Lejkowo

Lejkowo
Rodzaj miejscowości	wieś sołecka
Państwo	Polska
Województwo	warmińsko-mazurskie
Powiat	szczycieński
Gmina	Wielbark
Liczba ludności (2010)	126
Strefa numeracyjna	(+48) 89
Kod pocztowy	12-160
Tablice rejestracyjne	NSZ
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego Lejkowo
Położenie na mapie Polski Lejkowo
{{#invoke:Koordynaty|szablon}}

Lejkowo (niem. Röblau, do 1948 r. Rablewo, Reblowo, Reblewo) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko–mazurskim, w powiecie szczycieńskim, w gminie Wielbark. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa olsztyńskiego. W 2010 roku wieś liczyła 126 mieszkańców. Aktualnie funkcję sołtysa sprawuje Franciszek Klimek.

Położenie

Wieś położona jest około 20 km na południe od Szczytna, w południowej części Pojezierza Mazurskiego, na pograniczu kurpiowsko–mazurskim, w południowej części województwa warmińsko–mazurskiego.

Dzieje miejscowości

Osada została założona na osuszonych bagnach Łatany. W efekcie prac melioracyjnych podmokłe tereny moczarowo–bagienne pokryły się łąkami przeciętymi kanałami odpływowymi, które odprowadzały nadmiar wód gruntowych do Omulwi i Wałpuszy. Pomysł skolonizowania bagien Łatany, które należały do królewskich Lasów Korpelskich, narodził się w 2. połowie XVIII wieku. Od 1767 roku Fryderyk Wielki i jego następcy podjęli akcję zmierzającą do skolonizowania tych obszarów. Była to jedna z największych inwestycji na terenie Mazur. Pierwsi osadnicy pojawili się dopiero po 25 latach od rozpoczęcia prac przy osuszaniu. Każdy z nowych gospodarzy otrzymał drogą losowania swój numer we wsi, w której miał się osiedlić na otrzymanych gruntach. Został również zwolniony z opłat na 15 lat. W latach 1794–1795 na ponad 50 łanach osiedliło się w Lejkowie ośmiu gospodarzy. W połowie XIX wieku wieś obejmowała 45,5 łana. Oprócz Lejkowa założono 5 kolejnych miejscowości w okręgu wielbarskim – Borki Wielbarskie, Łatana, Zapadki, Olędry i Ostrowy. Rozwój miejscowości, jak i wielu innych na terenie Mazur, został zahamowany po wkroczeniu na te tereny wojsk francuskich w 1807 roku. W 1818 roku Lejkowo było zamieszkane przez 120 osób i składało się z 18 gospodarstw. W 1858 roku liczba gospodarstw wzrosła do 24. W 1939 roku Lejkowo było zamieszkane przez 133 osoby. Miejscowość jest obecnie siedzibą sołectwa obejmującego wsie Lejkowo i Borki Wielbarskie.

Zabytki

• drewniana chałupa (nr 9) z końca XIX wieku
• dwór (prawdopodobnie z przełomu XIX i XX wieku)

Bibliografia

1. Kossert Andreas, Mazury. Zapomniane Południe dawnych Prus Wschodnich, przeł. Barbara Ostrowska, Warszawa 2004.
2. Letkiewicz Arkadiusz, Z dziejów gminy Wielbark, Rocznik Mazurski, t. 10, 2006, ss. 44–47.
3. Liżewska Iwona, Knercer Wiktor, Przewodnik po historii i zabytkach ziemi szczycieńskiej, Olsztyn 1998.
4. Szczytno. Z dziejów miasta i powiatu, red. Jan Jałoszyński i in., Olsztyn 1962.
5. Bank Danych Lokalnych GUS [20.08.2013]
6. Deutsche Verwaltungsgeschichte [ 20.08.2013]
7. Strona Gminy Wielbark [20.08.2013]
8. Wojewódzka Ewidencja Zabytków[20.08.2013]