Pokrzywnica Wielka: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja zweryfikowana] | [wersja zweryfikowana] |
(→Dzieje miejscowości) |
|||
| Linia 30: | Linia 30: | ||
|www = | |www = | ||
}} | }} | ||
| − | <big>'''Pokrzywnica Wielka'''</big> – wieś sołecka w Polsce w [[województwo warmińsko - mazurskie| województwie warmińsko-mazurskim]], w [[powiat nidzicki |powiecie nidzickim]], w [[ | + | <big>'''Pokrzywnica Wielka'''</big> – [[wieś sołecka]] w Polsce w [[województwo warmińsko-mazurskie| województwie warmińsko-mazurskim]], w [[powiat nidzicki |powiecie nidzickim]], w [[Janowiec Kościelny (gmina wiejska)|gminie Janowiec Kościelny]]. W latach 1975-1998 miejscowość [[podział administracyjny |administracyjnie]] przynależała do [[województwo olsztyńskie |województwa olsztyńskiego]]. |
| − | |||
<br/> | <br/> | ||
=== Charakterystyka fizjograficzna === | === Charakterystyka fizjograficzna === | ||
| − | Wieś znajduje się w dorzeczu [[ | + | Wieś znajduje się w dorzeczu [[Rzeka Janówka |rzeki Janówki]] - 3 km od [[Janowiec Kościelny |Janowca Kościelnego]]. Miejscowość położona jest na terenie [[Janowiec Kościelny (gmina wiejska)|gminy Janowiec Kościelny]], która znajduje się na obszarze Niżu Środkowoeuropejskiego, na pograniczu dwóch podprowincji: Pojezierza Środkowo-Bałtyckiego i Niziny Północnomazowieckiej. Natomiast pas południowy obszaru gminy to mazoregion [[Wzniesienia Mławskie |Wzniesień Mławskich]], który graniczy od północy z [[Garb Lubawski| Garbem Lubawskim]]. Zatem powierzchnia [[Janowiec Kościelny (gmina wiejska)| gminy Janowiec Kościelny]] posiada charakter falisty, miejscami równinny. W południowej części gminy – w dolinie [[Rzeka Orzyc |rzeki Orzycy]] znajdują się wzniesienia od ok. 60 m. do ok. 200 m n.p.m. oraz wzgórza i wały moreny czołowej. Od południa na terenie gminy występują dwa wały morenowe, rozcięte [[Dolina Wieczfinianki |doliną Wieczfnianki]]. Wał wschodni posiada wysokości bezwzględne do 200 m n.p.m., zaś stoki w tym rejonie bywają bardzo strome, a nachylenia terenu przekraczają często 15%. W zachodniej części gminy rzeźba terenu wyróżnia się pojedynczymi pagórkami i wzgórzami. Natomiast pomiędzy nimi znajdują się obniżenia i zagłębienia, bądź suche dolinki erozyjno-denudacyjne. Ponadto występują tutaj formy późnoglacjalne i holoceńskie - doliny rzeczne, z których największą jest rzeka Orzyc. Obszar gminy Janowiec Kościelny położony jest w obrębie Niecki Mazowieckiej. Występują tutaj następujące osady: kredowe, piaski, mułki, iły, piaski drobnoziarniste, piaski pylaste, gliny zwałowe, torfowiska, piaskowce margliste i mułowce z glaukonitem oraz szczątkami fauny. |
| − | |||
<br/> | <br/> | ||
=== Dzieje miejscowości === | === Dzieje miejscowości === | ||
| − | |||
Najprawdopodobniej w XI i XII w. była tu osada słowiańska. Świadczy o tym odnalezione cmentarzysko. Najstarsza informacja o wsi pochodzi z 1411 r. W tym roku książę mazowiecki Siemowit IV nadał Dobiesławowi z Pokrzywnicy wieś Derewnę w ziemi bełskiej. Nie znana jest dokładna data lokacji wsi. Trudno jest też nakreślić etymologię nazwy miejscowości. W 1497 r. Pokrzywnica została skonfiskowana przez Jana Olbrachta i nadana Janowi Wiśniewskiemu. W 1531 r. we wsi Arnold posiadał dwie włóki osiadłe i młyn z jednym kołem w rocznej dzierżawie. W tym okresie Jakub Pokora posiadał 2 ½ włóki folwarczne, a Jan Pokora 1 włókę folwarczną i młyn z jednym kołem w rocznej dzierżawie. W XIX w. na obszarze dzisiejszej wsi funkcjonował folwark z 10 domami. W tym czasie mieszkało tutaj 167 osób. Obecnie zabudowa wsi jest zwarta i rozproszona (kolonie). | Najprawdopodobniej w XI i XII w. była tu osada słowiańska. Świadczy o tym odnalezione cmentarzysko. Najstarsza informacja o wsi pochodzi z 1411 r. W tym roku książę mazowiecki Siemowit IV nadał Dobiesławowi z Pokrzywnicy wieś Derewnę w ziemi bełskiej. Nie znana jest dokładna data lokacji wsi. Trudno jest też nakreślić etymologię nazwy miejscowości. W 1497 r. Pokrzywnica została skonfiskowana przez Jana Olbrachta i nadana Janowi Wiśniewskiemu. W 1531 r. we wsi Arnold posiadał dwie włóki osiadłe i młyn z jednym kołem w rocznej dzierżawie. W tym okresie Jakub Pokora posiadał 2 ½ włóki folwarczne, a Jan Pokora 1 włókę folwarczną i młyn z jednym kołem w rocznej dzierżawie. W XIX w. na obszarze dzisiejszej wsi funkcjonował folwark z 10 domami. W tym czasie mieszkało tutaj 167 osób. Obecnie zabudowa wsi jest zwarta i rozproszona (kolonie). | ||
| Linia 48: | Linia 45: | ||
=== Ludzie związani z miejscowością: === | === Ludzie związani z miejscowością: === | ||
| − | + | Na kartach historii Pokrzywnicy zapisał się Jan Olbracht - król Polski. W kadencji 2011-2015 sołtysem wsi jest [[Bogumiła Szulczak]]. | |
| − | Na kartach historii Pokrzywnicy zapisał się Jan Olbracht - król Polski. W kadencji 2011 - 2015 sołtysem wsi jest [[Bogumiła Szulczak]]. | ||
<br/> | <br/> | ||
=== Zabytki: === | === Zabytki: === | ||
| − | + | W Pokrzywnicy Wielkiej znajduje się [[Cmentarzysko wczesnośredniowieczne w Pokrzywnicy Wielkiej |cmentarzysko wczesnośredniowieczne]]. Cmentarzysko to znajduje się na łagodnym wyniesieniu bezpośrednio na północ od drogi biegnącej z [[Janowiec Kościelny| Janowca Kościelnego]] do drogi [[Nowa Wieś Wielka]]- [[Szczepkowo Borowe]]. | |
| − | W Pokrzywnicy Wielkiej znajduje się [[cmentarzysko wczesnośredniowieczne]]. Cmentarzysko to znajduje się na łagodnym wyniesieniu bezpośrednio na północ od drogi biegnącej z [[Janowiec Kościelny| Janowca Kościelnego]] do drogi [[Nowa Wieś Wielka]]- [[Szczepkowo Borowe]]. | ||
| − | |||
<br/> | <br/> | ||
| Linia 68: | Linia 62: | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | + | [[Kategoria: Powiat nidzicki]] | |
| − | + | [[Kategoria: Janowiec Kościelny (gmina wiejska)]] | |
| − | [[ | + | [[Kategoria: Wsie sołeckie]] |
| + | [[Kategoria: 1401-1500]] | ||
Wersja z 08:42, 18 sie 2014
| Pokrzywnica Wielka | |
| | |
 Kurhan w Pokrzywnicy, źródło: www.wrota.warmia.mazury.pl, 12.09.2013.
| |
| Rodzaj miejscowości | wieś sołecka |
| Państwo |  Polska
|
| Województwo | warmińsko - mazurskie |
| Powiat | nidzicki |
| Gmina | Janowiec Kościelny |
| Sołectwo | Pokrzywnica Wielka |
| Liczba ludności (2012, żródło: http://wrota.warmia.mazury.pl/12.09.2013.) | 180 |
| Strefa numeracyjna | (+48) 89 |
| Tablice rejestracyjne | NNI |
| Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego   Pokrzywnica Wielka | |
| Położenie na mapie Polski  Pokrzywnica Wielka | |
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} | |
Pokrzywnica Wielka – wieś sołecka w Polsce w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie nidzickim, w gminie Janowiec Kościelny. W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie przynależała do województwa olsztyńskiego.
Spis treści
Charakterystyka fizjograficzna
Wieś znajduje się w dorzeczu rzeki Janówki - 3 km od Janowca Kościelnego. Miejscowość położona jest na terenie gminy Janowiec Kościelny, która znajduje się na obszarze Niżu Środkowoeuropejskiego, na pograniczu dwóch podprowincji: Pojezierza Środkowo-Bałtyckiego i Niziny Północnomazowieckiej. Natomiast pas południowy obszaru gminy to mazoregion Wzniesień Mławskich, który graniczy od północy z Garbem Lubawskim. Zatem powierzchnia gminy Janowiec Kościelny posiada charakter falisty, miejscami równinny. W południowej części gminy – w dolinie rzeki Orzycy znajdują się wzniesienia od ok. 60 m. do ok. 200 m n.p.m. oraz wzgórza i wały moreny czołowej. Od południa na terenie gminy występują dwa wały morenowe, rozcięte doliną Wieczfnianki. Wał wschodni posiada wysokości bezwzględne do 200 m n.p.m., zaś stoki w tym rejonie bywają bardzo strome, a nachylenia terenu przekraczają często 15%. W zachodniej części gminy rzeźba terenu wyróżnia się pojedynczymi pagórkami i wzgórzami. Natomiast pomiędzy nimi znajdują się obniżenia i zagłębienia, bądź suche dolinki erozyjno-denudacyjne. Ponadto występują tutaj formy późnoglacjalne i holoceńskie - doliny rzeczne, z których największą jest rzeka Orzyc. Obszar gminy Janowiec Kościelny położony jest w obrębie Niecki Mazowieckiej. Występują tutaj następujące osady: kredowe, piaski, mułki, iły, piaski drobnoziarniste, piaski pylaste, gliny zwałowe, torfowiska, piaskowce margliste i mułowce z glaukonitem oraz szczątkami fauny.
Dzieje miejscowości
Najprawdopodobniej w XI i XII w. była tu osada słowiańska. Świadczy o tym odnalezione cmentarzysko. Najstarsza informacja o wsi pochodzi z 1411 r. W tym roku książę mazowiecki Siemowit IV nadał Dobiesławowi z Pokrzywnicy wieś Derewnę w ziemi bełskiej. Nie znana jest dokładna data lokacji wsi. Trudno jest też nakreślić etymologię nazwy miejscowości. W 1497 r. Pokrzywnica została skonfiskowana przez Jana Olbrachta i nadana Janowi Wiśniewskiemu. W 1531 r. we wsi Arnold posiadał dwie włóki osiadłe i młyn z jednym kołem w rocznej dzierżawie. W tym okresie Jakub Pokora posiadał 2 ½ włóki folwarczne, a Jan Pokora 1 włókę folwarczną i młyn z jednym kołem w rocznej dzierżawie. W XIX w. na obszarze dzisiejszej wsi funkcjonował folwark z 10 domami. W tym czasie mieszkało tutaj 167 osób. Obecnie zabudowa wsi jest zwarta i rozproszona (kolonie).
Ludzie związani z miejscowością:
Na kartach historii Pokrzywnicy zapisał się Jan Olbracht - król Polski. W kadencji 2011-2015 sołtysem wsi jest Bogumiła Szulczak.
Zabytki:
W Pokrzywnicy Wielkiej znajduje się cmentarzysko wczesnośredniowieczne. Cmentarzysko to znajduje się na łagodnym wyniesieniu bezpośrednio na północ od drogi biegnącej z Janowca Kościelnego do drogi Nowa Wieś Wielka- Szczepkowo Borowe.
Bibliografia:
Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, pod red. Bronisława Chlebowskiego, Filipa Sulimierskiego, Władysława Walewskiego, t. XIII, Warszawa 1893, 960 ss.
Wijaczka Jacek, Dzieje wsi do końca XVIII wieku, [w:] Historia Nidzicy i okolic, pod red. Waldemara Rezmera, Nidzica 2012, s. 165 - 202.
