Zawady (gmina Pisz): Różnice pomiędzy wersjami
Z Encyklopedia Warmii i Mazur
| [wersja zweryfikowana] | [wersja zweryfikowana] |
| Linia 1: | Linia 1: | ||
| − | |||
| − | |||
{{Wieś infobox | {{Wieś infobox | ||
|nazwa = Zawady | |nazwa = Zawady | ||
| Linia 8: | Linia 6: | ||
|dopełniacz wsi = Pole-obowiązkowe | |dopełniacz wsi = Pole-obowiązkowe | ||
|zdjęcie = Zawady. Mogiła 2 żołnierzy rosyjskich poległych w czasie I wojny światowej.jpg | |zdjęcie = Zawady. Mogiła 2 żołnierzy rosyjskich poległych w czasie I wojny światowej.jpg | ||
| − | |opis zdjęcia = Zawady. Mogiła 2 żołnierzy rosyjskich poległych w czasie I wojny światowej | + | |opis zdjęcia = Zawady. Mogiła 2 żołnierzy rosyjskich poległych w czasie I wojny światowej [http://www.rowery.olsztyn.pl/wiki/miejsca/1914/warminsko-mazurskie/zawady2/ Olsztyńska Strona Rowerowa] [25.08.2013] |
|rodzaj miejscowości = wieś sołecka | |rodzaj miejscowości = wieś sołecka | ||
|województwo = warmińsko-mazurskie | |województwo = warmińsko-mazurskie | ||
| Linia 30: | Linia 28: | ||
|wikisłownik = | |wikisłownik = | ||
|www = | |www = | ||
| − | }} | + | }}<br/> |
| − | < | + | '''Zawady''' (niem. ''Sawadden'', od 1938 r. ''Ottenberge'') – wieś sołecka położona w [[Województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko–mazurskim]], w [[Powiat piski|powiecie piskim]], w [[Pisz (gmina miejsko-wiejska)|gminie Pisz]]. W latach 1975–1998 miejscowość należała [[Podział administracyjny |administracyjnie]] do [[Województwo suwalskie|województwa suwalskiego]]. W 2010 r. liczyła 80 mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje [[Edward Prusinowski]]<ref> [http://www.bip.pisz.hi.pl/index.php?k=853/ Strona Urzędu Gminy Pisz] [20.09.2013]</ref>. |
| − | W latach | + | <br/><br/> |
| + | ==Położenie== | ||
| + | Wieś położona jest w południowo–wschodniej części województwa warmińsko–mazurskiego, na [[Równina Mazurska|Równinie Mazurskiej]], 13 km na południowy wschód od [[Pisz|Pisza]], w pobliżu granicy z powiatem kolneńskim w województwie mazowieckim. | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | == | + | == Dzieje miejscowości == |
| − | + | Osada istniała już przed wojną trzynastoletnią (1454–1466). Przywilej na dobra służebne w Zawadach zakupił w 1473 roku niejaki Stanisław Bogumił wraz z bratem na [[Prawo magdeburskie|prawie magdeburskim]], lecz o nieznanym dziś obszarze. Wiadomo natomiast, że już w 1474 roku wieś powiększyła się o 5 łanów, zaś w 1536 roku o ponad jeden łan. W XV i XVI wieku nazywana była początkowo ''Bogomil'' od nazwiska jednego z właścicieli, zaś później ''Saffaden'', ''Sabayda'', ostatecznie utrwaliła się nazwa ''Sawadden''. Wieś należała do [[Parafia ewangelicka w Piszu|parafii ewangelickiej w Piszu]]. W połowie XVII wieku osiedlili się w Zawadach arianie (bracia polscy). | |
| − | + | Początki szkolnictwa w Zawadach sięgają XIX wieku. Szkoła we wsi powstała w 1809 roku. W 1935 roku uczęszczało do niej 43 dzieci, pracował jeden nauczyciel. | |
| − | + | Aktualnie wieś jest siedzibą sołectwa. | |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | Aktualnie wieś jest siedzibą | ||
Liczba mieszkańców w poszczególnych okresach: | Liczba mieszkańców w poszczególnych okresach: | ||
| − | 1857 – 154 osoby | + | *1857 r. – 154 osoby |
| − | 1864 – 158 osób | + | *1864 r. – 158 osób |
| − | 1867 – 148 osób | + | *1867 r. – 148 osób |
| − | 1933 – 172 osoby | + | *1933 r. – 172 osoby |
| − | 1939 – 176 osób | + | *1939 r. – 176 osób |
| − | 1988 – 82 osoby | + | *1988 r. – 82 osoby |
| − | + | ==Zabytki== | |
| + | *dawny [[Cmentarz ewangelicki w Zawadach|cmentarz ewangelicki]] z pierwszej połowy XX wieku | ||
| + | *na cmentarzu kwatera wojenna 2 żołnierzy rosyjskich poległych w okresie [[I wojna światowa na Warmii i Mazurach| I wojny światowej]] | ||
| − | + | ==Bibliografia== | |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
#Achremczyk Stanisław, ''Historia Warmii i Mazur'', t. I-II, Olsztyn 2011. | #Achremczyk Stanisław, ''Historia Warmii i Mazur'', t. I-II, Olsztyn 2011. | ||
#Białuński Grzegorz, ''Kolonizacja „Wielkiej Puszczy” (do 1568 roku) – starostwa piskie, ełckie, straduńskie, zelkowskie i węgoborskie (węgorzewskie)'', Olsztyn 2002. | #Białuński Grzegorz, ''Kolonizacja „Wielkiej Puszczy” (do 1568 roku) – starostwa piskie, ełckie, straduńskie, zelkowskie i węgoborskie (węgorzewskie)'', Olsztyn 2002. | ||
| − | #Hippel Rudolf | + | #von Hippel Rudolf, ''Przegląd statystycznych i innych uwarunkowań powiatu Johannisburg na podstawie przeprowadzonego spisu powszechnego w dniu 3 grudnia 1867 r. wg zestawienia starosty von Hippela w roku 1868'', Znad Pisy, nr 19–20, 2010–2011, ss. 83–157. |
#Kossert Andreas, ''Mazury. Zapomniane Południe dawnych Prus Wschodnich'', przeł. Barbara Ostrowska, Warszawa 2004. | #Kossert Andreas, ''Mazury. Zapomniane Południe dawnych Prus Wschodnich'', przeł. Barbara Ostrowska, Warszawa 2004. | ||
#''Mazury. Słownik stronniczy, ilustrowany'', red. Waldemar Mierzwa, Dąbrówno 2008. | #''Mazury. Słownik stronniczy, ilustrowany'', red. Waldemar Mierzwa, Dąbrówno 2008. | ||
#''Pisz. Z dziejów miasta i powiatu'', red. Wanda Korycka, Olsztyn 1970. | #''Pisz. Z dziejów miasta i powiatu'', red. Wanda Korycka, Olsztyn 1970. | ||
#''Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch'', Königsberg 1857. | #''Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch'', Königsberg 1857. | ||
| − | # | + | #[http://www.verwaltungsgeschichte.de/johannisburg.html/ Deutsche Verwaltungsgeschichte] [25.08.2013] |
| − | # | + | #[http://www.stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims/ Bank Danych Lokalnych GUS] [25.08.2013] |
| − | # | + | #[http://www.bip.pisz.hi.pl/zalaczniki/prawo/110131120520.doc/ Strona Urzędu Gminy Pisz] [25.08.2013] |
| − | # | + | #[http://www.rowery.olsztyn.pl/wiki/miejsca/1914/warminsko-mazurskie/zawady2/ Olsztyńska Strona Rowerowa] [25.08.2013] |
| + | |||
{{Przypisy}} | {{Przypisy}} | ||
<references/> | <references/> | ||
Wersja z 19:32, 30 lis 2014
| Zawady | |
| | |
![Zawady. Mogiła 2 żołnierzy rosyjskich poległych w czasie I wojny światowej Olsztyńska Strona Rowerowa [25.08.2013]](/index.php/Plik:Zawady._Mogi%C5%82a_2_%C5%BCo%C5%82nierzy_rosyjskich_poleg%C5%82ych_w_czasie_I_wojny_%C5%9Bwiatowej.jpg) Zawady. Mogiła 2 żołnierzy rosyjskich poległych w czasie I wojny światowej Olsztyńska Strona Rowerowa [25.08.2013]
| |
| Rodzaj miejscowości | wieś sołecka |
| Państwo |  Polska
|
| Województwo | warmińsko-mazurskie |
| Powiat | piski |
| Gmina | Pisz |
| Liczba ludności (2010) | 80 |
| Strefa numeracyjna | (+48) 87 |
| Kod pocztowy | 12-200 |
| Tablice rejestracyjne | NPI |
| Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego   Zawady | |
| Położenie na mapie Polski  Zawady | |
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} | |
Zawady (niem. Sawadden, od 1938 r. Ottenberge) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko–mazurskim, w powiecie piskim, w gminie Pisz. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa suwalskiego. W 2010 r. liczyła 80 mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Edward Prusinowski[1].
Położenie
Wieś położona jest w południowo–wschodniej części województwa warmińsko–mazurskiego, na Równinie Mazurskiej, 13 km na południowy wschód od Pisza, w pobliżu granicy z powiatem kolneńskim w województwie mazowieckim.
Dzieje miejscowości
Osada istniała już przed wojną trzynastoletnią (1454–1466). Przywilej na dobra służebne w Zawadach zakupił w 1473 roku niejaki Stanisław Bogumił wraz z bratem na prawie magdeburskim, lecz o nieznanym dziś obszarze. Wiadomo natomiast, że już w 1474 roku wieś powiększyła się o 5 łanów, zaś w 1536 roku o ponad jeden łan. W XV i XVI wieku nazywana była początkowo Bogomil od nazwiska jednego z właścicieli, zaś później Saffaden, Sabayda, ostatecznie utrwaliła się nazwa Sawadden. Wieś należała do parafii ewangelickiej w Piszu. W połowie XVII wieku osiedlili się w Zawadach arianie (bracia polscy).
Początki szkolnictwa w Zawadach sięgają XIX wieku. Szkoła we wsi powstała w 1809 roku. W 1935 roku uczęszczało do niej 43 dzieci, pracował jeden nauczyciel.
Aktualnie wieś jest siedzibą sołectwa.
Liczba mieszkańców w poszczególnych okresach:
- 1857 r. – 154 osoby
- 1864 r. – 158 osób
- 1867 r. – 148 osób
- 1933 r. – 172 osoby
- 1939 r. – 176 osób
- 1988 r. – 82 osoby
Zabytki
- dawny cmentarz ewangelicki z pierwszej połowy XX wieku
- na cmentarzu kwatera wojenna 2 żołnierzy rosyjskich poległych w okresie I wojny światowej
Bibliografia
- Achremczyk Stanisław, Historia Warmii i Mazur, t. I-II, Olsztyn 2011.
- Białuński Grzegorz, Kolonizacja „Wielkiej Puszczy” (do 1568 roku) – starostwa piskie, ełckie, straduńskie, zelkowskie i węgoborskie (węgorzewskie), Olsztyn 2002.
- von Hippel Rudolf, Przegląd statystycznych i innych uwarunkowań powiatu Johannisburg na podstawie przeprowadzonego spisu powszechnego w dniu 3 grudnia 1867 r. wg zestawienia starosty von Hippela w roku 1868, Znad Pisy, nr 19–20, 2010–2011, ss. 83–157.
- Kossert Andreas, Mazury. Zapomniane Południe dawnych Prus Wschodnich, przeł. Barbara Ostrowska, Warszawa 2004.
- Mazury. Słownik stronniczy, ilustrowany, red. Waldemar Mierzwa, Dąbrówno 2008.
- Pisz. Z dziejów miasta i powiatu, red. Wanda Korycka, Olsztyn 1970.
- Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch, Königsberg 1857.
- Deutsche Verwaltungsgeschichte [25.08.2013]
- Bank Danych Lokalnych GUS [25.08.2013]
- Strona Urzędu Gminy Pisz [25.08.2013]
- Olsztyńska Strona Rowerowa [25.08.2013]
Przypisy
- ↑ Strona Urzędu Gminy Pisz [20.09.2013]
