Wieża Mikołaja Kopernika we Fromborku: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
| Linia 14: | Linia 14: | ||
[[Plik:fr10.jpg|left|thumb|300px|Kapliczka w Bukwałdzie. © Stanisław Kuprjaniuk]] | [[Plik:fr10.jpg|left|thumb|300px|Kapliczka w Bukwałdzie. © Stanisław Kuprjaniuk]] | ||
[[Plik:fr21.jpg|left|thumb|300px|Kapliczka w Bukwałdzie. © Stanisław Kuprjaniuk]] | [[Plik:fr21.jpg|left|thumb|300px|Kapliczka w Bukwałdzie. © Stanisław Kuprjaniuk]] | ||
| − | Wieża zwana wieżą Mikołaja Kopernika znajduje się w północno-zachodnim narożu Wzgórza Katedralnego. Jej czworoboczny kształt odróżnia od baszt, które zostały na rzucie koła lub półkola. | + | Wieża zwana wieżą [[Mikołaj Kopernik|Mikołaja Kopernika]] znajduje się w północno-zachodnim narożu [[Wzgórze Katedralne we Fromborku|Wzgórza Katedralnego]] we [[Frombork|Fromborku]]. Jej czworoboczny kształt odróżnia ją od baszt, które zostały zbudowane na rzucie koła lub półkola. |
<br/> | <br/> | ||
== Opis == | == Opis == | ||
[[Plik:fr14.jpg|right|thumb|450px|Kapliczka w Bukwałdzie. © Stanisław Kuprjaniuk]] | [[Plik:fr14.jpg|right|thumb|450px|Kapliczka w Bukwałdzie. © Stanisław Kuprjaniuk]] | ||
| − | Ażurowa metaloplastyka z przedstawieniem układu heliocentrycznego wieńczy czworoboczną budowlę północno-zachodniego naroża Wzgórza Katedralnego we Fromborku. Podpowiada tym samym, która z wież to tzw. Wieża Kopernika. Budowla obronna była najstarszym elementem fortyfikacji i została wzniesiona przed 1410 rokiem. Wieża w swych wyższych kondygnacjach była wielokrotnie przebudowywana i remontowana. Poważnie zniszczona w 1945 roku została zrekonstruowana w 1965 roku. | + | Ażurowa metaloplastyka z przedstawieniem [[układ heliocentryczny|układu heliocentrycznego]] wieńczy czworoboczną budowlę północno-zachodniego naroża Wzgórza Katedralnego we Fromborku. Podpowiada tym samym, która z wież to tzw. Wieża Kopernika. Budowla obronna była najstarszym elementem fortyfikacji i została wzniesiona przed 1410 rokiem. Wieża w swych wyższych kondygnacjach była wielokrotnie przebudowywana i remontowana. Poważnie zniszczona w 1945 roku została zrekonstruowana w 1965 roku. |
| − | W latach 1510-1543 wieża stała się własnością kanonika warmińskiego Mikołaja Kopernika. Podobnie jak pozostali kanonicy kapituły katedralnej, Kopernik zobowiązany był do posiadania w obrębie murów warowni budowli tzw kurii zimowej, na którą łożyłby utrzymanie. Było to zgodne z | + | W latach 1510-1543 wieża stała się własnością [[kanonik|kanonika]] warmińskiego Mikołaja Kopernika. Podobnie jak pozostali kanonicy [[Warmińska Kapituła Katedralna|kapituły katedralnej]], Kopernik zobowiązany był do posiadania w obrębie murów warowni budowli tzw [[kuria zimowa|kurii zimowej]], na którą łożyłby utrzymanie. Było to zgodne z obowiązującą zasadą opieki poszczególnych kanoników nad wykupionymi przez nich na czas życia budowlami wzgórza. Wieża dla Kopernika nie stanowiła ani tradycyjnego mieszkania, ani tym bardziej obserwatorium. Wchodząc po stromych i wąskich schodach na jej górny poziom można zobaczyć zróżnicowane mury budynku. Ostatnia, zadaszona kondygnacja nie dawała możliwości prowadzenia obserwacji, zwłaszcza, że jego przyrządy astronomiczne wymagały miejsca na ustawienie i swobodnej przestrzeni pracy. To jest klarowne wytłumaczenie o posiadaniu przez niego właściwego obserwatorium tylko w obrębie ogrodu, okalającego jego [[Zespół kurii kanonicznych we Fromborku|kanonię zewnętrzną]] tzw. [[kuria letnia|kurię letnią]]. Wizja malarska [[Jan Matejko|Jana Matejki]] w obrazie p.t. „[[Astronom Kopernik czyli rozmowa z Bogiem]]” jest tylko własną interpretacją, tworzącą nieprawdziwe legendy. |
<br/> | <br/> | ||
== Ciekawostki == | == Ciekawostki == | ||
| − | Wieża Kopernika na początku XX wieku miała namiastkę małego muzeum Mikołaja Kopernika. Inicjatorem utworzenia takiego miejsca był wikariusz katedry Eugeniusz Brachvogel. Pod koniec XX i na początku XXI wieku zabytkowe wnętrze ostatniej kondygnacji wieży zostało tak przygotowane, by przypominało pracownię uczonego. Przez jakiś czas była prezentowana w niej wystawa p.t. "Gabinet uczonego, doby renesansu". Małe pomieszczenie wyjaśniało prawdziwe przeznaczenie obiektu, które było sprowadzone do pracowni astronoma. | + | Wieża Kopernika na początku XX wieku miała namiastkę małego [[muzeum Mikołaja Kopernika]]. Inicjatorem utworzenia takiego miejsca był wikariusz katedry [[Eugeniusz Brachvogel]]. Pod koniec XX i na początku XXI wieku zabytkowe wnętrze ostatniej kondygnacji wieży zostało tak przygotowane, by przypominało pracownię uczonego. Przez jakiś czas była prezentowana w niej wystawa p.t. "Gabinet uczonego, doby renesansu". Małe pomieszczenie wyjaśniało prawdziwe przeznaczenie obiektu, które było sprowadzone do pracowni astronoma. |
We Fromborku nie ma klasycznie rozumianego zamku. We Fromborku powstał na przestrzeni czasu zespół sakralno-obronny, na który składa się katedra otoczona murem z budowlami obronnymi. | We Fromborku nie ma klasycznie rozumianego zamku. We Fromborku powstał na przestrzeni czasu zespół sakralno-obronny, na który składa się katedra otoczona murem z budowlami obronnymi. | ||
<br/> | <br/> | ||
== Bibliografia == | == Bibliografia == | ||
| + | Chorostian Bogusława, Frombork, | ||
| + | Kuprjaniuk Stanisław, ''Frombork'', Olsztyn 2011. | ||
| + | Kurowski Edmund, ''Dzieje Fromborka'', Olsztyn | ||
<br/> | <br/> | ||
==Liki zewnętrzne== | ==Liki zewnętrzne== | ||
http://www.frombork.republika.pl | http://www.frombork.republika.pl | ||
| + | |||
http://www.frombork.art.pl | http://www.frombork.art.pl | ||
[[Kategoria:Turystyka]][[Kategoria: Architektura]][[Kategoria: Budownictwo ludowe]][[Kategoria: Zabytki]] | [[Kategoria:Turystyka]][[Kategoria: Architektura]][[Kategoria: Budownictwo ludowe]][[Kategoria: Zabytki]] | ||
<br/> | <br/> | ||
Wersja z 22:04, 21 sty 2014
| Architektura obronna | |
| | |
| typ obiektu: | wieża |
| datacja: | przed 1400 r. |
| powiat: | braniewski |
| gmina: | Frombork |
| miejscowość: | Frombork |
Wieża Mikołaja Kopernika we Fromborku
Spis treści
Położenie
Wieża zwana wieżą Mikołaja Kopernika znajduje się w północno-zachodnim narożu Wzgórza Katedralnego we Fromborku. Jej czworoboczny kształt odróżnia ją od baszt, które zostały zbudowane na rzucie koła lub półkola.
Opis
Ażurowa metaloplastyka z przedstawieniem układu heliocentrycznego wieńczy czworoboczną budowlę północno-zachodniego naroża Wzgórza Katedralnego we Fromborku. Podpowiada tym samym, która z wież to tzw. Wieża Kopernika. Budowla obronna była najstarszym elementem fortyfikacji i została wzniesiona przed 1410 rokiem. Wieża w swych wyższych kondygnacjach była wielokrotnie przebudowywana i remontowana. Poważnie zniszczona w 1945 roku została zrekonstruowana w 1965 roku. W latach 1510-1543 wieża stała się własnością kanonika warmińskiego Mikołaja Kopernika. Podobnie jak pozostali kanonicy kapituły katedralnej, Kopernik zobowiązany był do posiadania w obrębie murów warowni budowli tzw kurii zimowej, na którą łożyłby utrzymanie. Było to zgodne z obowiązującą zasadą opieki poszczególnych kanoników nad wykupionymi przez nich na czas życia budowlami wzgórza. Wieża dla Kopernika nie stanowiła ani tradycyjnego mieszkania, ani tym bardziej obserwatorium. Wchodząc po stromych i wąskich schodach na jej górny poziom można zobaczyć zróżnicowane mury budynku. Ostatnia, zadaszona kondygnacja nie dawała możliwości prowadzenia obserwacji, zwłaszcza, że jego przyrządy astronomiczne wymagały miejsca na ustawienie i swobodnej przestrzeni pracy. To jest klarowne wytłumaczenie o posiadaniu przez niego właściwego obserwatorium tylko w obrębie ogrodu, okalającego jego kanonię zewnętrzną tzw. kurię letnią. Wizja malarska Jana Matejki w obrazie p.t. „Astronom Kopernik czyli rozmowa z Bogiem” jest tylko własną interpretacją, tworzącą nieprawdziwe legendy.
Ciekawostki
Wieża Kopernika na początku XX wieku miała namiastkę małego muzeum Mikołaja Kopernika. Inicjatorem utworzenia takiego miejsca był wikariusz katedry Eugeniusz Brachvogel. Pod koniec XX i na początku XXI wieku zabytkowe wnętrze ostatniej kondygnacji wieży zostało tak przygotowane, by przypominało pracownię uczonego. Przez jakiś czas była prezentowana w niej wystawa p.t. "Gabinet uczonego, doby renesansu". Małe pomieszczenie wyjaśniało prawdziwe przeznaczenie obiektu, które było sprowadzone do pracowni astronoma.
We Fromborku nie ma klasycznie rozumianego zamku. We Fromborku powstał na przestrzeni czasu zespół sakralno-obronny, na który składa się katedra otoczona murem z budowlami obronnymi.
Bibliografia
Chorostian Bogusława, Frombork,
Kuprjaniuk Stanisław, Frombork, Olsztyn 2011.
Kurowski Edmund, Dzieje Fromborka, Olsztyn
