Rączki: Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Warmii i Mazur
Skocz do: nawigacja, szukaj
[wersja zweryfikowana][wersja zweryfikowana]
Linia 1: Linia 1:
−
 
−
 
 
{{Wieś infobox
 
{{Wieś infobox
 
  |nazwa                = Rączki  
 
  |nazwa                = Rączki  
Linia 10: Linia 8:
 
  |opis zdjęcia          =     
 
  |opis zdjęcia          =     
 
  |rodzaj miejscowości  = wieś sołecka
 
  |rodzaj miejscowości  = wieś sołecka
−
  |województwo          = warmińsko - mazurskie  
+
  |województwo          = warmińsko-mazurskie  
 
  |powiat                = nidzicki
 
  |powiat                = nidzicki
 
  |gmina                = Nidzica
 
  |gmina                = Nidzica
Linia 16: Linia 14:
 
  |sołectwo              = Rączki
 
  |sołectwo              = Rączki
 
  |wysokość              =
 
  |wysokość              =
−
  |liczba ludności      = Pole-obowiązkowe
+
  |liczba ludności      = 134
−
  |rok                  = Pole-obowiązkowe
+
  |rok                  = 2010
 
  |strefa numeracyjna    = (+48) 89
 
  |strefa numeracyjna    = (+48) 89
 
  |kod pocztowy          = 13 - 100 Nidzica
 
  |kod pocztowy          = 13 - 100 Nidzica
Linia 30: Linia 28:
 
  |wikisłownik          =
 
  |wikisłownik          =
 
  |www                  =
 
  |www                  =
−
}}
+
}}<br/>
−
<big>'''Rączki'''</big> (Runtzky, Rauntzky, niem. Rontzken, od 1938 r. Hornheim) – [[wieś sołecka]] w Polsce w [[Województwo warmińsko-mazurskie |województwie warmińsko-mazurskim]], w [[Powiat nidzicki| powiecie nidzickim]], w [[Nidzica (gmina miejsko-wiejska)| gminie Nidzica]]. W latach 1975-1998 miejscowość przynależała do [[Województwo olsztyńskie| województwa olsztyńskiego]].
+
'''Rączki''' (''Runtzky'', ''Rauntzky'', niem. ''Rontzken'', od 1938 r. ''Hornheim'') – wieś sołecka położona w [[Województwo warmińsko-mazurskie |województwie warmińsko–mazurskim]], w [[Powiat nidzicki| powiecie nidzickim]], w [[Nidzica (gmina miejsko-wiejska)| gminie Nidzica]]. W latach 1975–1998 miejscowość należała do [[Województwo olsztyńskie| województwa olsztyńskiego]]. W 2010 roku wieś liczyła 134 mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa pełni [[Dawid Szulc]]<ref>[http://nidzica.wm.pl/150738,Krystyna-Kukwa-nowym-liderem-plebiscytu-Super-Soltys.html#axzz3JRiTD6px/ Serwisy Miejskie Gazety Olsztyńskiej] [12.11.2013]</ref>.
 +
<br/><br/>
  
 +
==Położenie==
 +
Wieś położona jest w pobliżu drogi krajowej nr 7, w odległości ok 7 km od [[Nidzica |Nidzicy]].
 
<br/>
 
<br/>
  
−
=== Charakterystyka fizjograficzna ===
+
== Dzieje miejscowości ==
−
Wieś położona jest w pobliżu rezerwatu [[Źródła Rzeki Łyny]]. Miejscowość leży na terenie [[Nidzica (gmina miejsko-wiejska)| gminy Nidzica]], przez obszar której przebiega jedna z głównych granic fizyczno-geograficznych Europy, oddzielająca obszar Europy Zachodniej od obszaru Europy Wschodniej. Ponadto 19.000 ha powierzchni gminy zajmują lasy i grunty leśne. Istotnym zasobem naturalnym gminy są surowce mineralne, tj. żwiry i piaski, torfy i węgiel brunatny, kreda jeziorna, gytia i ziemia okrzemkowa.
+
Wieś została lokowana w 1351 r., gdy [[Gunter von Hohenstein]] nadał swojemu słudze Dobromysławowi 22,5 [[Włóka| włóki]] na [[Prawo chełmińskie| prawie chełmińskim]]. Dobromysław otrzymał 10 lat [[Wolnizna |wolnizny]] i zobowiązany został do służby wojskowej. Nieznana jest etymologia nazwy miejscowości. W 1565 r. książę Olbracht obdarzył na prośbę Achacego Czemy – wojewody malborskiego, Jerzego Nachtrabe dobrami w Rączkach. W 1600 r. we wsi mieszkali sami Polacy. W 1659 r. włości rycerskie we wsi zamieniono na obszar wiejski. W 1717 r. w Rączkach gospodarowało 13 chłopów chełmińskich. W 1756 r. sołtysem był Jakob Zakrzewski, a we wsi działała karczma. W 1785 r. Rączki objęły 25 łanów, na których gospodarował szlachcic von Mogilowski i 12 chłopów na prawie chełmińskim. W 1858 r. wieś obejmowała 1756 mórg.  
  
−
<br/>
+
W miejscowości od 1946 r. istnieje szkoła podstawowa. Nie zachowała się informacja o kształcie zabudowy wiejskiej.
 +
 
 +
 
 +
Liczba mieszkańców i domów w poszczególnych latach:
  
−
=== Dzieje miejscowości ===
+
*1846 r. – 171 mieszkańców, 26 domów
−
Wieś została lokowana w 1351 r. gdy Gunter von Hohenstein – komtur ostródzki nadał swojemu słudze Dobrymysławowi 22, 5 włóki na [[prawo chełmińskie| prawie chełmińskim]]. Dobormysław otrzymał 10 lat wolnizny i zobowiązany został do służby wojskowej. Nie znana jest etymologia nazwy miejscowości. W 1565 r. książę Olbracht obdarzył za prośbą Achacego Czemy – wojewody malborskiego, Jerzego Nachtrabe dobrami w Rączkach. W 1600 r. we wsi mieszkali sami Polacy. W 1659 r. włości rycerskie we wsi zamieniono na obszar wiejski. W 1717 r. w Rączkach gospodarowało 13 chłopów chełmińskich. W 1756 r. sołtysem był Jakob Zakrzewski a we wsi działała karczma. W 1785 r. Rączki objęły 25 łanów, na których gospodarował szlachcic von [[Mogilowski]] i 12 chłopów na [[prawo chełmińskie |prawie chełmińskim]]. W 1846 r. było tu 171 mieszkańców, w 1858 r. – 200, w 1867 r. – 257, w 1871 r. – 272, w 1885 r. – 289, w 1895 r. – 290, w 1905 r. – 239, w 1910 r. – 237, w 1939 r. – 240 . Liczba domów w kolejnych latach wynosiła: w 1846 r. – 26, w 1858 r. – 32, w 1871 r. – 36, w 1885 r. – 41, w 1895 r. – 39, w 1905 r. – 39, w 1910 r. – 39 . W 1858 r. wieś obejmowała 1756 mórg. W miejscowości od 1946 r. istnieje szkoła podstawowa. Nie zachowała się informacja o kształcie zabudowy wiejskiej.
 
−
<br/>
 
  
−
===Gospodarka===
+
*1858 r. – 200 mieszkańców, 32 domów
−
Na terenie wsi funkcjonuje sklep, stacja paliw oraz przystanek PKS.
 
−
<br/>
 
  
−
===Edukacja===
+
*1867 r. – 257 mieszkańców
−
W Rączkach działa [[Szkoła Podstawowa im. Stanisława Mikołajczyka w Rączkach |Szkoła Podstawowa im. Stanisława Mikołajczyka]].
+
−
<br/>
+
*1871 r. – 272 mieszkańców, 36 domów
  
−
===Religia===
+
*1885 r. – 289 mieszkańców, 41 domów
−
Wieś znajduje się na terenie [[Parafia pw. św. Józefa w Szkotowie|parafii rzymskokatolickiej pw. św. Józefa w Szkotowie]].
 
−
<br/>
 
  
−
===Ludzie związani z miejscowością:===
+
*1895 r. – 290 mieszkańców, 39 domów
−
W kadencji 2011-2015 sołtysem wsi jest [[Dawid Szulc]].
 
−
<br/>
 
  
−
=== Zabytki: ===
+
*1905 r. – 239 mieszkańców, 39 domów
−
Do dnia dzisiejszego zachowała się tradycyjna zabudowa zagród (budynki z czerwonej cegły), budynek szkoły i aleje przydrożne.
 
  
−
<br/>
+
*1910 r. – 237 mieszkańców, 39 domów
  
−
=== Bibliografia: ===
+
*1939 r. – 240 mieszkańców
−
Darmochwał Tomasz, Rumiński Marek Jacek,'' Warmia Mazury, przewodnik'',Białystok 1996, 252 ss.
 
  
−
''Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich'', pod red. Bronisława Chlebowskiego, Filipa Sulimierskiego, Władysława Walewskiego, t. IX, Warszawa 1888, 960 ss.
+
==Gospodarka==
 +
Na terenie wsi funkcjonuje sklep, stacja paliw oraz przystanek PKS.
 +
<br/>
  
−
Wijaczka Jacek, ''Dzieje wsi do końca XVIII wieku'', [w:] Historia Nidzicy i okolic, pod red. Waldemara Rezmer, Nidzica 2012, s. 165 - 202.
+
==Szkolnictwo==
 +
W Rączkach działa [[Szkoła Podstawowa w Rączkach |Szkoła Podstawowa im. Stanisława Mikołajczyka]].  
 +
<br/>
  
−
Zielińska Agnieszka, ''Dzieje miasta i okolic w latach 1807 - 1914'', [w:] Historia Nidzicy i okolic, pod red. Waldemara Rezmer, Nidzica 2012, s. 203 - 267.
+
==Religia==
 +
Wieś znajduje się na terenie [[Parafia pw. św. Józefa w Szkotowie|parafii rzymskokatolickiej w Szkotowie]].
 +
<br/>
  
 +
== Zabytki==
 +
Do dnia dzisiejszego zachowała się tradycyjna zabudowa zagród (budynki z czerwonej cegły), budynek szkoły i aleje przydrożne.
 
<br/>
 
<br/>
  
−
== Zobacz też ==
+
== Bibliografia==
−
Rezerwat Przyrody Źródła Rzeki Łyny - http://www.museo.pl/content/view/1337/461/.
+
#Darmochwał Tomasz, Rumiński Marek Jacek,'' Warmia Mazury, przewodnik'',Białystok 1996.
 +
#''Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich'', pod red. Bronisława Chlebowskiego, Filipa Sulimierskiego, Władysława Walewskiego, t. IX, Warszawa 1888.
 +
#Wijaczka Jacek, ''Dzieje wsi do końca XVIII wieku'', [w:] Historia Nidzicy i okolic, pod red. Waldemara Rezmer, Nidzica 2012, ss. 165–202.
 +
#Zielińska Agnieszka, ''Dzieje miasta i okolic w latach 1807 - 1914'', [w:] Historia Nidzicy i okolic, pod red. Waldemara Rezmer, Nidzica 2012, ss. 203–267. 
 +
#[http://stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims/ Bank Danych Lokalnych GUS] [12.11.2013]
  
 +
{{Przypisy}}
 +
<references/>
 
<br/>
 
<br/>
  

Wersja z 19:40, 18 lis 2014

Rączki
Rodzaj miejscowości wieś sołecka
Państwo  Polska
Województwo warmińsko-mazurskie
Powiat nidzicki
Gmina Nidzica
Sołectwo Rączki
Liczba ludności (2010) 134
Strefa numeracyjna (+48) 89
Kod pocztowy 13 - 100 Nidzica
Tablice rejestracyjne NNI
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego
Mapa lokalizacyjna województwa warmińsko-mazurskiego
Rączki
Rączki
Położenie na mapie Polski
Mapa lokalizacyjna Polski
Rączki
Rączki
Ziemia

{{#invoke:Koordynaty|szablon}}


Rączki (Runtzky, Rauntzky, niem. Rontzken, od 1938 r. Hornheim) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko–mazurskim, w powiecie nidzickim, w gminie Nidzica. W latach 1975–1998 miejscowość należała do województwa olsztyńskiego. W 2010 roku wieś liczyła 134 mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa pełni Dawid Szulc[1].

Położenie

Wieś położona jest w pobliżu drogi krajowej nr 7, w odległości ok 7 km od Nidzicy.

Dzieje miejscowości

Wieś została lokowana w 1351 r., gdy Gunter von Hohenstein nadał swojemu słudze Dobromysławowi 22,5 włóki na prawie chełmińskim. Dobromysław otrzymał 10 lat wolnizny i zobowiązany został do służby wojskowej. Nieznana jest etymologia nazwy miejscowości. W 1565 r. książę Olbracht obdarzył na prośbę Achacego Czemy – wojewody malborskiego, Jerzego Nachtrabe dobrami w Rączkach. W 1600 r. we wsi mieszkali sami Polacy. W 1659 r. włości rycerskie we wsi zamieniono na obszar wiejski. W 1717 r. w Rączkach gospodarowało 13 chłopów chełmińskich. W 1756 r. sołtysem był Jakob Zakrzewski, a we wsi działała karczma. W 1785 r. Rączki objęły 25 łanów, na których gospodarował szlachcic von Mogilowski i 12 chłopów na prawie chełmińskim. W 1858 r. wieś obejmowała 1756 mórg.

W miejscowości od 1946 r. istnieje szkoła podstawowa. Nie zachowała się informacja o kształcie zabudowy wiejskiej.


Liczba mieszkańców i domów w poszczególnych latach:

  • 1846 r. – 171 mieszkańców, 26 domów
  • 1858 r. – 200 mieszkańców, 32 domów
  • 1867 r. – 257 mieszkańców
  • 1871 r. – 272 mieszkańców, 36 domów
  • 1885 r. – 289 mieszkańców, 41 domów
  • 1895 r. – 290 mieszkańców, 39 domów
  • 1905 r. – 239 mieszkańców, 39 domów
  • 1910 r. – 237 mieszkańców, 39 domów
  • 1939 r. – 240 mieszkańców

Gospodarka

Na terenie wsi funkcjonuje sklep, stacja paliw oraz przystanek PKS.

Szkolnictwo

W Rączkach działa Szkoła Podstawowa im. Stanisława Mikołajczyka.

Religia

Wieś znajduje się na terenie parafii rzymskokatolickiej w Szkotowie.

Zabytki

Do dnia dzisiejszego zachowała się tradycyjna zabudowa zagród (budynki z czerwonej cegły), budynek szkoły i aleje przydrożne.

Bibliografia

  1. Darmochwał Tomasz, Rumiński Marek Jacek, Warmia Mazury, przewodnik,Białystok 1996.
  2. Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, pod red. Bronisława Chlebowskiego, Filipa Sulimierskiego, Władysława Walewskiego, t. IX, Warszawa 1888.
  3. Wijaczka Jacek, Dzieje wsi do końca XVIII wieku, [w:] Historia Nidzicy i okolic, pod red. Waldemara Rezmer, Nidzica 2012, ss. 165–202.
  4. Zielińska Agnieszka, Dzieje miasta i okolic w latach 1807 - 1914, [w:] Historia Nidzicy i okolic, pod red. Waldemara Rezmer, Nidzica 2012, ss. 203–267.
  5. Bank Danych Lokalnych GUS [12.11.2013]

Przypisy

  1. ↑ Serwisy Miejskie Gazety Olsztyńskiej [12.11.2013]


Źródło: „http://encyklopedia.warmia.mazury.pl/index.php?title=Rączki&oldid=29840”