
| − | + | [[Kategoria: Wsie sołeckie]] | |
| − | + | [[Kategoria: 1501-1600]] | |
| − | |||
| − | [[Kategoria: | ||
Aktualna wersja na dzień 10:16, 12 lip 2016
| Dunajek | |
| | |
![Dwór w Dunajku.Źródło: www.egoturystyka.pl [17.06.2014]](/index.php/Plik:Dw%C3%B3r_w_Dunajku.jpg) Dwór w Dunajku.
Źródło: www.egoturystyka.pl [17.06.2014] | |
| Państwo |  Polska
|
| Województwo | warmińsko-mazurskie |
| Powiat | olecki |
| Gmina | Świętajno |
| Liczba ludności (2010) | 387 (łącznie Dunajek i Chełchy) |
| Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego   Dunajek | |
| Położenie na mapie Polski  Dunajek | |
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} | |
Dunajek (niem. Duneyken, od 1938 r. Duneiken) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko–mazurskim, w powiecie oleckim, w gminie Świętajno. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa suwalskiego. Miejscowość w 2010 roku liczyła 387 mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Franciszek Orłowski[1].
Spis treści
Położenie
Wieś położona jest w północno–wschodniej części województwa warmińsko–mazurskiego na Pojezierzu Ełckim, 13 km na zachód od Olecka i 4 km na północ od Świętajna. Na południe od wsi znajduje się niewielkie jezioro Bruk, a na północ jezioro Chełchy.
Dzieje miejscowości
Wieś powstała w ramach kolonizacji północno–wschodnich terenów Prus Książęcych. W 1557 roku starosta Jerzy von Diebes wspominał, że w Dunajku sołtys posiadał cztery łany, a cała wieś obejmowała 44 łany, jednak zaznaczał, że większość tego terenu to nieużytki i pagórki. Prawdopodobnie z tych powodów przywilej lokacyjny wieś otrzymała dopiero w 1575 roku od księcia Albrechta. Sołtys - w tym czasie był to Mikołaj Zaleski - w dalszym ciągu posiadał cztery łany, ale obszar wsi określono jako 40 łanów na prawie chełmińskim. Ponadto sołtys Mikołaj zakupił jednołanowy ostrów (na jeziorze Chełchy lub Bruk). Dunajek należał do parafii ewangelickiej w Świętajnie. W 1860 roku założono we wsi urząd pocztowy.
Szkołę we wsi założono na przełomie XVIII i XIX wieku. W 1935 roku zatrudnionych w niej było dwóch nauczycieli, uczęszczało do niej ogółem 106 uczniów.
Po II wojnie światowej we wsi utworzono Państwowe Gospodarstwo Rolne, wyposażone w warsztaty naprawy sprzętu rolniczego.
Liczba mieszkańców na przestrzeni lat:
- 1857 r. - 293 osoby
- 1933 r. - 572 osoby
- 1939 r. - 528 osób
Ludzie związani z miejscowością
Karol Emilian Sieniawski (1843–1921) - historyk Warmii i Mazur, syn powstańca listopadowego; urodził się w majątku w Dunajku (Dworek Dunajkowski)
Zabytki
- zespół dworsko-parkowy z przełomu XIX i XX wieku: dwór, obora-spichlerz, kuźnia, park
- park dworski z przełomu XIX i XX wieku wraz z przyległym terenem zabudowy mieszkalnej i gospodarczej oraz aleją dojazdową
- cmentarz ewangelicki z XIX wieku, nad jeziorem Chełchy
- cmentarz ewangelicki z XIX wieku, koło szosy
Bibliografia
Białuński Grzegorz, Kolonizacja "Wielkiej Puszczy" (do 1568 roku) - starostwa piskie, ełckie, straduńskie, zelkowskie i węgoborskie (węgorzewskie), Olsztyn 2002.
Olecko. Z dziejów miasta i powiatu, red. Andrzej Wakar i in., Olsztyn 1974.
Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch, Königsberg 1857.
Wojewódzka Ewidencja Zabytków [12.11.2013]
Gminna ewidencja zabytków, udostępniona E-ncyklopedii przez Urząd Gminy w Świętajnie, 30.12.2013.
Bank Danych Lokalnych GUS [12.11.2013]
Verwaltungsgeschichte [12.11.2013]
Wirtualny Przewodnik po krainie EGO [17.06.2014]
