Karpa: Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Warmii i Mazur
Skocz do: nawigacja, szukaj
[wersja nieprzejrzana][wersja zweryfikowana]
(Utworzono nową stronę " {{Wieś infobox |nazwa = Karpa |herb wsi = |flaga wsi = |herb artykuł = |dopełniacz wsi = Karpy |z...")
 
(Bibliografia)
 
(Nie pokazano 10 wersji utworzonych przez 4 użytkowników)
Linia 1: Linia 1:
 
 
 
{{Wieś infobox
 
{{Wieś infobox
 
  |nazwa                = Karpa   
 
  |nazwa                = Karpa   
Linia 7: Linia 5:
 
  |herb artykuł          =
 
  |herb artykuł          =
 
  |dopełniacz wsi        = Karpy   
 
  |dopełniacz wsi        = Karpy   
  |zdjęcie              = Pole-obowiązkowe    
+
  |zdjęcie              =   
  |opis zdjęcia          = Pole-obowiązkowe      
+
  |opis zdjęcia          =     
 
  |rodzaj miejscowości  = wieś sołecka
 
  |rodzaj miejscowości  = wieś sołecka
 
  |województwo          = warmińsko-mazurskie  
 
  |województwo          = warmińsko-mazurskie  
Linia 30: Linia 28:
 
  |wikisłownik          =
 
  |wikisłownik          =
 
  |www                  =
 
  |www                  =
}}
+
}}<br/>
<big>'''Karpa''' (niem. ''Karpa'', od 1938 r. ''Karpen'') – wieś w Polsce, położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie piskim, w gminie Pisz.  
+
'''Karpa''' (niem. ''Karpa'', od 1938 r. ''Karpen'') – wieś sołecka położona w [[Województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko–mazurskim]], w [[Powiat piski|powiecie piskim]], w [[Pisz (gmina miejsko-wiejska)|gminie Pisz]].  
 
+
W latach 1975–1998 miejscowość [[Podział administracyjny |administracyjnie]] należała do [[Województwo suwalskie|województwa suwalskiego]]. W 2010 roku wieś liczyła 189 mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje [[Teresa Głowienka]]<ref>[http://www.bip.pisz.hi.pl/index.php?k=853/ Strona Urzędu Gminy Pisz] [17.09.2013]</ref>
W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa suwalskiego.
 
 
 
 
<br/>
 
<br/>
  
=== Charakterystyka fizjograficzna ===
+
== Położenie ==
Wieś położona jest w południowo-wschodniej części województwa warmińsko-mazurskiego, na Równinie Mazurskiej, 22 km na południowy zachód od Pisza i około 10 km na południe od Jeziora Nidzkiego, na południowym skraju Puszczy Piskiej; w pobliżu przebiegała granica między Prusami Wschodnimi a Polską.
+
Wieś położona jest w południowo–wschodniej części województwa warmińsko–mazurskiego, na [[Równina Mazurska|Równinie Mazurskiej]], 22 km na południowy zachód od [[Pisz|Pisza]] i około 10 km na południe od [[Jezioro Nidzkie|Jeziora Nidzkiego]], na południowym skraju [[Puszcza Piska|Puszczy Piskiej]]; w pobliżu przebiega granica historyczna między [[Prusy Wschodnie|Prusami Wschodnimi]] a Polską.
 
<br/>
 
<br/>
  
=== Dzieje miejscowości ===
+
== Dzieje miejscowości ==
Wieś powstała w 1701 roku jako osada szkatułowa. Prawdopodobnie rozwinęła się w związku z wydobywaniem bogatych w tych okolicach zasobów rudy żelaza. Karpa długo należała do odległej parafii ewangelickiej w Rozogach; dopiero w połowie XIX wieku utworzono parafię w pobliskiej Turośli.
+
Wieś powstała w 1701 roku jako [[Osada szkatułowa |osada szkatułowa]]. Prawdopodobnie rozwinęła się w związku z wydobywaniem bogatych w tych okolicach zasobów rudy żelaza. Karpa długo należała do odległej [[Parafia ewangelicka w Rozogach|parafii ewangelickiej w Rozogach]]; dopiero w połowie XIX wieku utworzono parafię w pobliskiej [[Turośl|Turośli]]. W 1857 roku Karpa liczyła 281 mieszkańców. W 1847 roku mieszkała tu dziesięcioosobowa rodzina żydowska, posiadająca pruskie prawa obywatelskie, związana z [[Piska gmina synagogalna|piską gminą synagogalną]]. Najprawdopodobniej była to rodzina karczmarza, której obecności nie odnotowano już w końcu lat 50. XIX wieku.
Data założenia miejscowej szkoły nie jest znana; w 1935 roku uczęszczało do niej 81 dzieci, a pracowało dwóch nauczycieli.
+
Data założenia miejscowej szkoły nie jest znana; w 1935 roku uczęszczało do niej 81 dzieci, a pracowało dwóch nauczycieli. W 1939 roku wieś zamieszkiwało 378 osób. Pod koniec lat 80. XX wieku miejscowość była zamieszkana przez 165 osób
 
 
Liczba mieszkańców
 
1857 – 281 osób
 
1933 - 377 osób
 
1939 378 osób
 
1988 - 165 osób
 
  
 +
Aktualnie wieś jest siedzibą sołectwa.
 +
<br/>
  
 +
==Kultura==
 +
W Karpie od 2009 roku działa wiejska świetlica.
 
<br/>
 
<br/>
  
=== Bibliografia: ===
+
== Bibliografia ==
#''Pisz. Z dziejów miasta i powiatu'', red. Wanda Korycka, Olsztyn 1970.
+
''Pisz. Z dziejów miasta i powiatu'', red. Wanda Korycka, Olsztyn 1970.<br>
#Szelichowski Stanisław, ''Uroki mazurskiej krainy. Krzyże 300 lat, Karwica i okolice'', Warszawa 2006.
+
Szelichowski Stanisław, ''Uroki mazurskiej krainy. Krzyże 300 lat, Karwica i okolice'', Warszawa 2006.<br>
#Śliwiński Józef, ''Z dziejów Rucianego-Nidy i okolic'', Olsztyn 1993.
+
Śliwiński Józef, ''Z dziejów Rucianego-Nidy i okolic'', Olsztyn 1993.<br>
#''Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch'', Königsberg 1857.
+
''Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch'', Königsberg 1857.<br>
#Bank Danych Lokalnych GUS: http://www.stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims [data dostępu: 27.08.2013]
+
[http://www.stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims/ Bank Danych Lokalnych GUS] [27.08.2013]<br>
#Deutsche Verwaltungsgeschichte: http://www.verwaltungsgeschichte.de/johannisburg.html [data dostępu: 27.08.2013]
+
[http://www.verwaltungsgeschichte.de/johannisburg.html/ Deutsche Verwaltungsgeschichte] [27.08.2013]<br>
 
+
[http://www.sztetl.org.pl/pl/city/karpa/ Wirtualny Sztetl] [27.08.2013]<br>
 
+
[http://www.bip.pisz.hi.pl/index.php?k=853/ Strona Urzędu Gminy Pisz] [17.09.2013]
  
 +
{{Przypisy}}
 +
<references/>
 
<br/>
 
<br/>
  
== Zobacz też ==
+
[[Kategoria: Powiat piski]]
[[Użytkownik:Emes|Emes]] ([[Dyskusja użytkownika:Emes|dyskusja]]) 02:44, 23 wrz 2013 (CEST)
+
[[Kategoria: Pisz (gmina miejsko-wiejska)]]
 
+
[[Kategoria: Wsie sołeckie]]
[[Kategoria: Miejscowość]]
+
[[Kategoria: 1701-1800]]
[[Użytkownik:Emes|Emes]] ([[Dyskusja użytkownika:Emes|dyskusja]]) 02:44, 23 wrz 2013 (CEST)
 

Aktualna wersja na dzień 12:53, 20 sty 2015

Karpa

Rodzaj miejscowości wieś sołecka
Państwo  Polska
Województwo warmińsko-mazurskie
Powiat piski
Gmina Pisz
Liczba ludności (2010) 189
Strefa numeracyjna (+48)87
Kod pocztowy 12-200
Tablice rejestracyjne NPI
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego
Mapa lokalizacyjna województwa warmińsko-mazurskiego
Karpa
Karpa
Położenie na mapie Polski
Mapa lokalizacyjna Polski
Karpa
Karpa
Ziemia

{{#invoke:Koordynaty|szablon}}


Karpa (niem. Karpa, od 1938 r. Karpen) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko–mazurskim, w powiecie piskim, w gminie Pisz. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa suwalskiego. W 2010 roku wieś liczyła 189 mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Teresa Głowienka[1]

Położenie

Wieś położona jest w południowo–wschodniej części województwa warmińsko–mazurskiego, na Równinie Mazurskiej, 22 km na południowy zachód od Pisza i około 10 km na południe od Jeziora Nidzkiego, na południowym skraju Puszczy Piskiej; w pobliżu przebiega granica historyczna między Prusami Wschodnimi a Polską.

Dzieje miejscowości

Wieś powstała w 1701 roku jako osada szkatułowa. Prawdopodobnie rozwinęła się w związku z wydobywaniem bogatych w tych okolicach zasobów rudy żelaza. Karpa długo należała do odległej parafii ewangelickiej w Rozogach; dopiero w połowie XIX wieku utworzono parafię w pobliskiej Turośli. W 1857 roku Karpa liczyła 281 mieszkańców. W 1847 roku mieszkała tu dziesięcioosobowa rodzina żydowska, posiadająca pruskie prawa obywatelskie, związana z piską gminą synagogalną. Najprawdopodobniej była to rodzina karczmarza, której obecności nie odnotowano już w końcu lat 50. XIX wieku. Data założenia miejscowej szkoły nie jest znana; w 1935 roku uczęszczało do niej 81 dzieci, a pracowało dwóch nauczycieli. W 1939 roku wieś zamieszkiwało 378 osób. Pod koniec lat 80. XX wieku miejscowość była zamieszkana przez 165 osób.

Aktualnie wieś jest siedzibą sołectwa.

Kultura

W Karpie od 2009 roku działa wiejska świetlica.

Bibliografia

Pisz. Z dziejów miasta i powiatu, red. Wanda Korycka, Olsztyn 1970.
Szelichowski Stanisław, Uroki mazurskiej krainy. Krzyże 300 lat, Karwica i okolice, Warszawa 2006.
Śliwiński Józef, Z dziejów Rucianego-Nidy i okolic, Olsztyn 1993.
Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch, Königsberg 1857.
Bank Danych Lokalnych GUS [27.08.2013]
Deutsche Verwaltungsgeschichte [27.08.2013]
Wirtualny Sztetl [27.08.2013]
Strona Urzędu Gminy Pisz [17.09.2013]

Przypisy