Ełcka Kolej Wąskotorowa: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja zweryfikowana] |
| (Nie pokazano 9 wersji utworzonych przez 4 użytkowników) | |||
| Linia 6: | Linia 6: | ||
|dopełniacz wsi = Ełku | |dopełniacz wsi = Ełku | ||
|zdjęcie = Ełk_1.jpg | |zdjęcie = Ełk_1.jpg | ||
| − | |opis zdjęcia = Dworzec kolei wąskotorowej w Ełku | + | |opis zdjęcia = Dworzec kolei wąskotorowej w Ełku.<br>Fot. Adam Płoski. |
|rodzaj miejscowości = | |rodzaj miejscowości = | ||
|województwo = warmińsko-mazurskie | |województwo = warmińsko-mazurskie | ||
| Linia 22: | Linia 22: | ||
|mapa wsi = | |mapa wsi = | ||
|kod mapy = PL-WN | |kod mapy = PL-WN | ||
| − | |stopniN = 53 |minutN = | + | |stopniN = 53 |minutN = 49 |sekundN = 28 |
| − | |stopniE = | + | |stopniE = 22 |minutE = 21 |sekundE = 39 |
|commons = | |commons = | ||
|wikipodróże = | |wikipodróże = | ||
| Linia 29: | Linia 29: | ||
|www = | |www = | ||
}} | }} | ||
| − | '''Ełcka Kolej Wąskotorowa''' – jedyna w regionie | + | '''Ełcka Kolej Wąskotorowa''' – jedyna w regionie kolejka wąskotorowa, jedna z ostatnich tego typu funkcjonujących w Polsce. |
| − | == Historia== | + | <br/><br/> |
| − | Pierwszy projekt budowy Ełckiej Kolei Wąskotorowej | + | ==Historia== |
| + | Pierwszy projekt budowy Ełckiej Kolei Wąskotorowej powstał w 1905 r. Inwestycja miała przynieść głównie korzyści gospodarcze. Stację kolei wąskotorowej w [[Ełk|Ełku]] zlokalizowano przy istniejącej już stacji normalnotorowej. Prace rozpoczęto na przełomie 1911/1912 roku; w 1913 r. uroczyście uruchomiono kolejkę, której funkcjonowanie przetrwał wybuch pierwszej wojny światowej, podczas której kolej odniosła poważne zniszczenia. Po niezbędnych remontach (trwających do lat 20. XX w.) wznowiono ruch towarowy i osobowy, który miał miejsce nieprzerwanie praktycznie do końca drugiej wojny światowej. | ||
| + | |||
| + | Ełcka Kolej Wąskotorowa została poważnie zniszczona podczas ofensywy Armii Czerwonej. Zniszczeniu uległ wówczas m.in.: budynek stacyjny w Ełku oraz przystanki w [[Milejewo|Milejewie]] i [[Kalinowo|Kalinowie]], a także most w [[Sypitki|Sypitkach]]. W kolejnych latach, w trakcie niezbędnego remontu przekuto torowisko z 1000 mm na 750 mm. | ||
| + | |||
| + | Na początku lat 90. XX w. do rejestru zabytków wpisany został przestrzenny układ komunikacyjny kolejki (wówczas funkcjonującej pod nazwą Ełckiej Kolei Dojazdowej) od stacji Ełk Wąskotorowy do stacji [[Turowo]] i od stacji [[Laski Małe]] do stacji Zawady-Tworki. Kilka lat później uruchomiono na trasie przejazdy turystyczne. | ||
| + | |||
| + | W 2002 r. Zarząd Miasta Ełku przejął kolej wąskotorową. | ||
| + | |||
| + | Od 1 marca 2014 r. Ełcką Koleją Wąskotorową zarządza [[Muzeum Historyczne w Ełku]]. | ||
| + | ==Infrastruktura i tabor== | ||
| + | Ełcka Kolej Wąskotorowa przebiega przez tereny gmin: [[Ełk]], [[Kalinowo (gmina wiejska)|Kalinowo]] i [[Prostki (gmina wiejska)|Prostki]]. Łącznie długość linii kolejowej wynosi 48 km. W Ełku zachowane są do dziś historyczne budynki wąskotorowego dworca głównego oraz torowisko. Na trasie kolejki, poza Ełkiem, zachowana są związane z jej funkcjonowaniem zabytkowe budowle, tj. dworce, mosty, wiadukty, przepusty, wiata i inne. Ponadto na terenie stacji kolejowej w Ełku znajdują się interesujące przykłady historycznego taboru kolejowego (normalnotorowy i wąskotorowy). | ||
| + | |||
| + | ==Galeria zdjęć== | ||
| + | <gallery mode=packed widths=200px heights=200px class="left"> | ||
| + | Plik:Parowóz.jpg|<center>Parowóz. Fot. Romek. Źródło: [http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Ełk1,kolej_wąskotorowa.JPG Commons Wikimedia] | ||
| + | Plik:Lokomotywa.jpg|<center>Lokomotywa. Fot. Romek. Źródło: [http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Ełcka_Kolej_Wąskotorowa_2.JPG Commons Wikimedia] | ||
| + | Plik:Widok na peron.jpg|<center>Widok na peron. Fot. Romek. Źródło: [http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Ełk,_kolej_wąskotorowa.JPG Commons Wikimedia] | ||
| + | Plik:Mapa przejazdu Ełckiej Kolei Wąskotorowej.jpeg|<center>Mapa przejazdu Ełckiej Kolei Wąskotorowej. Źródło: [http://www.mosir.elk.com.pl/ekw/mapa.html www.mosir.elk.com.pl] | ||
| + | </gallery> | ||
| + | ==Zobacz także== | ||
| + | [[lkwim: Prywatne Muzeum Zabytków Kolejnictwa w Ełku | Prywatne Muzeum Zabytków Kolejnictwa w Ełku]]<br/> | ||
| + | [http://www.mosir.elk.com.pl/ekw/ Miejski Ośrodek Sportu i Rekreacji w Ełku] [08.02.2015]<br/> | ||
| + | |||
| + | ==Bibliografia== | ||
| + | S. Jasiński, ''Ełcka Kolej Wąskotorowa 1913-2001'', Ełk 2002. | ||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
[[Kategoria: Turystyka]] [[Kategoria: Zabytki]] [[Kategoria: Zabytki techniki]] | [[Kategoria: Turystyka]] [[Kategoria: Zabytki]] [[Kategoria: Zabytki techniki]] | ||
| + | [[Kategoria: 1801-1918]] | ||
| + | [[Kategoria:Ełk]], [[Kategoria: Kalinowo (gmina wiejska)]] [[Kategoria: Prostki (gmina wiejska)]] | ||
Aktualna wersja na dzień 13:59, 13 gru 2017
| Ełcka Kolej Wąskotorowa | |
| | |
 Dworzec kolei wąskotorowej w Ełku.
Fot. Adam Płoski. | |
| Państwo |  Polska
|
| Województwo | warmińsko-mazurskie |
| Powiat | ełcki |
| Gmina | Ełk |
| Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego   Ełcka Kolej Wąskotorowa | |
| Położenie na mapie Polski  Ełcka Kolej Wąskotorowa | |
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} | |
Ełcka Kolej Wąskotorowa – jedyna w regionie kolejka wąskotorowa, jedna z ostatnich tego typu funkcjonujących w Polsce.
Historia
Pierwszy projekt budowy Ełckiej Kolei Wąskotorowej powstał w 1905 r. Inwestycja miała przynieść głównie korzyści gospodarcze. Stację kolei wąskotorowej w Ełku zlokalizowano przy istniejącej już stacji normalnotorowej. Prace rozpoczęto na przełomie 1911/1912 roku; w 1913 r. uroczyście uruchomiono kolejkę, której funkcjonowanie przetrwał wybuch pierwszej wojny światowej, podczas której kolej odniosła poważne zniszczenia. Po niezbędnych remontach (trwających do lat 20. XX w.) wznowiono ruch towarowy i osobowy, który miał miejsce nieprzerwanie praktycznie do końca drugiej wojny światowej.
Ełcka Kolej Wąskotorowa została poważnie zniszczona podczas ofensywy Armii Czerwonej. Zniszczeniu uległ wówczas m.in.: budynek stacyjny w Ełku oraz przystanki w Milejewie i Kalinowie, a także most w Sypitkach. W kolejnych latach, w trakcie niezbędnego remontu przekuto torowisko z 1000 mm na 750 mm.
Na początku lat 90. XX w. do rejestru zabytków wpisany został przestrzenny układ komunikacyjny kolejki (wówczas funkcjonującej pod nazwą Ełckiej Kolei Dojazdowej) od stacji Ełk Wąskotorowy do stacji Turowo i od stacji Laski Małe do stacji Zawady-Tworki. Kilka lat później uruchomiono na trasie przejazdy turystyczne.
W 2002 r. Zarząd Miasta Ełku przejął kolej wąskotorową.
Od 1 marca 2014 r. Ełcką Koleją Wąskotorową zarządza Muzeum Historyczne w Ełku.
Infrastruktura i tabor
Ełcka Kolej Wąskotorowa przebiega przez tereny gmin: Ełk, Kalinowo i Prostki. Łącznie długość linii kolejowej wynosi 48 km. W Ełku zachowane są do dziś historyczne budynki wąskotorowego dworca głównego oraz torowisko. Na trasie kolejki, poza Ełkiem, zachowana są związane z jej funkcjonowaniem zabytkowe budowle, tj. dworce, mosty, wiadukty, przepusty, wiata i inne. Ponadto na terenie stacji kolejowej w Ełku znajdują się interesujące przykłady historycznego taboru kolejowego (normalnotorowy i wąskotorowy).
Galeria zdjęć
Parowóz. Fot. Romek. Źródło: Commons Wikimedia 
Lokomotywa. Fot. Romek. Źródło: Commons Wikimedia 
Widok na peron. Fot. Romek. Źródło: Commons Wikimedia 
Mapa przejazdu Ełckiej Kolei Wąskotorowej. Źródło: www.mosir.elk.com.pl
Zobacz także
Prywatne Muzeum Zabytków Kolejnictwa w Ełku
Miejski Ośrodek Sportu i Rekreacji w Ełku [08.02.2015]
Bibliografia
S. Jasiński, Ełcka Kolej Wąskotorowa 1913-2001, Ełk 2002.,
