Borki: Różnice pomiędzy wersjami
Z Encyklopedia Warmii i Mazur
| [wersja zweryfikowana] | [wersja nieprzejrzana] |
(→Dzieje miejscowości) |
|||
| Linia 6: | Linia 6: | ||
|flaga wsi = | |flaga wsi = | ||
|herb artykuł = | |herb artykuł = | ||
| − | |dopełniacz wsi = | + | |dopełniacz wsi = Borek |
|zdjęcie = Borki. Mogiła 2 żołnierzy niemieckich, poległych w roku 1915.jpg | |zdjęcie = Borki. Mogiła 2 żołnierzy niemieckich, poległych w roku 1915.jpg | ||
|opis zdjęcia = Borki. Mogiła 2 żołnierzy niemieckich, poległych w roku 1915 | |opis zdjęcia = Borki. Mogiła 2 żołnierzy niemieckich, poległych w roku 1915 | ||
| Linia 30: | Linia 30: | ||
|wikisłownik = | |wikisłownik = | ||
|www = | |www = | ||
| − | }} | + | }}<br/> |
| − | < | + | ''' Borki''' (dawniej Borki Szlacheckie, niem. ''Borken'', ''Kibissen'', ''Adlig-Borken'') – wieś sołecka w Polsce położona w [[Województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko-mazurskim]], w [[Powiat piski|powiecie piskim]], [[Gmina Pisz|gminie Pisz]]. W latach 1975-1998 miejscowość należała administracyjnie do [[Województwo suwalskie|województwa suwalskiego]]. Obecnie wieś jest siedzibą sołectwo|sołectwa. Liczy 462. mieszkańców. Aktualnie funkcję sołtysa sprawuje [[Edyta Chodnicka]]<ref>[http://www.bip.pisz.hi.pl/ BIP w Piszu][07.06.2014]</ref> |
| − | + | <br/><br/> | |
| − | W latach 1975-1998 miejscowość należała | + | == Położenie == |
| − | + | Wieś położona jest w południowo-wschodniej części województwa warmińsko-mazurskiego na [[Równina Mazurska|Równinie Mazurskiej]]. Miejscowość leży w odległości 7 km na południe od [[Pisz|Pisza]], na wschód od drogi krajowej nr 63. | |
| − | <br/> | ||
| − | |||
| − | |||
| − | Wieś położona jest w południowo-wschodniej części województwa warmińsko-mazurskiego | ||
| − | |||
<br/> | <br/> | ||
| − | + | == Dzieje miejscowości == | |
| − | + | Wieś powstała jako dobra szlacheckie (Borckenn) w 1565 roku na 8 łanach lasu na prawie magdeburskim. Nadanie otrzymał [[Kryspin Blumstein]], którego ojciec i stryj posiadali już dobra w tej okolicy ([[Liski]]). Kryspin ponadto otrzymał 2 łany między [[Rzeka Pisa|Pisą]], [[Wilki|Wilkami]] i [[Niedźwiedzie|Niedźwiedziami]], karczmę przy drodze krajowej, a także ponad 5 łanów w [[Kałęczyn|Kałęczynie]]. Był on również właścicielem karczmy w [[Biała Piska|Białej Piskiej]]. W 1566 roku nadanie zostało powtórzone ze zmianą 5 łanów na ponad 15 przy Kałęczynie. Łącznie więc dobra w Borkach liczyły wówczas ponad 25 łanów. W następnych latach obszar ten zmniejszył się do 16 łanów (1579), ale już na początku XVII wieku ponownie wynosił ponad 25 łanów. Warto dodać, że Kryspin Blumstein występuje w pierwszym szczegółowym wykazie szlachty [[Starostwo piskie|starostwa piskiego]] z 1570 roku, który powstał przy okazji składania hołdu dziedzicznego księciu pruskiemu. Obok Kryspina wymienieni są tam również m.in. Andrzej i Fryderyk Blumsteinowie z Szymek, Walentyn Blumstein z Wilkusz ([[Kociołek Szlachecki|Kociołka Szlacheckiego]]) oraz pastor Jan Blumstein, właściciel niewielkiego majątku w [[Kumielsk|Kumielsku]]. W 1857 roku miejscowość liczyła 142. mieszkańców, zaś w 1867 roku - 130. W 1939 roku wieś była zamieszkana przez 57 osób. | |
| − | Wieś powstała jako | + | Po II wojnie światowej działało tu Państwowe Gospodarstwo Rolne. |
| − | Po | ||
| − | |||
<br/> | <br/> | ||
| − | + | == Zabytki == | |
| − | + | *dwa dawne cmentarze ewangelickie z XIX wieku, Borki-Wilki | |
| − | * | + | *[[Park dworski w Borkach|park dworski]] z przełomu XIX i XX wieku |
| − | *[[Park dworski]] z przełomu XIX i XX wieku | ||
| − | |||
<br/> | <br/> | ||
| − | + | == Bibliografia == | |
| − | |||
#Białuński Grzegorz, ''Kolonizacja „Wielkiej Puszczy” (do 1568 roku) – starostwa piskie, ełckie, straduńskie, zelkowskie i węgoborskie (węgorzewskie)'', Olsztyn 2002. | #Białuński Grzegorz, ''Kolonizacja „Wielkiej Puszczy” (do 1568 roku) – starostwa piskie, ełckie, straduńskie, zelkowskie i węgoborskie (węgorzewskie)'', Olsztyn 2002. | ||
| − | #Hippel Rudolf von, ''Przegląd statystycznych i innych uwarunkowań powiatu Johannisburg na podstawie przeprowadzonego spisu powszechnego w dniu 3 grudnia 1867 r. wg zestawienia starosty von Hippela w roku 1868'', Znad Pisy, nr 19-20, 2010-2011, | + | #Hippel Rudolf von, ''Przegląd statystycznych i innych uwarunkowań powiatu Johannisburg na podstawie przeprowadzonego spisu powszechnego w dniu 3 grudnia 1867 r. wg zestawienia starosty von Hippela w roku 1868'', Znad Pisy, nr 19-20, 2010-2011, ss. 83-157. |
#Kossert Andreas, ''Mazury. Zapomniane Południe dawnych Prus Wschodnich'', przeł. Barbara Ostrowska, Warszawa 2004. | #Kossert Andreas, ''Mazury. Zapomniane Południe dawnych Prus Wschodnich'', przeł. Barbara Ostrowska, Warszawa 2004. | ||
#''Pisz. Z dziejów miasta i powiatu'', red. Wanda Korycka, Olsztyn 1970. | #''Pisz. Z dziejów miasta i powiatu'', red. Wanda Korycka, Olsztyn 1970. | ||
#''Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen'', Commission bei Wilhelm Koch, Königsberg 1857. | #''Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen'', Commission bei Wilhelm Koch, Königsberg 1857. | ||
| − | # | + | #[http://www.stat.gov.pl/ Bank Danych Lokalnych GUS] [10.09.2013] |
| − | # | + | #[http://www.verwaltungsgeschichte.de/ Deutsche Verwaltungsgeschichte] [10.09.2013] |
| − | # | + | #[http://www.bip.pisz.hi.pl/ Gminna Ewidencja Zabytków] [10.09.2013] |
| − | # | + | #[http://www.rowery.olsztyn.pl/ olsztyńska Strona Rowerowa] [10.09.2013] |
| − | # | + | #[http://www.wuoz.olsztyn.pl/ Wojewódzka Ewidencja Zabytków] [10.09.2013] |
| − | |||
{{Przypisy}} | {{Przypisy}} | ||
<references/> | <references/> | ||
| − | |||
<br/> | <br/> | ||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
[[Kategoria: Miejscowość]] | [[Kategoria: Miejscowość]] | ||
| − | |||
Wersja z 11:38, 8 cze 2014
| Borki | |
| | |
 Borki. Mogiła 2 żołnierzy niemieckich, poległych w roku 1915
| |
| Rodzaj miejscowości | wieś sołecka |
| Państwo |  Polska
|
| Województwo | warmińsko-mazurskie |
| Powiat | piski |
| Gmina | Pisz |
| Liczba ludności (2010) | 462 |
| Strefa numeracyjna | (+48) 87 |
| Kod pocztowy | 12-200 |
| Tablice rejestracyjne | NPI |
| Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego   Borki | |
| Położenie na mapie Polski  Borki | |
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} | |
Borki (dawniej Borki Szlacheckie, niem. Borken, Kibissen, Adlig-Borken) – wieś sołecka w Polsce położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie piskim, gminie Pisz. W latach 1975-1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa suwalskiego. Obecnie wieś jest siedzibą sołectwo|sołectwa. Liczy 462. mieszkańców. Aktualnie funkcję sołtysa sprawuje Edyta Chodnicka[1]
Położenie
Wieś położona jest w południowo-wschodniej części województwa warmińsko-mazurskiego na Równinie Mazurskiej. Miejscowość leży w odległości 7 km na południe od Pisza, na wschód od drogi krajowej nr 63.
Dzieje miejscowości
Wieś powstała jako dobra szlacheckie (Borckenn) w 1565 roku na 8 łanach lasu na prawie magdeburskim. Nadanie otrzymał Kryspin Blumstein, którego ojciec i stryj posiadali już dobra w tej okolicy (Liski). Kryspin ponadto otrzymał 2 łany między Pisą, Wilkami i Niedźwiedziami, karczmę przy drodze krajowej, a także ponad 5 łanów w Kałęczynie. Był on również właścicielem karczmy w Białej Piskiej. W 1566 roku nadanie zostało powtórzone ze zmianą 5 łanów na ponad 15 przy Kałęczynie. Łącznie więc dobra w Borkach liczyły wówczas ponad 25 łanów. W następnych latach obszar ten zmniejszył się do 16 łanów (1579), ale już na początku XVII wieku ponownie wynosił ponad 25 łanów. Warto dodać, że Kryspin Blumstein występuje w pierwszym szczegółowym wykazie szlachty starostwa piskiego z 1570 roku, który powstał przy okazji składania hołdu dziedzicznego księciu pruskiemu. Obok Kryspina wymienieni są tam również m.in. Andrzej i Fryderyk Blumsteinowie z Szymek, Walentyn Blumstein z Wilkusz (Kociołka Szlacheckiego) oraz pastor Jan Blumstein, właściciel niewielkiego majątku w Kumielsku. W 1857 roku miejscowość liczyła 142. mieszkańców, zaś w 1867 roku - 130. W 1939 roku wieś była zamieszkana przez 57 osób.
Po II wojnie światowej działało tu Państwowe Gospodarstwo Rolne.
Zabytki
- dwa dawne cmentarze ewangelickie z XIX wieku, Borki-Wilki
- park dworski z przełomu XIX i XX wieku
Bibliografia
- Białuński Grzegorz, Kolonizacja „Wielkiej Puszczy” (do 1568 roku) – starostwa piskie, ełckie, straduńskie, zelkowskie i węgoborskie (węgorzewskie), Olsztyn 2002.
- Hippel Rudolf von, Przegląd statystycznych i innych uwarunkowań powiatu Johannisburg na podstawie przeprowadzonego spisu powszechnego w dniu 3 grudnia 1867 r. wg zestawienia starosty von Hippela w roku 1868, Znad Pisy, nr 19-20, 2010-2011, ss. 83-157.
- Kossert Andreas, Mazury. Zapomniane Południe dawnych Prus Wschodnich, przeł. Barbara Ostrowska, Warszawa 2004.
- Pisz. Z dziejów miasta i powiatu, red. Wanda Korycka, Olsztyn 1970.
- Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch, Königsberg 1857.
- Bank Danych Lokalnych GUS [10.09.2013]
- Deutsche Verwaltungsgeschichte [10.09.2013]
- Gminna Ewidencja Zabytków [10.09.2013]
- olsztyńska Strona Rowerowa [10.09.2013]
- Wojewódzka Ewidencja Zabytków [10.09.2013]
Przypisy
- ↑ BIP w Piszu[07.06.2014]
