Strzelniki: Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Warmii i Mazur
Skocz do: nawigacja, szukaj
[wersja nieprzejrzana][wersja zweryfikowana]
(Utworzono nową stronę " {{Wieś infobox |nazwa = Strzelniki |herb wsi = |flaga wsi = |herb artykuł = |dopełniacz wsi = Pole-o...")
 
Linia 31: Linia 31:
 
  |www                  =
 
  |www                  =
 
}}
 
}}
<big>'''Strzelniki''' (niem. ''Strzelniken'', od 1930 r. ''Schützenau'') – wieś w Polsce, położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie piskim, w gminie Orzysz. W latach 1975–1998 miejscowość położona była w województwie suwalskim.
+
<big>'''Strzelniki''' (niem. ''Strzelniken'', od 1930 r. ''Schützenau'') – [[wieś sołecka]] w Polsce, położona w [[województwo warmińsko-mazurskie| województwie warmińsko-mazurskim]], w [[powiat piski | powiecie piskim]], w [[gmina Orzysz|gminie Orzysz]]. W latach 1975-1998 miejscowość [[administracja|administracyjnie]] należała do [[województwo suwalskie|województwa suwalskiego]].
  
 
<br/>
 
<br/>
  
 
=== Charakterystyka fizjograficzna ===
 
=== Charakterystyka fizjograficzna ===
Wieś położona jest w południowo – wschodniej części województwa warmińsko-mazurskiego na pograniczu Krainy Wielkich Jezior Mazurskich i Pojezierza Ełckiego, 7 km na wschód od Orzysza, nad Jeziorem Strzelniki, które łączy się rowem przepływowym z Jeziorem Orzysz. Na północ od wsi leży pagórek zwany Sowią Górą (134 m n.p.m.).
+
Wieś położona jest w południowo – wschodniej części [[województwo warmińsko-mazurskie|województwa warmińsko-mazurskiego]] na pograniczu [[Kraina Wielkich Jezior Mazurskich |Krainy Wielkich Jezior Mazurskich]] i [[Pojezierze Ełckie|Pojezierza Ełckiego]]; 7 km na wschód od [[Orzysz|Orzysza]], nad jeziorem [[Jezioro Strzelniki|Strzelniki]], które łączy się rowem przepływowym z jeziorem [[Jezioro Orzysz|Orzysz]]. Na północ od wsi leży pagórek zwany [[Sowia Góra|Sowią Górą]] (134 m n.p.m.).
  
 
<br/>
 
<br/>
  
 
=== Dzieje miejscowości ===
 
=== Dzieje miejscowości ===
Wieś została lokowana w 1487 roku jako dobra służebne na prawie magdeburskim, nadane Michałowi Cwalinie, pochodzącemu ze szlachty mazowieckiej. Obejmowały one 50 łanów oraz dodatkowo 2 łany pod założenie młyna. Synowie Michała, Stańko i Jan kupili w 1524 roku 6 łanów, na których powstała nowa osada – Kamieńskie. Wieś od początku występowała pod nazwą Strelnicken, Strzelniken, Strzelnicken, Strelinken, jedynie przejściowo na przełomie XV i XVI wieku od nazwiska właściciela: Swelin, Czwalinen, Schwalingen. Dobra w Strzelnikach powoli ulegały rozdrobnieniu: w 1540 roku było tu już 14 wolnych. W 1599 roku wieś liczyła już ponad 62 łany. Podczas wojen szwedzkich, jesienią 1656 roku, wieś ucierpiała w wyniku najazdu Tatarów, w jasyr poszło wówczas m.in. pięciu mieszkańców, w tym jedna kobieta. W połowie XVII wieku 9 łanów w Strzelnikach posiadał polski szlachcic Jan Strzelnicki, zaś w 1666 roku owe 9 łanów zakupił kapitan polski i brandenburski Godfryd von Ölssen. Wieś należała do parafii ewangelickiej w Orzyszu.
+
Wieś została lokowana w 1487 roku jako dobra służebne na prawie magdeburskim, nadane Michałowi Cwalinie, pochodzącemu ze szlachty mazowieckiej. Obejmowały one 50 łanów oraz dodatkowo 2 łany pod założenie młyna. Synowie Michała, Stańko i Jan kupili w 1524 roku 6 łanów, na których powstała nowa osada – [[Kamieńskie]]. Wieś od początku występowała pod nazwą ''Strelnicken'', ''Strzelniken'', ''Strzelnicken'', ''Strelinken'', jedynie przejściowo na przełomie XV i XVI wieku od nazwiska właściciela: ''Swelin'', ''Czwalinen'', ''Schwalingen''. Dobra w Strzelnikach powoli ulegały rozdrobnieniu: w 1540 roku było tu już 14 wolnych. W 1599 roku wieś liczyła już ponad 62 łany. Podczas [[wojny szwedzkie|wojen szwedzkich, jesienią 1656 roku, wieś ucierpiała w wyniku najazdu Tatarów, w jasyr poszło wówczas m.in. pięciu mieszkańców, w tym jedna kobieta. W połowie XVII wieku 9 łanów w Strzelnikach posiadał polski szlachcic Jan Strzelnicki, zaś w 1666 roku owe 9 łanów zakupił kapitan polski i brandenburski Godfryd von Ölssen. Wieś należała do [[parafia ewangelicka w Orzyszu|parafii ewangelickiej w Orzyszu]].
Przed II wojną światową znajdował się we wsi wiatrak drewniany typu holenderskiego.
+
Przed [[II wojna światowa w Prusach Wschodnich|II wojną światową]] znajdował się we wsi wiatrak drewniany typu holenderskiego.
  
 
Szkoła w Strzelnikach powstała w 1737 roku. W 1935 pracowało w niej dwóch nauczycieli, uczęszczało 69 dzieci.
 
Szkoła w Strzelnikach powstała w 1737 roku. W 1935 pracowało w niej dwóch nauczycieli, uczęszczało 69 dzieci.
 +
 +
Aktualnie wieś jest siedzibą [[sołectwo|sołectwa]]. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje [[Mirosław Gwiazdowski]]<ref> http://www.bip.orzysz.pl/index.php?k=323 [data dostępu: 30.08.2013]</ref>.
  
  
Linia 81: Linia 83:
  
 
{{Przypisy}}
 
{{Przypisy}}
 
+
<references/>
  
 
<br/>
 
<br/>
  
 
== Zobacz też ==
 
== Zobacz też ==
 
+
[[Użytkownik:Emes|Emes]] ([[Dyskusja użytkownika:Emes|dyskusja]]) 04:24, 29 paź 2013 (CET)
 
[[Użytkownik:Emes|Emes]] ([[Dyskusja użytkownika:Emes|dyskusja]]) 19:53, 24 wrz 2013 (CEST)
 
[[Użytkownik:Emes|Emes]] ([[Dyskusja użytkownika:Emes|dyskusja]]) 19:53, 24 wrz 2013 (CEST)
[[Kategoria: Miejscowość]]
+
[[Kategoria: Miejscowość]] [[Kategoria: wieś sołecka]] [[Kategoria: powiat piski]]  [[Kategoria: gmina Orzysz]]  
 
[[Użytkownik:Emes|Emes]] ([[Dyskusja użytkownika:Emes|dyskusja]]) 19:53, 24 wrz 2013 (CEST)
 
[[Użytkownik:Emes|Emes]] ([[Dyskusja użytkownika:Emes|dyskusja]]) 19:53, 24 wrz 2013 (CEST)

Wersja z 05:24, 29 paź 2013


Strzelniki

Pole-obowiązkowe
Pole-obowiązkowe
Rodzaj miejscowości wieś sołecka
Państwo  Polska
Województwo warmińsko-mazurskie
Powiat piski
Gmina Orzysz
Liczba ludności (2010) 90
Strefa numeracyjna (+48) 87
Kod pocztowy 12-250
Tablice rejestracyjne NPI
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego
Mapa lokalizacyjna województwa warmińsko-mazurskiego
Strzelniki
Strzelniki
Położenie na mapie Polski
Mapa lokalizacyjna Polski
Strzelniki
Strzelniki
Ziemia

{{#invoke:Koordynaty|szablon}}

Strzelniki (niem. Strzelniken, od 1930 r. Schützenau) – wieś sołecka w Polsce, położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie piskim, w gminie Orzysz. W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa suwalskiego.


Charakterystyka fizjograficzna

Wieś położona jest w południowo – wschodniej części województwa warmińsko-mazurskiego na pograniczu Krainy Wielkich Jezior Mazurskich i Pojezierza Ełckiego; 7 km na wschód od Orzysza, nad jeziorem Strzelniki, które łączy się rowem przepływowym z jeziorem Orzysz. Na północ od wsi leży pagórek zwany Sowią Górą (134 m n.p.m.).


Dzieje miejscowości

Wieś została lokowana w 1487 roku jako dobra służebne na prawie magdeburskim, nadane Michałowi Cwalinie, pochodzącemu ze szlachty mazowieckiej. Obejmowały one 50 łanów oraz dodatkowo 2 łany pod założenie młyna. Synowie Michała, Stańko i Jan kupili w 1524 roku 6 łanów, na których powstała nowa osada – Kamieńskie. Wieś od początku występowała pod nazwą Strelnicken, Strzelniken, Strzelnicken, Strelinken, jedynie przejściowo na przełomie XV i XVI wieku od nazwiska właściciela: Swelin, Czwalinen, Schwalingen. Dobra w Strzelnikach powoli ulegały rozdrobnieniu: w 1540 roku było tu już 14 wolnych. W 1599 roku wieś liczyła już ponad 62 łany. Podczas [[wojny szwedzkie|wojen szwedzkich, jesienią 1656 roku, wieś ucierpiała w wyniku najazdu Tatarów, w jasyr poszło wówczas m.in. pięciu mieszkańców, w tym jedna kobieta. W połowie XVII wieku 9 łanów w Strzelnikach posiadał polski szlachcic Jan Strzelnicki, zaś w 1666 roku owe 9 łanów zakupił kapitan polski i brandenburski Godfryd von Ölssen. Wieś należała do parafii ewangelickiej w Orzyszu. Przed II wojną światową znajdował się we wsi wiatrak drewniany typu holenderskiego.

Szkoła w Strzelnikach powstała w 1737 roku. W 1935 pracowało w niej dwóch nauczycieli, uczęszczało 69 dzieci.

Aktualnie wieś jest siedzibą sołectwa. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Mirosław Gwiazdowski[1].


Liczba mieszkańców

1857 – 317 osób

1864 – 378 osób

1867 – 425 osób

1933 – 403 osoby

1939 – 416 osób

1988 – 120 osób


Zabytki:

  • Dawny cmentarz ewangelicki z połowy XIX wieku, na południowy zachód od wsi, na skraju lasu


Bibliografia:

  1. Achremczyk Stanisław, Historia Warmii i Mazur, t. I, Olsztyn 2011.
  2. Białuński Grzegorz, Osadnictwo regionu Wielkich Jezior Mazurskich od XIV do początku XVIII wieku – starostwo leckie (giżyckie) i ryńskie, Olsztyn 1996.
  3. Hippel Rudolf von, Przegląd statystycznych i innych uwarunkowań powiatu Johannisburg na podstawie przeprowadzonego spisu powszechnego w dniu 3 grudnia 1867 r. wg zestawienia starosty von Hippela w roku 1868, Znad Pisy, nr 19-20, 2010-2011, s. 83-157.
  4. Olszak Piotr, Przegląd budownictwa drewnianego na Ziemi Piskiej, Znad Pisy, nr 10, 2001, s. 106-121.
  5. Pawlicki Ryszard Wojciech, Sikorski Piotr, Wierzba Marek, Ziemia Orzyska. Przewodnik po ścieżkach rowerowych, Orzysz 2004.
  6. Pisz. Z dziejów miasta i powiatu, red. Wanda Korycka, Olsztyn 1970.
  7. Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch, Königsberg 1857.
  8. Deutsche Verwaltungsgeschichte: http://www.verwaltungsgeschichte.de/lyck.html [data dostępu: 21.09.2013].
  9. Bank Danych Lokalnych GUS: http://www.stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims [data dostępu: 21.09.2013].
  10. Gminna Ewidencja Zabytków: http://www.orzysz.pl/index.php?k=631&p=17 [data dostępu: 21.09.2013].

Przypisy



Zobacz też

Emes (dyskusja) 04:24, 29 paź 2013 (CET) Emes (dyskusja) 19:53, 24 wrz 2013 (CEST) Emes (dyskusja) 19:53, 24 wrz 2013 (CEST)