Zdunowo: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja zweryfikowana] |
(→Dzieje miejscowości) |
(→Bibliografia) |
||
| (Nie pokazano 4 wersji utworzonych przez 3 użytkowników) | |||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
| − | |||
| − | |||
{{Wieś infobox | {{Wieś infobox | ||
|nazwa = Zdunowo | |nazwa = Zdunowo | ||
| Linia 7: | Linia 5: | ||
|herb artykuł = | |herb artykuł = | ||
|dopełniacz wsi = Zdunowa | |dopełniacz wsi = Zdunowa | ||
| − | |zdjęcie = | + | |zdjęcie = |
| − | |opis zdjęcia = | + | |opis zdjęcia = |
|rodzaj miejscowości = wieś sołecka | |rodzaj miejscowości = wieś sołecka | ||
|województwo = warmińsko-mazurskie | |województwo = warmińsko-mazurskie | ||
| Linia 30: | Linia 28: | ||
|wikisłownik = | |wikisłownik = | ||
|www = | |www = | ||
| − | }} | + | }}<br/> |
| − | < | + | '''Zdunowo''' (niem. ''Sdunowen'', od 1938 r. ''Sadunen'') – wieś sołecka położona w [[Województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko–mazurskim]], w [[Powiat piski|powiecie piskim]], w [[Pisz (gmina miejsko-wiejska)|gminie Pisz]]. W latach 1975–1998 miejscowość [[Podział administracyjny |administracyjnie]] należała do [[Województwo suwalskie|województwa suwalskiego]]. W 2010 r. liczyła 100 mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje [[Urszula Charubin]]<ref> [http://www.bip.pisz.hi.pl/index.php?k=853/ Strona Urzędu Gminy Pisz] [20.09.2013]</ref>. |
| − | W latach | + | <br/><br/> |
| + | ==Położenie== | ||
| + | Wieś położona jest w południowo–wschodniej części województwa warmińsko–mazurskiego, na [[Równina Mazurska|Równinie Mazurskiej]], w południowej części [[Puszcza Piska|Puszczy Piskiej]], 20 km na południowy zachód od [[Pisz|Pisza]], w pobliżu granicy z powiatem kolneńskim w województwie podlaskim. | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | + | == Dzieje miejscowości == | |
| − | + | Wieś została założona w 1709 roku jako [[Osada szkatułowa |osada szkatułowa]]. Życie mieszkańców na przestrzeni wieków związane było z otaczającą wieś puszczą. W XVIII wieku zajmowali się przede wszystkim eksploatacją złóż rudy darniowej, dostarczanej następnie do jednej z pobliskich hut, m.in. największej z nich w [[Wądołek|Wądołku]]. Z kolei pod koniec XIX wieku i do wybuchu [[II wojna światowa na Warmii i Mazurach|II wojny światowej]] mieszkało tu wielu robotników zatrudnionych przy wyrębie lasu i dostarczaniu drewna do okolicznych tartaków. W pierwszej połowie XX wieku działała we wsi gospoda. | |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | Wieś została założona w 1709 roku jako osada szkatułowa. Życie mieszkańców na przestrzeni wieków związane było z otaczającą wieś puszczą. W XVIII wieku zajmowali się przede wszystkim eksploatacją złóż rudy darniowej, dostarczanej następnie do jednej z pobliskich hut, m.in. największej z nich w Wądołku. Z kolei pod koniec XIX wieku i do wybuchu II wojny światowej mieszkało tu wielu robotników zatrudnionych przy wyrębie lasu i dostarczaniu drewna do okolicznych tartaków. W pierwszej połowie XX wieku działała we wsi gospoda. | ||
W 1935 roku do miejscowej szkoły (brak daty założenia) uczęszczało 133 dzieci, pracowało zaś trzech nauczycieli. | W 1935 roku do miejscowej szkoły (brak daty założenia) uczęszczało 133 dzieci, pracowało zaś trzech nauczycieli. | ||
| − | Zdunowo długo należało do odległej parafii ewangelickiej w Rozogach; dopiero w połowie XIX wieku włączono je do nowo utworzonej parafii w Turośli. Obecnie we wsi działa Ośrodek Rekolekcyjny „Szkoła Wiary”. | + | Zdunowo długo należało do odległej [[Parafia ewangelicka w Rozogach|parafii ewangelickiej w Rozogach]]; dopiero w połowie XIX wieku włączono je do nowo utworzonej parafii w [[Turośl|Turośli]]. Obecnie we wsi działa [[Ośrodek Rekolekcyjny „Szkoła Wiary”]]. |
| + | Aktualnie wieś jest siedzibą sołectwa. | ||
| − | |||
| − | + | Liczba mieszkańców wsi Zdunowo w poszczególnych okresach: | |
| − | + | *1857 r. – 277 osób | |
| − | + | *1864 r. – 342 osoby | |
| − | + | *1867 r. – 357 osób | |
| − | + | *1939 r. – 342 osoby | |
| − | + | *1988 r. – 77 osób | |
| − | |||
| − | |||
| − | * | ||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | + | == Zabytki== | |
| + | *[[Zespół budynków szkolnych w Zdunowie |zespół budynków szkolnych]] z początku XX wieku: szkoła i budynek gospodarczy, murowane; obecnie własność prywatna | ||
| + | *zespół [[Karczma w Zdunowie|karczmy]] z początków XX wieku: karczma i budynek gospodarczy, murowane; obecnie własność prywatna | ||
| + | *[[Cmentarz ewangelicki w Zdunowie|cmentarz ewangelicki]] z pierwszej ćwierci XX wieku | ||
| + | *cmentarz ewangelicki rodzinny z pierwszej połowy XX wieku | ||
| + | *cmentarz ewangelicki rodzinny | ||
| + | *trzy drewniane domy (nr 7, 10, 11) z okresu międzywojennego | ||
| − | + | == Bibliografia== | |
| − | + | Achremczyk Stanisław, ''Historia Warmii i Mazur'', t. I, Olsztyn 2011.<br/> | |
| − | + | von Hippel Rudolf, ''Przegląd statystycznych i innych uwarunkowań powiatu Johannisburg na podstawie przeprowadzonego spisu powszechnego w dniu 3 grudnia 1867 r. wg zestawienia starosty von Hippela w roku 1868'', Znad Pisy, nr 19–20, 2010–2011, ss. 83–157.<br/> | |
| − | + | Kossert Andreas, ''Mazury. Zapomniane Południe dawnych Prus Wschodnich'', przeł. Barbara Ostrowska, Warszawa 2004. <br/> | |
| − | + | Olszak Piotr, ''Przegląd budownictwa drewnianego na Ziemi Piskiej'', Znad Pisy, nr 10, 2001, ss. 106–121.<br/> | |
| − | + | Pawlicki Ryszard W., ''Ziemia piska jako region turystyczny do 1945'', Znad Pisy, nr 1, 1995, ss. 9–25.<br/> | |
| − | + | ''Pisz. Z dziejów miasta i powiatu'', red. Wanda Korycka, Olsztyn 1970.<br/> | |
| − | + | ''Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch'', Königsberg 1857.<br/> | |
| − | + | Worobiec Antoni, Worobiec Krzysztof A., ''Z dziejów szkolnictwa na Ziemi Piskiej'', Znad Pisy, nr 13/14, 2004/2005, ss. 73–90.<br/> | |
| − | + | [http://www.verwaltungsgeschichte.de/johannisburg.html/ Deutsche Verwaltungsgeschichte] [07.09.2013]<br/> | |
| − | + | [http://www.stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims/ Bank Danych Lokalnych GUS] [07.09.2013]<br/> | |
| − | + | [http://www.bip.pisz.hi.pl/zalaczniki/prawo/110131120520.doc/ Strona Urzędu Gminy Pisz] [07.09.2013] | |
| + | {{Przypisy}} | ||
| + | <references/> | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | + | [[Kategoria: Powiat piski]] | |
| − | [[ | + | [[Kategoria: Pisz (gmina miejsko-wiejska)]] |
| − | + | [[Kategoria: Wsie sołeckie]] | |
| − | [[Kategoria: | + | [[Kategoria: 1701-1800]] |
| − | [[ | ||
Aktualna wersja na dzień 08:13, 19 sty 2015
| Zdunowo | |
| | |
| Rodzaj miejscowości | wieś sołecka |
| Państwo |  Polska
|
| Województwo | warmińsko-mazurskie |
| Powiat | piski |
| Gmina | Pisz |
| Liczba ludności (2010) | 100 |
| Strefa numeracyjna | (+48) 87 |
| Kod pocztowy | 12-200 |
| Tablice rejestracyjne | NPI |
| Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego   Zdunowo | |
| Położenie na mapie Polski  Zdunowo | |
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} | |
Zdunowo (niem. Sdunowen, od 1938 r. Sadunen) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko–mazurskim, w powiecie piskim, w gminie Pisz. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa suwalskiego. W 2010 r. liczyła 100 mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Urszula Charubin[1].
Położenie
Wieś położona jest w południowo–wschodniej części województwa warmińsko–mazurskiego, na Równinie Mazurskiej, w południowej części Puszczy Piskiej, 20 km na południowy zachód od Pisza, w pobliżu granicy z powiatem kolneńskim w województwie podlaskim.
Dzieje miejscowości
Wieś została założona w 1709 roku jako osada szkatułowa. Życie mieszkańców na przestrzeni wieków związane było z otaczającą wieś puszczą. W XVIII wieku zajmowali się przede wszystkim eksploatacją złóż rudy darniowej, dostarczanej następnie do jednej z pobliskich hut, m.in. największej z nich w Wądołku. Z kolei pod koniec XIX wieku i do wybuchu II wojny światowej mieszkało tu wielu robotników zatrudnionych przy wyrębie lasu i dostarczaniu drewna do okolicznych tartaków. W pierwszej połowie XX wieku działała we wsi gospoda.
W 1935 roku do miejscowej szkoły (brak daty założenia) uczęszczało 133 dzieci, pracowało zaś trzech nauczycieli.
Zdunowo długo należało do odległej parafii ewangelickiej w Rozogach; dopiero w połowie XIX wieku włączono je do nowo utworzonej parafii w Turośli. Obecnie we wsi działa Ośrodek Rekolekcyjny „Szkoła Wiary”.
Aktualnie wieś jest siedzibą sołectwa.
Liczba mieszkańców wsi Zdunowo w poszczególnych okresach:
- 1857 r. – 277 osób
- 1864 r. – 342 osoby
- 1867 r. – 357 osób
- 1939 r. – 342 osoby
- 1988 r. – 77 osób
Zabytki
- zespół budynków szkolnych z początku XX wieku: szkoła i budynek gospodarczy, murowane; obecnie własność prywatna
- zespół karczmy z początków XX wieku: karczma i budynek gospodarczy, murowane; obecnie własność prywatna
- cmentarz ewangelicki z pierwszej ćwierci XX wieku
- cmentarz ewangelicki rodzinny z pierwszej połowy XX wieku
- cmentarz ewangelicki rodzinny
- trzy drewniane domy (nr 7, 10, 11) z okresu międzywojennego
Bibliografia
Achremczyk Stanisław, Historia Warmii i Mazur, t. I, Olsztyn 2011.
von Hippel Rudolf, Przegląd statystycznych i innych uwarunkowań powiatu Johannisburg na podstawie przeprowadzonego spisu powszechnego w dniu 3 grudnia 1867 r. wg zestawienia starosty von Hippela w roku 1868, Znad Pisy, nr 19–20, 2010–2011, ss. 83–157.
Kossert Andreas, Mazury. Zapomniane Południe dawnych Prus Wschodnich, przeł. Barbara Ostrowska, Warszawa 2004.
Olszak Piotr, Przegląd budownictwa drewnianego na Ziemi Piskiej, Znad Pisy, nr 10, 2001, ss. 106–121.
Pawlicki Ryszard W., Ziemia piska jako region turystyczny do 1945, Znad Pisy, nr 1, 1995, ss. 9–25.
Pisz. Z dziejów miasta i powiatu, red. Wanda Korycka, Olsztyn 1970.
Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch, Königsberg 1857.
Worobiec Antoni, Worobiec Krzysztof A., Z dziejów szkolnictwa na Ziemi Piskiej, Znad Pisy, nr 13/14, 2004/2005, ss. 73–90.
Deutsche Verwaltungsgeschichte [07.09.2013]
Bank Danych Lokalnych GUS [07.09.2013]
Strona Urzędu Gminy Pisz [07.09.2013]
Przypisy
- ↑ Strona Urzędu Gminy Pisz [20.09.2013]
