Lejkowo: Różnice pomiędzy wersjami
Z Encyklopedia Warmii i Mazur
| [wersja zweryfikowana] | [wersja zweryfikowana] |
| Linia 1: | Linia 1: | ||
| − | |||
| − | |||
{{Wieś infobox | {{Wieś infobox | ||
|nazwa = Lejkowo | |nazwa = Lejkowo | ||
| Linia 7: | Linia 5: | ||
|herb artykuł = | |herb artykuł = | ||
|dopełniacz wsi = Lejkowa | |dopełniacz wsi = Lejkowa | ||
| − | |zdjęcie = | + | |zdjęcie = |
| − | |opis zdjęcia = | + | |opis zdjęcia = |
|rodzaj miejscowości =wieś sołecka | |rodzaj miejscowości =wieś sołecka | ||
|województwo = warmińsko-mazurskie | |województwo = warmińsko-mazurskie | ||
| Linia 30: | Linia 28: | ||
|wikisłownik = | |wikisłownik = | ||
|www = | |www = | ||
| − | }} | + | }}<br> |
| − | < | + | ''' Lejkowo''' (niem. ''Röblau'', do 1948 r. ''Rablewo'', ''Reblowo'', ''Reblewo'') – wieś sołecka położona w [[Województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko–mazurskim]], w [[Powiat szczycieński|powiecie szczycieńskim]], w [[Wielbark (gmina wiejska)|gminie Wielbark]]. W latach 1975–1998 miejscowość należała [[Podział administracyjny |administracyjnie]] do [[Województwo olsztyńskie|województwa olsztyńskiego]]. W 2010 roku wieś liczyła 126 mieszkańców. Aktualnie funkcję sołtysa sprawuje [[Franciszek Klimek]]<ref>[http://www.wielbark.com.pl/index.php?showart=158/ Strona Gminy Wielbark] [23.07.2014]</ref>. |
| − | + | <br/><br/> | |
| − | W latach | ||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| + | ==Położenie == | ||
| + | Wieś położona jest około 20 km na południe od [[Szczytno|Szczytna]], w południowej części [[Pojezierze Mazurskie|Pojezierza Mazurskiego]], na [[Pogranicze kurpiowsko-mazurskie|pograniczu kurpiowsko–mazurskim]], w południowej części województwa warmińsko–mazurskiego. | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | + | == Dzieje miejscowości == | |
| − | Osada została założona na osuszonych [[Bagna Łatany| | + | Osada została założona na osuszonych bagnach [[Bagna Łatany|Łatany]]. W efekcie prac melioracyjnych podmokłe tereny moczarowo–bagienne pokryły się łąkami przeciętymi kanałami odpływowymi, które odprowadzały nadmiar wód gruntowych do [[Rzeka Omulew |Omulwi]] i [[Rzeka Wałpusza|Wałpuszy]]. Pomysł skolonizowania bagien Łatany, które należały do królewskich [[Lasy Korpelskie|Lasów Korpelskich]], narodził się w 2. połowie XVIII wieku. |
| − | Od 1767 roku | + | Od 1767 roku Fryderyk Wielki i jego następcy podjęli akcję zmierzającą do skolonizowania tych obszarów. Była to jedna z największych inwestycji na terenie [[Mazury|Mazur]]. Pierwsi osadnicy pojawili się dopiero po 25 latach od rozpoczęcia prac przy osuszaniu. Każdy z nowych gospodarzy otrzymał drogą losowania swój numer we wsi, w której miał się osiedlić na otrzymanych gruntach. Został również zwolniony z opłat na 15 lat. W latach 1794–1795 na ponad 50 łanach osiedliło się w Lejkowie ośmiu gospodarzy. W połowie XIX wieku wieś obejmowała 45,5 łana. Oprócz Lejkowa założono 5 kolejnych miejscowości w okręgu wielbarskim – [[Borki Wielbarskie]], [[Łatanę|Łatana]], [[Zapadki]], [[Olędry]] i [[Ostrowy]]. Rozwój miejscowości, jak i wielu innych na terenie Mazur, został zahamowany po wkroczeniu na te tereny wojsk francuskich w 1807 roku. W 1818 roku Lejkowo było zamieszkane przez 120 osób i składało się z 18 gospodarstw. W 1858 roku liczba gospodarstw wzrosła do 24. W 1939 roku Lejkowo było zamieszkane przez 133 osoby. |
| − | Miejscowość jest obecnie siedzibą sołectwa obejmującego wsie Lejkowo i | + | Miejscowość jest obecnie siedzibą sołectwa obejmującego wsie Lejkowo i Borki Wielbarskie. |
<br/> | <br/> | ||
| − | + | == Zabytki == | |
| − | * | + | *drewniana chałupa (nr 9) z końca XIX wieku |
| − | *[[Dwór w Lejkowie | | + | *[[Dwór w Lejkowie |dwór]] (prawdopodobnie z przełomu XIX i XX wieku) |
| − | |||
| − | + | == Bibliografia == | |
#Kossert Andreas, ''Mazury. Zapomniane Południe dawnych Prus Wschodnich'', przeł. Barbara Ostrowska, Warszawa 2004. | #Kossert Andreas, ''Mazury. Zapomniane Południe dawnych Prus Wschodnich'', przeł. Barbara Ostrowska, Warszawa 2004. | ||
| − | #Letkiewicz Arkadiusz, ''Z dziejów gminy Wielbark'', Rocznik Mazurski, t. 10, 2006, | + | #Letkiewicz Arkadiusz, ''Z dziejów gminy Wielbark'', Rocznik Mazurski, t. 10, 2006, ss. 44–47. |
#Liżewska Iwona, Knercer Wiktor, ''Przewodnik po historii i zabytkach ziemi szczycieńskiej'', Olsztyn 1998. | #Liżewska Iwona, Knercer Wiktor, ''Przewodnik po historii i zabytkach ziemi szczycieńskiej'', Olsztyn 1998. | ||
#''Szczytno. Z dziejów miasta i powiatu'', red. Jan Jałoszyński i in., Olsztyn 1962. | #''Szczytno. Z dziejów miasta i powiatu'', red. Jan Jałoszyński i in., Olsztyn 1962. | ||
| − | # | + | #[http://www.stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims/ Bank Danych Lokalnych GUS] [20.08.2013] |
| − | # | + | #[http://www.verwaltungsgeschichte.de/ortelsburg.html/ Deutsche Verwaltungsgeschichte] [ 20.08.2013] |
| − | # | + | #[[http://www.wielbark.com.pl/ Strona Gminy Wielbark] [20.08.2013] |
| − | # | + | #[http://www.wuoz.olsztyn.pl/ Wojewódzka Ewidencja Zabytków][20.08.2013] |
{{Przypisy}} | {{Przypisy}} | ||
| − | + | <references/> | |
<br/> | <br/> | ||
Wersja z 20:26, 23 lip 2014
| Lejkowo | |
| | |
| Rodzaj miejscowości | wieś sołecka |
| Państwo |  Polska
|
| Województwo | warmińsko-mazurskie |
| Powiat | szczycieński |
| Gmina | Wielbark |
| Liczba ludności (2010) | 126 |
| Strefa numeracyjna | (+48) 89 |
| Kod pocztowy | 12-160 |
| Tablice rejestracyjne | NSZ |
| Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego   Lejkowo | |
| Położenie na mapie Polski  Lejkowo | |
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} | |
Lejkowo (niem. Röblau, do 1948 r. Rablewo, Reblowo, Reblewo) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko–mazurskim, w powiecie szczycieńskim, w gminie Wielbark. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa olsztyńskiego. W 2010 roku wieś liczyła 126 mieszkańców. Aktualnie funkcję sołtysa sprawuje Franciszek Klimek[1].
Położenie
Wieś położona jest około 20 km na południe od Szczytna, w południowej części Pojezierza Mazurskiego, na pograniczu kurpiowsko–mazurskim, w południowej części województwa warmińsko–mazurskiego.
Dzieje miejscowości
Osada została założona na osuszonych bagnach Łatany. W efekcie prac melioracyjnych podmokłe tereny moczarowo–bagienne pokryły się łąkami przeciętymi kanałami odpływowymi, które odprowadzały nadmiar wód gruntowych do Omulwi i Wałpuszy. Pomysł skolonizowania bagien Łatany, które należały do królewskich Lasów Korpelskich, narodził się w 2. połowie XVIII wieku.
Od 1767 roku Fryderyk Wielki i jego następcy podjęli akcję zmierzającą do skolonizowania tych obszarów. Była to jedna z największych inwestycji na terenie Mazur. Pierwsi osadnicy pojawili się dopiero po 25 latach od rozpoczęcia prac przy osuszaniu. Każdy z nowych gospodarzy otrzymał drogą losowania swój numer we wsi, w której miał się osiedlić na otrzymanych gruntach. Został również zwolniony z opłat na 15 lat. W latach 1794–1795 na ponad 50 łanach osiedliło się w Lejkowie ośmiu gospodarzy. W połowie XIX wieku wieś obejmowała 45,5 łana. Oprócz Lejkowa założono 5 kolejnych miejscowości w okręgu wielbarskim – Borki Wielbarskie, Łatana, Zapadki, Olędry i Ostrowy. Rozwój miejscowości, jak i wielu innych na terenie Mazur, został zahamowany po wkroczeniu na te tereny wojsk francuskich w 1807 roku. W 1818 roku Lejkowo było zamieszkane przez 120 osób i składało się z 18 gospodarstw. W 1858 roku liczba gospodarstw wzrosła do 24. W 1939 roku Lejkowo było zamieszkane przez 133 osoby.
Miejscowość jest obecnie siedzibą sołectwa obejmującego wsie Lejkowo i Borki Wielbarskie.
Zabytki
- drewniana chałupa (nr 9) z końca XIX wieku
- dwór (prawdopodobnie z przełomu XIX i XX wieku)
Bibliografia
- Kossert Andreas, Mazury. Zapomniane Południe dawnych Prus Wschodnich, przeł. Barbara Ostrowska, Warszawa 2004.
- Letkiewicz Arkadiusz, Z dziejów gminy Wielbark, Rocznik Mazurski, t. 10, 2006, ss. 44–47.
- Liżewska Iwona, Knercer Wiktor, Przewodnik po historii i zabytkach ziemi szczycieńskiej, Olsztyn 1998.
- Szczytno. Z dziejów miasta i powiatu, red. Jan Jałoszyński i in., Olsztyn 1962.
- Bank Danych Lokalnych GUS [20.08.2013]
- Deutsche Verwaltungsgeschichte [ 20.08.2013]
- [Strona Gminy Wielbark [20.08.2013]
- Wojewódzka Ewidencja Zabytków[20.08.2013]
Przypisy
- ↑ Strona Gminy Wielbark [23.07.2014]
