Szczybały Orłowskie: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja zweryfikowana] |
| (Nie pokazano 4 wersji utworzonych przez 2 użytkowników) | |||
| Linia 5: | Linia 5: | ||
|herb artykuł = | |herb artykuł = | ||
|dopełniacz wsi = Pole-obowiązkowe | |dopełniacz wsi = Pole-obowiązkowe | ||
| − | |zdjęcie = | + | |zdjęcie = |
| − | |opis zdjęcia = | + | |opis zdjęcia = |
|rodzaj miejscowości = | |rodzaj miejscowości = | ||
|województwo = warmińsko-mazurskie | |województwo = warmińsko-mazurskie | ||
| Linia 14: | Linia 14: | ||
|sołectwo = | |sołectwo = | ||
|wysokość = | |wysokość = | ||
| − | |liczba ludności = 107<ref>Łącznie Szczybały Orłowskie i | + | |liczba ludności = 107<ref>Łącznie: Szczybały Orłowskie i Kowalewskie.</ref> |
|rok = 2010 | |rok = 2010 | ||
|strefa numeracyjna = | |strefa numeracyjna = | ||
| Linia 28: | Linia 28: | ||
|wikisłownik = | |wikisłownik = | ||
|www = | |www = | ||
| − | }} | + | }} |
| − | ''' Szczybały Orłowskie ''' (niem. ''Szczyballen'', od 1938 r. ''Lorenzhall'') – | + | ''' Szczybały Orłowskie ''' (niem. ''Szczyballen'', od 1938 r. ''Lorenzhall'') – wieś sołecka położona w [[województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko-mazurskim]], w [[powiat giżycki|powiecie giżyckim]], w [[Wydminy (gmina wiejska)|gminie Wydminy]]. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa suwalskiego. |
| − | + | Miejscowość w 2010 roku liczyła 107 mieszkańców (łącznie z osadą [[Kowalewskie]]). Obecnie funkcję sołtysa sprawuje [[Hubert Naszkiewicz]]<ref>http://bip.wydminy.pl/2/SOLECTWA/</ref>. | |
| − | Miejscowość w 2010 roku liczyła 107 mieszkańców (łącznie z osadą [[Kowalewskie]]). Obecnie funkcję sołtysa sprawuje [[ | + | <br/><br/> |
| − | |||
| − | <br/> | ||
== Położenie == | == Położenie == | ||
| Linia 40: | Linia 38: | ||
== Dzieje miejscowości == | == Dzieje miejscowości == | ||
| − | Wieś powstała w ramach kolonizacji wschodnich terenów [[Prusy Książęce|Prus Książęcych]]. W 1563 roku starosta [[Wawrzyniec von Halle]] sprzedał dwa łany lasu na sołectwo braciom Piotrowi i Stanikowi Panistrugom. W zamian zobowiązali się oni do założenia wsi czynszowej na 20 łanach; osadnicy otrzymali dziesięcioletnią [[wolnizna|wolniznę]]. Początkowo wieś zwano Szczybałami (''Zeiballen'') lub Panistrugami (''Pannistrugi''), ale ostatecznie utrwaliła się ta pierwsza nazwa. Na początku XVII wieku wieś obejmowała już obszar 30 łanów, na | + | Wieś powstała w ramach kolonizacji wschodnich terenów [[Prusy Książęce|Prus Książęcych]]. W 1563 roku starosta [[Wawrzyniec von Halle]] sprzedał dwa łany lasu na sołectwo braciom Piotrowi i Stanikowi Panistrugom. W zamian zobowiązali się oni do założenia wsi czynszowej na 20 łanach; osadnicy otrzymali dziesięcioletnią [[wolnizna|wolniznę]]. Początkowo wieś zwano Szczybałami (''Zeiballen'') lub Panistrugami (''Pannistrugi''), ale ostatecznie utrwaliła się ta pierwsza nazwa. Na początku XVII wieku wieś obejmowała już obszar 30 łanów, na których gospodarował sołtys, trzech karczmarzy i 17 chłopów pańszczyźnianych. |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | + | Wieś poważnie ucierpiała podczas [[epidemia dżumy 1709-1711|wielkiej epidemii dżumy]] na początku XVIII wieku; zmarło wówczas 58 mieszkańców, a w 1719 roku było tu tylko ośmiu chłopów oraz sołtys-karczmarz, prawie siedem łanów wciąż leżało odłogiem. W 1566 roku przy wsi powstał niewielki (sześć łanów, potem dziesięć) majątek, z którego później wykształciła się wieś [[Kowalewskie (gminy Wydminy)|Kowalewskie]]. Szczybały Orłowskie należały do parafii ewangelickiej w Orłowie. | |
| − | + | Szkoła we wsi powstała w 1818 roku. Po II wojnie światowej uruchomiono ją ponownie dopiero w 1954 roku, a zlikwidowano 20 lat później ze względu na niską liczbę uczniów. | |
| − | + | W 1970 roku Szczybały Orłowskie liczyły 21 budynków mieszkalnych; znajdowały się tu: świetlica, klub, punkt biblioteczny, sala kinowa na 80 miejsc, później otwarto sklep spożywczy. W latach 1954–1972 wieś wchodziła w skład gromady [[Gawliki Wielkie]]. | |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | 1970 | ||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| + | Liczba mieszkańców w następujących latach wynosiła: | ||
| + | *1857 – 187 osób | ||
| + | *1933 – 237 osób | ||
| + | *1939 – 197 osób | ||
| + | *1970 – 125 osób, 23 gospodarstwa | ||
{{Przypisy}} | {{Przypisy}} | ||
<references/> | <references/> | ||
| − | |||
| − | |||
== Zobacz też == | == Zobacz też == | ||
*[[Szczybały Giżyckie]] w gminie Giżycko | *[[Szczybały Giżyckie]] w gminie Giżycko | ||
| + | == Bibliografia == | ||
| + | Białuński Grzegorz, ''Kolonizacja "Wielkiej Puszczy" (do 1568 roku) – starostwa piskie, ełckie, straduńskie, zelkowskie i węgoborskie (węgorzewskie)'', Olsztyn 2002.<br/> | ||
| + | ''Giżycko. Z dziejów miasta i okolic'', red. Andrzej Wakar, Olsztyn 1983.<br/> | ||
| + | Orłowicz Mieczysław, ''Ilustrowany przewodnik po Mazurach Pruskich i Warmii'', na nowo podali do druku Grzegorz Jasiński, Andrzej Rzempołuch, Robert Traba, Olsztyn 1991.<br/> | ||
| + | ''Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch'', Königsberg 1857.<br/> | ||
| + | [http://www.stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims| Bank Danych Lokalnych GUS] [05.03.2014]<br/> | ||
| + | [http://www.verwaltungsgeschichte.de/loetzen.html| verwaltungsgeschichte.de] [05.03.2014]<br/> | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | [[Kategoria: Miejscowość]] [[Kategoria: Powiat giżycki]] [[Kategoria: | + | |
| + | |||
| + | |||
| + | [[Kategoria: Miejscowość]] [[Kategoria: Powiat giżycki]] [[Kategoria: Wydminy (gmina wiejska)]] [[Kategoria: Wsie sołeckie]][[Kategoria: 1501-1600]] | ||
Aktualna wersja na dzień 08:58, 14 lip 2016
| Szczybały Orłowskie | |
| | |
| Państwo |  Polska
|
| Województwo | warmińsko-mazurskie |
| Powiat | giżycki |
| Gmina | Wydminy |
| Liczba ludności (2010) | 107[1] |
| Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego   Szczybały Orłowskie | |
| Położenie na mapie Polski  Szczybały Orłowskie | |
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} | |
Szczybały Orłowskie (niem. Szczyballen, od 1938 r. Lorenzhall) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie giżyckim, w gminie Wydminy. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa suwalskiego.
Miejscowość w 2010 roku liczyła 107 mieszkańców (łącznie z osadą Kowalewskie). Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Hubert Naszkiewicz[2].
Położenie
Wieś położona jest w północno-wschodniej części województwa warmińsko-mazurskiego, na obszarze Krainy Wielkich Jezior Mazurskich, na wschodnim brzegu jeziora Gawlik, 32 km na wschód od Giżycka i 9,5 km na na północny wschód od Wydmin, na północ od drogi wojewódzkiej nr 655 w kierunku Olecka, przy granicy z powiatem oleckim.
Dzieje miejscowości
Wieś powstała w ramach kolonizacji wschodnich terenów Prus Książęcych. W 1563 roku starosta Wawrzyniec von Halle sprzedał dwa łany lasu na sołectwo braciom Piotrowi i Stanikowi Panistrugom. W zamian zobowiązali się oni do założenia wsi czynszowej na 20 łanach; osadnicy otrzymali dziesięcioletnią wolniznę. Początkowo wieś zwano Szczybałami (Zeiballen) lub Panistrugami (Pannistrugi), ale ostatecznie utrwaliła się ta pierwsza nazwa. Na początku XVII wieku wieś obejmowała już obszar 30 łanów, na których gospodarował sołtys, trzech karczmarzy i 17 chłopów pańszczyźnianych.
Wieś poważnie ucierpiała podczas wielkiej epidemii dżumy na początku XVIII wieku; zmarło wówczas 58 mieszkańców, a w 1719 roku było tu tylko ośmiu chłopów oraz sołtys-karczmarz, prawie siedem łanów wciąż leżało odłogiem. W 1566 roku przy wsi powstał niewielki (sześć łanów, potem dziesięć) majątek, z którego później wykształciła się wieś Kowalewskie. Szczybały Orłowskie należały do parafii ewangelickiej w Orłowie.
Szkoła we wsi powstała w 1818 roku. Po II wojnie światowej uruchomiono ją ponownie dopiero w 1954 roku, a zlikwidowano 20 lat później ze względu na niską liczbę uczniów.
W 1970 roku Szczybały Orłowskie liczyły 21 budynków mieszkalnych; znajdowały się tu: świetlica, klub, punkt biblioteczny, sala kinowa na 80 miejsc, później otwarto sklep spożywczy. W latach 1954–1972 wieś wchodziła w skład gromady Gawliki Wielkie.
Liczba mieszkańców w następujących latach wynosiła:
- 1857 – 187 osób
- 1933 – 237 osób
- 1939 – 197 osób
- 1970 – 125 osób, 23 gospodarstwa
Przypisy
- ↑ Łącznie: Szczybały Orłowskie i Kowalewskie.
- ↑ http://bip.wydminy.pl/2/SOLECTWA/
Zobacz też
- Szczybały Giżyckie w gminie Giżycko
Bibliografia
Białuński Grzegorz, Kolonizacja "Wielkiej Puszczy" (do 1568 roku) – starostwa piskie, ełckie, straduńskie, zelkowskie i węgoborskie (węgorzewskie), Olsztyn 2002.
Giżycko. Z dziejów miasta i okolic, red. Andrzej Wakar, Olsztyn 1983.
Orłowicz Mieczysław, Ilustrowany przewodnik po Mazurach Pruskich i Warmii, na nowo podali do druku Grzegorz Jasiński, Andrzej Rzempołuch, Robert Traba, Olsztyn 1991.
Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch, Königsberg 1857.
Bank Danych Lokalnych GUS [05.03.2014]
verwaltungsgeschichte.de [05.03.2014]
