Jan Karol von Hohenzollern: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
| Linia 4: | Linia 4: | ||
|pseudonim = | |pseudonim = | ||
|grafika = Karol.jpg | |grafika = Karol.jpg | ||
| − | |opis grafiki = Jan Karol von Hohenzollern, źródło: | + | |opis grafiki = Jan Karol von Hohenzollern, źródło:''Poczet biskupów warmińskich'', Olsztyn 2008. |
|podpis = | |podpis = | ||
|data urodzenia = 25 lipca 1732 r. | |data urodzenia = 25 lipca 1732 r. | ||
| Linia 21: | Linia 21: | ||
}} | }} | ||
| − | '''Jan Karol von Hohenzollern''' (ur. 25 lipca 1732 r. we Fryburgu Bryzgowijskim, zm. 11 sierpnia 1803 r. w Oliwie) – biskup warmiński w latach 1795-1803, biskup chełmiński w latach 1785-1795, opat komendatoryjny opactwa cystersów w Oliwie od 1778. | + | '''Jan Karol von Hohenzollern''' (ur. 25 lipca 1732 r. we Fryburgu Bryzgowijskim, zm. 11 sierpnia 1803 r. w Oliwie) – biskup warmiński w latach 1795-1803, biskup chełmiński w latach 1785-1795, opat komendatoryjny opactwa cystersów w Oliwie od 1778 r. |
| Linia 28: | Linia 28: | ||
<br/> | <br/> | ||
=== Szkoła i wykształcenie === | === Szkoła i wykształcenie === | ||
| − | Początkowo biskup Jan był kapitanem dragonów w armii francuskiej. Zafascynowany był jednak królem pruskim Fryderykiem II. Po zwycięstwie Fryderyka II w 1757 r. pod Rossbach, opuścił armię francuską i wyruszył do Prus. Król poradził mu stan duchowny. Jan niższe święcenia otrzymał w 1763 r. | + | Początkowo biskup Jan był kapitanem dragonów w armii francuskiej. Zafascynowany był jednak królem pruskim Fryderykiem II. Po zwycięstwie Fryderyka II w 1757 r. pod Rossbach, opuścił armię francuską i wyruszył do [[Prusy| Prus]]. Król poradził mu stan duchowny. Jan niższe święcenia otrzymał w 1763 r., a pełne święcenia w 1776 r. |
<br/> | <br/> | ||
=== Praca === | === Praca === | ||
| − | W 1771 r. dzięki poparciu króla wybrano go do kapituły wrocławskiej. Ponieważ Fryderyk II chciał podporządkować kościół władzy protestanckiej, Jan dołączył do kapituły chełmińskiej. Stał się nawet koadiutorem z prawem następstwa. W 1779 r. Jan został opatem cysterskim w Pelplinie a w 1782 r. w Oliwie. W 1781 r. został mianowany przez króla Fryderyka II na protektora szkolnictwa w Prusach Zachodnich. W 1785 r. Hohenzollern objął władzę w biskupstwie chełmińskim. W 1795 r. po rezygnacji biskupa Krasickiego na rzecz biskupstwa krakowskiego, Jan został wybrany biskupem warmińskim. Co prawda w pośpiechu i bez zgody Stolicy Apostolskiej. Kapituła otrzymała polecenie wyboru nowego biskupa już w maju 1795 r. Było to sprzeczne z przyjętym prawem piotrkowskim: król powinien wybrać czterech kandydatów spośród przedstawionej listy. Ponadto nie przyszła informacja ze Stolic Apostolskiej o odwołaniu biskupa Krasickiego. Z przedstawicielem króla negocjowali w tej sprawie: Ignacy Mathy oraz Jan Nepomucen Cichowski. Ostatecznie król Fryderyk Wilhelm nakazał wybór w lipcu 1795 r. Frombork bał się utracić łaskę króla więc dokonał wyboru. Król tym samym złamał prawo do wyboru rządcy diecezji. Stolica Apostolska nie uznała procesu wyboru biskupa. Mimo odwołania wyboru kapituły przez Stolicę Apostolską - okazało się, że Stolica i kapituła wybrały tę samą osobę - Jana. | + | W 1771 r. dzięki poparciu króla wybrano go do kapituły wrocławskiej. Ponieważ Fryderyk II chciał podporządkować kościół władzy protestanckiej, Jan dołączył do kapituły chełmińskiej. Stał się nawet koadiutorem z prawem następstwa. W 1779 r. Jan został opatem cysterskim w Pelplinie, a w 1782 r. w Oliwie. W 1781 r. został mianowany przez króla Fryderyka II na protektora szkolnictwa w [[Prusy Zachodnie| Prusach Zachodnich]]. W 1785 r. Hohenzollern objął władzę w biskupstwie chełmińskim. W 1795 r. po rezygnacji biskupa Krasickiego na rzecz biskupstwa krakowskiego, Jan został wybrany biskupem warmińskim. Co prawda w pośpiechu i bez zgody Stolicy Apostolskiej. Kapituła otrzymała polecenie wyboru nowego biskupa już w maju 1795 r. Było to sprzeczne z przyjętym prawem piotrkowskim: król powinien wybrać czterech kandydatów spośród przedstawionej listy. Ponadto nie przyszła informacja ze Stolic Apostolskiej o odwołaniu biskupa Krasickiego. Z przedstawicielem króla negocjowali w tej sprawie: Ignacy Mathy oraz Jan Nepomucen Cichowski. Ostatecznie król Fryderyk Wilhelm nakazał wybór w lipcu 1795 r. Frombork bał się utracić łaskę króla więc dokonał wyboru. Król tym samym złamał prawo do wyboru rządcy diecezji. Stolica Apostolska nie uznała procesu wyboru biskupa. Mimo odwołania wyboru kapituły przez Stolicę Apostolską - okazało się, że Stolica i kapituła wybrały tę samą osobę - Jana. |
<br/> | <br/> | ||
Wersja z 15:06, 13 lis 2013
| Jan Karol von Hohenzollern | |
| | |
 Jan Karol von Hohenzollern, źródło:Poczet biskupów warmińskich, Olsztyn 2008.
| |
| Data i miejsce urodzenia | 25 lipca 1732 r. Fryburg Bryzgowijski |
| Data i miejsce śmierci | 11 sierpnia 1803 r. Oliwa |
Jan Karol von Hohenzollern (ur. 25 lipca 1732 r. we Fryburgu Bryzgowijskim, zm. 11 sierpnia 1803 r. w Oliwie) – biskup warmiński w latach 1795-1803, biskup chełmiński w latach 1785-1795, opat komendatoryjny opactwa cystersów w Oliwie od 1778 r.
Spis treści
Życiorys
Szkoła i wykształcenie
Początkowo biskup Jan był kapitanem dragonów w armii francuskiej. Zafascynowany był jednak królem pruskim Fryderykiem II. Po zwycięstwie Fryderyka II w 1757 r. pod Rossbach, opuścił armię francuską i wyruszył do Prus. Król poradził mu stan duchowny. Jan niższe święcenia otrzymał w 1763 r., a pełne święcenia w 1776 r.
Praca
W 1771 r. dzięki poparciu króla wybrano go do kapituły wrocławskiej. Ponieważ Fryderyk II chciał podporządkować kościół władzy protestanckiej, Jan dołączył do kapituły chełmińskiej. Stał się nawet koadiutorem z prawem następstwa. W 1779 r. Jan został opatem cysterskim w Pelplinie, a w 1782 r. w Oliwie. W 1781 r. został mianowany przez króla Fryderyka II na protektora szkolnictwa w Prusach Zachodnich. W 1785 r. Hohenzollern objął władzę w biskupstwie chełmińskim. W 1795 r. po rezygnacji biskupa Krasickiego na rzecz biskupstwa krakowskiego, Jan został wybrany biskupem warmińskim. Co prawda w pośpiechu i bez zgody Stolicy Apostolskiej. Kapituła otrzymała polecenie wyboru nowego biskupa już w maju 1795 r. Było to sprzeczne z przyjętym prawem piotrkowskim: król powinien wybrać czterech kandydatów spośród przedstawionej listy. Ponadto nie przyszła informacja ze Stolic Apostolskiej o odwołaniu biskupa Krasickiego. Z przedstawicielem króla negocjowali w tej sprawie: Ignacy Mathy oraz Jan Nepomucen Cichowski. Ostatecznie król Fryderyk Wilhelm nakazał wybór w lipcu 1795 r. Frombork bał się utracić łaskę króla więc dokonał wyboru. Król tym samym złamał prawo do wyboru rządcy diecezji. Stolica Apostolska nie uznała procesu wyboru biskupa. Mimo odwołania wyboru kapituły przez Stolicę Apostolską - okazało się, że Stolica i kapituła wybrały tę samą osobę - Jana.
Działalność społeczna, kulturalna, naukowa, polityczna
W 1782 r. kiedy został protektorem szkolnictwa w Prusach Zachodnich miał stworzyć Instytut Szkolny. Jednak wobec sprzeciwu byłych eksjezuitów reforma szkolnictwa nie powiodła się. Prowadził życie wystawne. Dbał jednak o kulturę i tradycje polskie. Sam nie znał dobrze języka polskiego. Zawarł porozumienie z biskupem chełmińskim Franciszkiem Ksawerym Rydzyńskim w sprawie nauki alumnów z biskupstwa warmińskiego. Otóż dwóch alumnów z biskupstwa warmińskiego uczyło się w biskupstwie chełmińskim w języku polskim a dwóch z biskupstwa chełmińskiego w biskupstwie warmińskim w języku niemieckim. W zarządzie diecezją pomagali mu przede wszystkim: Andrzej Stanisław Hatten, Ignacy Mathy, Jan Cichowski. Za sprawą Hohenzollerna opublikowano: modlitewnik w języku polskim dla biskupstwa warmińskiego - ks. Joachima Lenarta; "Przygotowanie pożyteczne dla pobożnego życia i szczęśliwej śmierci - ks. Franciszek Ksawery Salezy.
Stosunki rodzinne, hobby, czym się zajmował, co lubił,, ciekawostki z życia, pracy i działalności
Był spokrewniony z domem królewskim w Prusach. Pochodził z katolickiej gałęzi Hohenzollernów. Jego ojciec Herman Fryderyk był marszałkiem austriackim i hrabią Rzeszy Niemieckiej.
Miał upodobania raczej wojskowe niż kościelne. Obracał się zatem w gronie wojskowych i magnatów. Stale przebywał w Oliwie. Nie wiele zajmowała się sprawami diecezji. Jego cechy charakteru przypadły do gustu biskupowi Krasickiemu. Jan tak jak Krasicki lubił polowania, biesiady oraz skłaniał się ku większej dbałości o przyrodę - poprzez parki i ogrody. Krasicki z Janem często się odwiedzali i ucztowali razem. Krasicki nawet zawarł z Hohenzollernem układ, kiedy ten był jeszcze biskupem chełmińskim. Hohenzollern miał spłacać przez 15 lat długi Krasickiego, jeżeli ten odda mu prawo następstwa na biskupstwie warmińskim. Ten układ zawetował król pruski. Widział Hohenzollerna jako następcę Krasickiego. Po śmierci Fryderyka II otrzymał od Fryderyka Wilhelma II Order Czerwonego Orła. Pozostawił po sobie dług, który kapituła spłacała 5 lat.
Bibliografia
Obłąk Jan, Kopiczko Andrzej,Historia Diecezji i Archidiecezji Warmińskiej, Olsztyn 2010, 261 ss.
Poczet biskupów warmińskich, pod red. Stanisława Achremczyka, Olsztyn 2008, 510 ss.
