Wieliczki: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
(→Ludzie związani z miejscowością) |
|||
| Linia 5: | Linia 5: | ||
|herb artykuł = | |herb artykuł = | ||
|dopełniacz wsi = | |dopełniacz wsi = | ||
| − | |zdjęcie = | + | |zdjęcie = Modrzewiowy kościół w Wieliczkach.jpg |
| − | |opis zdjęcia = | + | |opis zdjęcia = Modrzewiowy kościół w Wieliczkach |
|rodzaj miejscowości = | |rodzaj miejscowości = | ||
|województwo = warmińsko-mazurskie | |województwo = warmińsko-mazurskie | ||
| Linia 22: | Linia 22: | ||
|mapa wsi = | |mapa wsi = | ||
|kod mapy = PL-WN | |kod mapy = PL-WN | ||
| − | |stopniN = 53 |minutN = | + | |stopniN = 53 |minutN = 59 |sekundN = 00 |
| − | |stopniE = | + | |stopniE = 22 |minutE = 35 |sekundE = 00 |
|commons = | |commons = | ||
|wikipodróże = | |wikipodróże = | ||
| Linia 103: | Linia 103: | ||
== Zobacz też == | == Zobacz też == | ||
| + | [http://www.gokwieliczki.pl/| Gminny Ośrodek Kultury w Wieliczkach] | ||
| + | [http://wieliczki.pl/| Urząd Gminy w Wieliczkach] | ||
<br/> | <br/> | ||
[[Kategoria: Miejscowość]] [[Kategoria: Powiat olecki]] [[Kategoria: Gmina Wieliczki]] [[Kategoria: Wieś gminna]] [[Kategoria: Cmentarze wojenne z okresu I wojny światowej]] | [[Kategoria: Miejscowość]] [[Kategoria: Powiat olecki]] [[Kategoria: Gmina Wieliczki]] [[Kategoria: Wieś gminna]] [[Kategoria: Cmentarze wojenne z okresu I wojny światowej]] | ||
Wersja z 15:42, 3 sty 2014
| Wieliczki | |
| | |
 Modrzewiowy kościół w Wieliczkach
| |
| Państwo |  Polska
|
| Województwo | warmińsko-mazurskie |
| Powiat | olecki |
| Gmina | Wieliczki |
| Liczba ludności (2010) | 693 |
| Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego   Wieliczki | |
| Położenie na mapie Polski  Wieliczki | |
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} | |
Wieliczki (niem. Wielitzken, od 1938 r. Wallenrode) – wieś gminna położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie oleckim, w gminie Wieliczki; siedziba władz gminy. W latach 1975-1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa suwalskiego. W latach 1999-2001 wieś wchodziła w skład powiatu olecko-gołdapskiego.
Miejscowość w 2010 roku liczyła 693 mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Marianna Wieliczko[1].
Spis treści
Położenie
Wieś położona jest w północno-wschodniej części województwa warmińsko-mazurskiego, na Pojezierzu Ełckim, na wschód od Jeziora Oleckiego Małego, 8 km na południowy wschód od Olecka; przebiega przez nią droga wojewódzka nr 655.
Dzieje miejscowości
Wieś powstała w ramach kolonizacji północno-wschodnich terenów państwa Zakonu Krzyżackiego, przed 1523 rokiem. W tymże roku starosta Piotr Schwartz sprzedał cztery łany sołeckie nieznanemu z nazwiska sołtysowi, a wieś obejmowała wówczas najprawdopodobniej 40 łanów. Inny starosta, Krzysztof Glaubitz, w 1554 roku potwierdził sprzedaż jednego łanu sołeckiego w Wieliczkach Janowi Mażowi, który zobowiązał się do obsadzenia dodatkowych dziesięciu łanów. Wieś powiększyła się jeszcze w XVIII wieku do 60 łanów.
Znaczenie wsi wzrosło po przeprowadzeniu w połowie XIX wieku drogi z Olecka, założeniu urzędu pocztowego (1870), a wreszcie założeniu wąskotorowej linii kolejowej Olecko - Wieliczki - Cimochy (1911).
Parafię ewangelicką założono w Wieliczkach już przed 1552 rokiem.
Szkoła we wsi powstała wkrótce po założeniu parafii. W 1935 roku zatrudniony w niej był jeden nauczyciel, a w ośmiu klasach uczęszczało do niej ogółem 103 uczniów. Po II wojnie światowej szkołę uruchomiono (Bolesław Tomkiewicz) ponownie już latem 1945 roku jako jedną z pierwszych szkół w powiecie oleckim. Na przełomie lat 60. i 70. oddano jej do użytku nowy budynek.
Po 1945 roku Wieliczki były siedzibą gminy, a w latach 1954-1972 - gromady. W okresie PRL działało we wsi Państwowe Gospodarstwo Rolne Wieliczki. W 1947 roku założono tu spółdzielnię handlową; w tym samym roku wieś została zelektryfikowana. Dwa lata później utworzono bibliotekę gminną. W 1957 roku powstało we wsi - staraniem Agnieszki Cybulskiej - koło gospodyń wiejskich. Z inicjatywy członkiń założono w Wieliczkach kółko rolnicze, przedszkole i wodociąg.
Obecnie we wsi znajduje się m.in. bank, urząd pocztowy, ośrodek zdrowia, restauracja, bar, pole namiotowe.
Liczba mieszkańców
1857 - 416 osób
1933 - 616 osób
1939 - 588 osób
Edukacja
Kultura
Ludzie związani z miejscowością
- Michał Grodzki (ok. 1682-ok. 1747) - rektor szkoły w Cichach, poeta; urodził się w Wieliczkach
- Zofia Nowikowska (ur. 1960) - artystka ludowa, hafciarka, koronkarka i pisankarka; mieszka w Wieliczkach
Zabytki
- Kościół modrzewiowy, dawny ewangelicki, obecnie rzymskokatolicki z drugiej połowy XVII wieku; wyposażenie z XVII-XIX wieku, wiszący ołtarz z połowy XVII wieku; remontowany w latach 1925-1927 i w 1962 r.
- Cmentarz wojenny z okresu I wojny światowej
Bibliografia
- Achremczyk Stanisław, Historia Warmii i Mazur, t. 1-2, Olsztyn 2011.
- Białuński Grzegorz, Kolonizacja "Wielkiej Puszczy" (do 1568 roku) - starostwa piskie, ełckie, straduńskie, zelkowskie i węgoborskie (węgorzewskie), Olsztyn 2002.
- Mazury. Słownik stronniczy, ilustrowany, red. Waldemar Mierzwa, Dąbrówno 2008.
- Olecko. Z dziejów miasta i powiatu, red. Andrzej Wakar i in., Olsztyn 1974.
- Orłowicz Mieczysław, Ilustrowany przewodnik po Mazurach Pruskich i Warmii, Na nowo podali do druku Grzegorz Jasiński, Andrzej Rzempołuch, Robert Traba, Olsztyn 1991.
- Rzempołuch Andrzej, Przewodnik po zabytkach dawnych Prus Wschodnich, Olsztyn 1992.
- Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch, Königsberg 1857.
- Warmia i Mazury. Przewodnik ilustrowany, red. Marcin Kuleszo, Barbara Wojczulanis, Olsztyn 2001.
- Wojewódzka ewidencja zabytków [data dostępu: 12.11.2013]
- Bank Danych Lokalnych GUS [data dostępu: 12.11.2013]
- Vervaltugsgeschichte [data dostępu: 12.11.2013]
Przypisy
- ↑ http://wieliczki.bipgmina.pl/jednostki_pomocnicze/1/solectwa [data dostępu: 5.12.2013]
