Łukta: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
(→Zobacz też) |
|||
| Linia 3: | Linia 3: | ||
{{Wieś infobox | {{Wieś infobox | ||
|nazwa = Pole-obowiązkowe | |nazwa = Pole-obowiązkowe | ||
| − | |herb wsi = | + | |herb wsi =Herb gminy Łukta.png |
|flaga wsi = | |flaga wsi = | ||
|herb artykuł = | |herb artykuł = | ||
| − | |dopełniacz wsi = | + | |dopełniacz wsi = Łukty |
| − | |zdjęcie = [[File:Łukta. Jezioro Marąg.jpg | + | |zdjęcie = [[File:Łukta. Jezioro Marąg.jpg |
|opis zdjęcia = Pole-obowiązkowe | |opis zdjęcia = Pole-obowiązkowe | ||
|rodzaj miejscowości =wieś gminna | |rodzaj miejscowości =wieś gminna | ||
| Linia 57: | Linia 57: | ||
=== Zabytki: === | === Zabytki: === | ||
| − | *Kościół gotycki wzniesiony w roku 1407 wraz z przylegającym cmentarzem, wpisany do wojewódzkiego rejestru zabytków | + | *[[kościół gotycki w Łukcie|Kościół gotycki]] wzniesiony w roku 1407 wraz z przylegającym cmentarzem, wpisany do wojewódzkiego rejestru zabytków |
| − | *Zlokalizowane w kościele płyty nagrobne Achacego Bocka i jego żony z początków XVII wieku. | + | *Zlokalizowane w kościele [[płyty nagrobne]] Achacego Bocka i jego żony z początków XVII wieku. |
| − | *Wykopaliska archeologiczne wskazują na przynależność Łukty i jej okolic w okresie neolitu (4200 – 1700 lat p.n.e.) do tzw. kultury ceramiki sznurowej. Ludność tej kultury pojawiła się pod koniec neolitu i zasięgiem swym obejmowała Europę wschodnią, południową i środkową. W Łukcie znaleziono typowe dla kultury ceramiki sznurowej kamienne topory zwane łódkowatymi. | + | *Wykopaliska archeologiczne wskazują na przynależność Łukty i jej okolic w okresie neolitu (4200 – 1700 lat p.n.e.) do tzw. [[kultura ceramiki sznurowej|kultury ceramiki sznurowej]]. Ludność tej kultury pojawiła się pod koniec neolitu i zasięgiem swym obejmowała Europę wschodnią, południową i środkową. W Łukcie znaleziono typowe dla kultury ceramiki sznurowej kamienne topory zwane łódkowatymi. |
| − | [[File:Kościół gotycki w Łukcie.jpg|thumb| | + | [[File:Kościół gotycki w Łukcie.jpg|thumb|300px|Kościół gotycki w Łukcie]] |
<br/> | <br/> | ||
Wersja z 23:37, 28 paź 2013
{{Wieś infobox
|nazwa = Pole-obowiązkowe |herb wsi =Herb gminy Łukta.png |flaga wsi = |herb artykuł = |dopełniacz wsi = Łukty |zdjęcie = [[File:Łukta. Jezioro Marąg.jpg |opis zdjęcia = Pole-obowiązkowe |rodzaj miejscowości =wieś gminna |województwo = warmińsko-mazurskie |powiat = ostródzki |gmina = Łukta |miejscowość podstawowa = |sołectwo = |wysokość = |liczba ludności = 1 235 (łącznie Łukta i Dragolice) |rok = 2010 |strefa numeracyjna =(+48) 89 |kod pocztowy =14-105 |tablice rejestracyjne =NOS |SIMC = |mapa wsi = |kod mapy = PL-WN |stopniN = 53 |minutN = 48 |sekundN =19 |stopniE = 20 |minutE = 5 |sekundE = 7 |commons = |wikipodróże = |wikisłownik = |www =
}} Łukta (niem. Locken) –wieś w Polsce położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie ostródzkim, w gminie Łukta.
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego.
Miejscowość jest siedzibą gminy Łukta.
Spis treści
Charakterystyka fizjograficzna
Łukta położona jest w obrębie krainy historycznej Prus Górnych, w odległości około 17 km od Morąga. Przez wieś przepływa rzeka Łukta. W odległości 2 km od Łukty położone jest Jezioro Marąg. Na jeziorze znajduje się Wyspa Lipowa - Rezerwat krajobrazowy. W odległości 2-4 km zlokalizowane są jeziora Isąg,Długie, Taborskie,Karwek, Zerek.
Dzieje miejscowości
Miejscowość powstała w 1340 roku. Winrych von Kniprode nadał w roku 1352 Prusom Jonemu i Girmanowi 5 łanów w Łukcie . W 1407 roku wzniesiono kościół, którego budowę wspierał finansowo wielki mistrz Zakonu Ulrich von Jungingen . W 1414 roku w Łukcie spłonęły w czasie polskich wypraw odwetowych 4 karczmy i 16 gospodarstw. W 1448 roku wieś liczyła 20 włók a majątek 6 włók. Do 1525 roku pozostawał świątynią katolicką. W XVI wieku miejscowość zamieszkiwała głównie polska ludność. Miała wówczas prawo do organizowania dwóch jarmarków, odbywających się razem z odpustami . W Łukcie istniał w tym czasie również targ rybny. W 1540 roku działały w miejscowości dwie karczmy i dwa młyny. W 1587 roku Łukta posiadała 20 włók, z których 4 należały do kościoła .W kolejnym stuleciu działała w miejscowości szkoła parafialna. W tym okresie w Łukcie istniał młyn, tartak i cegielnia. W 1678 roku struktura ludności przedstawiała się następująco: sołtys, 4 karczmarzy, 8 chłopów, 4 ogrodników, krawiec i rzeźnik w jednej osobie, piekarz, 2 szewców, garncarz, kołodziej i kowal . W XVI i XVII wieku w Łukcie przeważała ludność niemiecka. W XVIII wieku do tutejszej parafii należało pięć majątków i sześć okolicznych wsi. W 1706 roku w Łukcie wprowadzono na stałe targi końskie. W latach 1806-1807 w Łukcie stacjonowali żołnierze 13 pułku grenadierów francuskich . W 1862 roku w gminie Łukta zamieszkiwało 4 700 osób, w tym 3 900 Polaków. W 1867 roku uruchomiono w miejscowości dwuklasową szkołę ewangelicką, w której zajęcia prowadzono wyłącznie w języku niemieckim. Liczba ludności w poszczególnych okresach:
1820-1861 – 617
1895 – 818
1939 - 780
Na terenie wsi działa Fundacja Rozwoju Regionu Łukta, piłkarski klub sportowy Warmiak Łukta.
Zabytki:
- Kościół gotycki wzniesiony w roku 1407 wraz z przylegającym cmentarzem, wpisany do wojewódzkiego rejestru zabytków
- Zlokalizowane w kościele płyty nagrobne Achacego Bocka i jego żony z początków XVII wieku.
- Wykopaliska archeologiczne wskazują na przynależność Łukty i jej okolic w okresie neolitu (4200 – 1700 lat p.n.e.) do tzw. kultury ceramiki sznurowej. Ludność tej kultury pojawiła się pod koniec neolitu i zasięgiem swym obejmowała Europę wschodnią, południową i środkową. W Łukcie znaleziono typowe dla kultury ceramiki sznurowej kamienne topory zwane łódkowatymi.
Bibliografia:
- Achremczyk Stanisław, Historia Warmii i Mazur, t. 2, Olsztyn 2011.
- Darmochwał Tomasz, Rumiński Marek Jacek, Warmia. Mazury, Białystok 1998.
- Dąbrowski Jan, Siedem wieków Łukty. 600-lecie kościoła, 50-lecie parafii Matki Boskiej Częstochowskiej, Olsztyn 2007.
- Kossert Andreas, Mazury. Zapomniane Południe dawnych Prus Wschodnich, przeł. Barbara Ostrowska, Warszawa 2004.
- Orłowicz Mieczysław, Ilustrowany przewodnik po Mazurach Pruskich i Warmii, na nowo podali do druku Grzegorz Jasiński, Andrzej Rzempołuch, Robert Traba, Olsztyn 1991.
- Ostróda. Z dziejów miasta i okolic, red. Andrzej Wakar i in., Olsztyn 1976.
- Warmia i Mazury. Przewodnik ilustrowany, red. Marcin Kuleszo, Barbara Wojczulanis, Olsztyn 2001.
- Bank Danych Lokalnych GUS:http://www.stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims [data dostępu: 30.08.2013]
- Deutsche Verwaltungsgeschichte: http://www.verwaltungsgeschichte.de/osterode.html [data dostępu: 30.08.2013]
- Gminny Ośrodek Kultury: http://goklukta.pl/ [data dostępu: 30.08.2013]
- Oficjalna strona gminy Łukta: http://www.lukta.com.pl/ [data dostępu: 30.08.2013]
- Urząd gminy Łukta. Biuletyn Informacji Publicznej: http://www.bip.lukta.sprint.com.pl/ [data dostępu: 30.08.2013]
- Wojewódzka Ewidencja Zabytków http://www.wuoz.olsztyn.pl/ [data dostępu: 30.08.2013]
Przypisy
Zobacz też
Emzet (dyskusja) 12:22, 26 wrz 2013 (CEST) Emzet (dyskusja) 12:21, 26 wrz 2013 (CEST)Emzet (dyskusja) 11:44, 26 wrz 2013 (CEST)
