Kanigowo: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja zweryfikowana] | [wersja zweryfikowana] |
(→Gospodarka) |
|||
| Linia 31: | Linia 31: | ||
|www = | |www = | ||
}} | }} | ||
| − | <big>''' Kanigowo '''</big> (od 1371 r. Canegaw, od 1420 Kanegaw, niem. Kandien) – wieś sołecka w Polsce w [[ | + | <big>''' Kanigowo '''</big> (od 1371 r. Canegaw, od 1420 Kanegaw, niem. Kandien) – [[Wieś sołecka |wieś sołecka]] w Polsce w [[Województwo warmińsko - mazurskie| województwie warmińsko-mazurskim]], w [[Powiat nidzicki |powiecie nidzickim]], w [[Nidzica (gmina miejsko-wiejska)| gminie Nidzica]]. W latach 1975-1998 miejscowość [[Podział administracyjny |administracyjnie]] przynależała do [[Województwo olsztyńskie |województwa olsztyńskiego]]. |
<br/> | <br/> | ||
| Linia 37: | Linia 37: | ||
=== Charakterystyka fizjograficzna === | === Charakterystyka fizjograficzna === | ||
| − | Miejscowość leży na terenie [[gmina | + | Miejscowość leży na terenie [[Nidzica (gmina miejsko-wiejska)| gminy Nidzica]], przez obszar której przebiega jedna z głównych granic fizyczno-geograficznych Europy, oddzielająca obszar Europy Zachodniej od obszaru Europy Wschodniej. Ponadto 19.000 ha powierzchni gminy zajmują lasy i grunty leśne. Istotnym zasobem naturalnym gminy są surowce mineralne, tj. żwiry i piaski, torfy i węgiel brunatny, kreda jeziorna, gytia i ziemia okrzemkowa. |
<br/> | <br/> | ||
=== Dzieje miejscowości === | === Dzieje miejscowości === | ||
| − | Najstarsza wzmianka o wsi zawarta jest w przywileju lokacyjnym z 1371 r. dla wsi [[Kamionka]]. Przywilej lokacyjny Kanigowa został odnowiony w 1426 r, przez wielkiego mistrza Hansa von Tiefen na prośbę: Jakoba Jorcke, Nikolausa Jorkowitza, Jakoba Komschika, Matza Kopetzkiego, Nikolaya Tichonyego. Przywilej nadawał wsi 55 łanów na [[ | + | Najstarsza wzmianka o wsi zawarta jest w przywileju lokacyjnym z 1371 r. dla wsi [[Kamionka]]. Przywilej lokacyjny Kanigowa został odnowiony w 1426 r, przez wielkiego mistrza Hansa von Tiefen na prośbę: Jakoba Jorcke, Nikolausa Jorkowitza, Jakoba Komschika, Matza Kopetzkiego, Nikolaya Tichonyego. Przywilej nadawał wsi 55 łanów na [[Prawo chełmińskie| prawie chełmińskim]]. W zamian za to wieś musiała wystawiać na wyprawy wojenne czterech konnych i w zbrojach. Nazwa wsi wychodzi się z języka staropruskiego i pochodzi od imienia Kaneg. W XV w. na terenie miejscowości istniał kościół katolicki, który w okresie reformacji został zajęty przez protestantów. W latach 1679, 1708, 1712 obszar pól uprawnych wynosił 43, 5 łana. Karczmarz Mat otrzymał w 1713 r. możliwość sprzedaży w ciągu roku 12 beczek piwa i 40 sztofów wódki. Dodatkowo nadano mu łan na prawie chełmińskim. W XVIII w. wieś nie miała lasu i musiała kupować siano. W 1723 r. było tu 16 wolnych chłopów chełmińskich. W 1780 r. proboszczem był Dorpettka a sołtysem Johannes Mech. W I poł XVIII w. powstała we wsi szkoła elementarna. Po II wojnie światowej powrócił w ręce katolików. Kanigowo było do 1954 roku siedzibą [[Gmina Szkudaj |gminy Szkudaj]]. W XIX w. Kanigowo wymieniane jest razem z Borowym Młynem (Heidemühle). W 1817 r. liczba mieszkańców wsi wynosiła 86, w 1846 r. – 175, w 1858 r. – 189, w 1867 r. – 219, w 1871 r. – 208, w 1885 r. – 250, 1895 r. – 307, w 1905 r. – 286, w 1910 r. – 305, w 1939 r. – 407 . W XIX w. od 89,2 % do 97, 4 % stanowili ewangelicy a 2 do 7% katolicy. Liczba domów zaś w kolejnych latach przedstawiała się następująco: w 1817 r. – 17, w 1846 r. – 21, w 1858 r. – 24, w 1871 r. – 25, w 1885 r. – 34, w 1895 r. – 41, w 1905 r. – 40, w 1910 r. – 46. Nie zachowała się informacja o kształcie zabudowy wsi. |
<br/> | <br/> | ||
| Linia 50: | Linia 50: | ||
<br/> | <br/> | ||
| + | ===Religia=== | ||
| + | Tutejszy [[Kościół pw. Podwyższenia Krzyża Świętego w Kanigowie |kościół rzymskokatolicki]] jest siedzibą lokalnej [[Parafia pw. Podwyższenia Krzyża Świętego w Kanigowie |parafii pw. Podwyższenia Krzyża Świętego]]. | ||
| + | |||
| + | <br/> | ||
===Ludzie związani z miejscowością:=== | ===Ludzie związani z miejscowością:=== | ||
| − | |||
W kadencji 2011 - 2015 sołtysem wsi jest [[Maciejak Zbigniew]]. | W kadencji 2011 - 2015 sołtysem wsi jest [[Maciejak Zbigniew]]. | ||
| Linia 58: | Linia 61: | ||
=== Zabytki: === | === Zabytki: === | ||
| − | + | Na terenie wsi znajdują się zabudowy gospodarcze z końca XIX w. do lat 30 XX w., [[Kościół pw. Podwyższenia Krzyża Świętego w Kanigowie |kościół w Kanigowie]] z plebanią, dwa budynki szkolne, [[Cmentarz ewangelicki w Kanigowie |cmentarz ewangelicki]] z II poł XIX w. i aleje przydrożne. | |
| − | Na terenie wsi znajdują się zabudowy gospodarcze z końca XIX w. do lat 30 XX w., [[kościół w Kanigowie]] z plebanią, dwa budynki szkolne, [[cmentarz ewangelicki]] z II poł XIX w. i aleje przydrożne. | ||
[[File:Kanigowo Kościół.jpg|300px|thumb|Kanigowo Kościół, źródło:http://archwarmia.pl/parafie/parafie/kanigowo-parafia-podwyzszenia-krzyza-swietego/, 12.09.2013.]] | [[File:Kanigowo Kościół.jpg|300px|thumb|Kanigowo Kościół, źródło:http://archwarmia.pl/parafie/parafie/kanigowo-parafia-podwyzszenia-krzyza-swietego/, 12.09.2013.]] | ||
| Linia 72: | Linia 74: | ||
Zielińska Agnieszka,''Dzieje miasta i okolic w latach 1807 - 1914'',[w:] Historia Nidzicy i okolic, pod red. Waldemara Rezmera, Nidzica 2012, s. 203 - 267. | Zielińska Agnieszka,''Dzieje miasta i okolic w latach 1807 - 1914'',[w:] Historia Nidzicy i okolic, pod red. Waldemara Rezmera, Nidzica 2012, s. 203 - 267. | ||
| − | |||
<br/> | <br/> | ||
| − | + | [[Kategoria: Powiat nidzicki]] | |
| − | + | [[Kategoria: Nidzica (gmina miejsko-wiejska)]] | |
| − | + | [[Kategoria: Wsie sołeckie]] | |
| − | + | [[Kategoria: 1301-1400]] | |
| − | [[ | ||
Wersja z 09:35, 11 lip 2014
| Kanigowo | |
| | |
 Kanigowo - pomnik, źródło: www.rowery.olsztyn.pl,12.09.2013.
| |
| Rodzaj miejscowości | wieś sołecka |
| Państwo |  Polska
|
| Województwo | warmińsko - mazurskie |
| Powiat | nidzicki |
| Gmina | Nidzica |
| Sołectwo | Kanigowo |
| Liczba ludności (Pole-obowiązkowe) | Pole-obowiązkowe |
| Strefa numeracyjna | (+48) 89 |
| Kod pocztowy | 13 - 100 |
| Tablice rejestracyjne | NNI |
| Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego   Kanigowo | |
| Położenie na mapie Polski  Kanigowo | |
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} | |
Kanigowo (od 1371 r. Canegaw, od 1420 Kanegaw, niem. Kandien) – wieś sołecka w Polsce w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie nidzickim, w gminie Nidzica. W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie przynależała do województwa olsztyńskiego.
Spis treści
Charakterystyka fizjograficzna
Miejscowość leży na terenie gminy Nidzica, przez obszar której przebiega jedna z głównych granic fizyczno-geograficznych Europy, oddzielająca obszar Europy Zachodniej od obszaru Europy Wschodniej. Ponadto 19.000 ha powierzchni gminy zajmują lasy i grunty leśne. Istotnym zasobem naturalnym gminy są surowce mineralne, tj. żwiry i piaski, torfy i węgiel brunatny, kreda jeziorna, gytia i ziemia okrzemkowa.
Dzieje miejscowości
Najstarsza wzmianka o wsi zawarta jest w przywileju lokacyjnym z 1371 r. dla wsi Kamionka. Przywilej lokacyjny Kanigowa został odnowiony w 1426 r, przez wielkiego mistrza Hansa von Tiefen na prośbę: Jakoba Jorcke, Nikolausa Jorkowitza, Jakoba Komschika, Matza Kopetzkiego, Nikolaya Tichonyego. Przywilej nadawał wsi 55 łanów na prawie chełmińskim. W zamian za to wieś musiała wystawiać na wyprawy wojenne czterech konnych i w zbrojach. Nazwa wsi wychodzi się z języka staropruskiego i pochodzi od imienia Kaneg. W XV w. na terenie miejscowości istniał kościół katolicki, który w okresie reformacji został zajęty przez protestantów. W latach 1679, 1708, 1712 obszar pól uprawnych wynosił 43, 5 łana. Karczmarz Mat otrzymał w 1713 r. możliwość sprzedaży w ciągu roku 12 beczek piwa i 40 sztofów wódki. Dodatkowo nadano mu łan na prawie chełmińskim. W XVIII w. wieś nie miała lasu i musiała kupować siano. W 1723 r. było tu 16 wolnych chłopów chełmińskich. W 1780 r. proboszczem był Dorpettka a sołtysem Johannes Mech. W I poł XVIII w. powstała we wsi szkoła elementarna. Po II wojnie światowej powrócił w ręce katolików. Kanigowo było do 1954 roku siedzibą gminy Szkudaj. W XIX w. Kanigowo wymieniane jest razem z Borowym Młynem (Heidemühle). W 1817 r. liczba mieszkańców wsi wynosiła 86, w 1846 r. – 175, w 1858 r. – 189, w 1867 r. – 219, w 1871 r. – 208, w 1885 r. – 250, 1895 r. – 307, w 1905 r. – 286, w 1910 r. – 305, w 1939 r. – 407 . W XIX w. od 89,2 % do 97, 4 % stanowili ewangelicy a 2 do 7% katolicy. Liczba domów zaś w kolejnych latach przedstawiała się następująco: w 1817 r. – 17, w 1846 r. – 21, w 1858 r. – 24, w 1871 r. – 25, w 1885 r. – 34, w 1895 r. – 41, w 1905 r. – 40, w 1910 r. – 46. Nie zachowała się informacja o kształcie zabudowy wsi.
Gospodarka
Na terenie miejscowości działają firmy z zakresu transportu, usług samochodowych, usług budowlanych i ogrodniczych. We wsi funkcjonuje również Ochotnicza Straż Pożarna.
Religia
Tutejszy kościół rzymskokatolicki jest siedzibą lokalnej parafii pw. Podwyższenia Krzyża Świętego.
Ludzie związani z miejscowością:
W kadencji 2011 - 2015 sołtysem wsi jest Maciejak Zbigniew.
Zabytki:
Na terenie wsi znajdują się zabudowy gospodarcze z końca XIX w. do lat 30 XX w., kościół w Kanigowie z plebanią, dwa budynki szkolne, cmentarz ewangelicki z II poł XIX w. i aleje przydrożne.
Bibliografia:
Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, pod red. Bronisława Chlebowskiego, Filipa Sulimierskiego, Władysława Walewskiego, t. III, Warszawa 1882, 960 ss.
Wijaczka Jacek, Dzieje wsi do końca XVIII wieku,[w:] Historia Nidzicy i okolic, pod red. Waldemara Rezmera, Nidzica 2012, s. 165 - 202.
Zielińska Agnieszka,Dzieje miasta i okolic w latach 1807 - 1914,[w:] Historia Nidzicy i okolic, pod red. Waldemara Rezmera, Nidzica 2012, s. 203 - 267.
