Boże Ciało: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
| Linia 17: | Linia 17: | ||
<br/><br/> | <br/><br/> | ||
== Zwyczaje na Warmii i Mazurach == | == Zwyczaje na Warmii i Mazurach == | ||
| − | Na Warmii tego dnia po uroczystej mszy świętej odbywały się duże procesje. Przechodziły one głównymi ulicami miast, natomiast na wsi polnymi drogami, między domami, kierując się kolejno do czterech ołtarzy, zwanych przez [[Warmiacy|Warmiaków]] ''domkami Bożymi'' lub ''przybytkami''<ref>Randomańska Zenona, ''Polska pieśń religijna na Warmii 1795-1939'', Olsztyn 2002, s. 231</ref> | + | Na Warmii tego dnia po uroczystej mszy świętej odbywały się duże procesje. Przechodziły one głównymi ulicami miast, natomiast na wsi polnymi drogami, między domami, kierując się kolejno do czterech ołtarzy, zwanych przez [[Warmiacy|Warmiaków]] ''domkami Bożymi'' lub ''przybytkami''<ref>Randomańska Zenona, ''Polska pieśń religijna na Warmii 1795-1939'', Olsztyn 2002, s. 231</ref>. Zazwyczaj istniały stałe, ustalone trasy procesji. Również w miastach dekorowano domy, a w oknach umieszczano obrazy, figury świętych i zapalone świece. Procesji zawsze towarzyszyła muzyka. Przy czterech ołtarzach odczytywano tradycyjnie cztery Ewangelie. |
W tym dniu ważną rolę odgrywało [[Bractwo kurkowe|bractwo kurkowe]], czyli Bractwo Bożego Ciała. Powstało w roku 1480 w [[Olsztyn|Olsztynie]], a jego statut został zatwierdzony przed administratora [[kapituła warmińska|kapituły warmińskiej]]. Obok celów świeckich bractwo wyznaczyło sobie również cele religijne: oddawanie czci sakramentom ołtarza. Wyrazem tego stały się czwartkowe msze oraz towarzyszenie kapłanowi roznoszącego Komunię Świętą chorym. | W tym dniu ważną rolę odgrywało [[Bractwo kurkowe|bractwo kurkowe]], czyli Bractwo Bożego Ciała. Powstało w roku 1480 w [[Olsztyn|Olsztynie]], a jego statut został zatwierdzony przed administratora [[kapituła warmińska|kapituły warmińskiej]]. Obok celów świeckich bractwo wyznaczyło sobie również cele religijne: oddawanie czci sakramentom ołtarza. Wyrazem tego stały się czwartkowe msze oraz towarzyszenie kapłanowi roznoszącego Komunię Świętą chorym. | ||
| Linia 25: | Linia 25: | ||
Ołtarze przystrajano gałązkami, które po procesji zabierano do domów, przypisując im właściwości magiczne: miały chronić od chorób i piorunów. Gałązki zatykało się także w rogach pola jako ochronę przed burzą: gdy zaczynało grzmieć, należało je włożyć w ogień, a wraz z rozchodzącym się w powietrzu dymem burza przechodziła. W niektórych stronach Warmii plotło się również wianki z ziół (najczęściej z macierzanki), które zostały poświęcone w czasie nabożeństwa. Wianki te miały ochraniać dom przed pożarem. Również w Boże Ciało "majono" bydło, przystrajając je wiankami z ziół i gałązek. | Ołtarze przystrajano gałązkami, które po procesji zabierano do domów, przypisując im właściwości magiczne: miały chronić od chorób i piorunów. Gałązki zatykało się także w rogach pola jako ochronę przed burzą: gdy zaczynało grzmieć, należało je włożyć w ogień, a wraz z rozchodzącym się w powietrzu dymem burza przechodziła. W niektórych stronach Warmii plotło się również wianki z ziół (najczęściej z macierzanki), które zostały poświęcone w czasie nabożeństwa. Wianki te miały ochraniać dom przed pożarem. Również w Boże Ciało "majono" bydło, przystrajając je wiankami z ziół i gałązek. | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | + | {{Przypisy}} | |
| + | <references/> | ||
== Bibliografia == | == Bibliografia == | ||
Chłosta Jan, ''Doroczne zwyczaje i obrzędy na Warmii'', Olsztyn 2009.<br/> | Chłosta Jan, ''Doroczne zwyczaje i obrzędy na Warmii'', Olsztyn 2009.<br/> | ||
Szyfer Anna, ''Zwyczaje, obrzędy i wierzenia Mazurów i Warmiaków'', Olsztyn 1968.<br/> | Szyfer Anna, ''Zwyczaje, obrzędy i wierzenia Mazurów i Warmiaków'', Olsztyn 1968.<br/> | ||
| + | Randomańska Zenona, ''Polska pieśń religijna na Warmii 1795-1939'', Olsztyn 2002.<br/> | ||
''Warmiacy i Mazurzy. Życie codzienne ludności wiejskiej w I połowie XIX wieku'', red. Bogumił Kuźniewski, Olsztynek 2002.<br/> | ''Warmiacy i Mazurzy. Życie codzienne ludności wiejskiej w I połowie XIX wieku'', red. Bogumił Kuźniewski, Olsztynek 2002.<br/> | ||
[[Kategoria: Kultura]][[Kategoria: Etnografia]][[Kategoria: Wierzenia i obyczaje]] | [[Kategoria: Kultura]][[Kategoria: Etnografia]][[Kategoria: Wierzenia i obyczaje]] | ||
Wersja z 18:53, 20 lis 2014
| Boże Ciało | |
| | |
| Dzień | czwartek po niedzieli Trójcy Przenajświętszej |
| Inne nazwy | Uroczystość Najświętszego Ciała i Krwi Pańskiej |
Boże Ciało – uroczystość Najświętszego Ciała i Krwi Pańskiej, czyli Najświętszego Sakramentu, obchodzona w czwartek po niedzieli Trójcy Przenajświętszej; nieliczne zwyczaje związane ze świętem odnotowywano przede wszystkim na obszarze katolickiej Warmii.
Zwyczaje na Warmii i Mazurach
Na Warmii tego dnia po uroczystej mszy świętej odbywały się duże procesje. Przechodziły one głównymi ulicami miast, natomiast na wsi polnymi drogami, między domami, kierując się kolejno do czterech ołtarzy, zwanych przez Warmiaków domkami Bożymi lub przybytkami[1]. Zazwyczaj istniały stałe, ustalone trasy procesji. Również w miastach dekorowano domy, a w oknach umieszczano obrazy, figury świętych i zapalone świece. Procesji zawsze towarzyszyła muzyka. Przy czterech ołtarzach odczytywano tradycyjnie cztery Ewangelie.
W tym dniu ważną rolę odgrywało bractwo kurkowe, czyli Bractwo Bożego Ciała. Powstało w roku 1480 w Olsztynie, a jego statut został zatwierdzony przed administratora kapituły warmińskiej. Obok celów świeckich bractwo wyznaczyło sobie również cele religijne: oddawanie czci sakramentom ołtarza. Wyrazem tego stały się czwartkowe msze oraz towarzyszenie kapłanowi roznoszącego Komunię Świętą chorym.
Wierzenia
Ołtarze przystrajano gałązkami, które po procesji zabierano do domów, przypisując im właściwości magiczne: miały chronić od chorób i piorunów. Gałązki zatykało się także w rogach pola jako ochronę przed burzą: gdy zaczynało grzmieć, należało je włożyć w ogień, a wraz z rozchodzącym się w powietrzu dymem burza przechodziła. W niektórych stronach Warmii plotło się również wianki z ziół (najczęściej z macierzanki), które zostały poświęcone w czasie nabożeństwa. Wianki te miały ochraniać dom przed pożarem. Również w Boże Ciało "majono" bydło, przystrajając je wiankami z ziół i gałązek.
Przypisy
- ↑ Randomańska Zenona, Polska pieśń religijna na Warmii 1795-1939, Olsztyn 2002, s. 231
Bibliografia
Chłosta Jan, Doroczne zwyczaje i obrzędy na Warmii, Olsztyn 2009.
Szyfer Anna, Zwyczaje, obrzędy i wierzenia Mazurów i Warmiaków, Olsztyn 1968.
Randomańska Zenona, Polska pieśń religijna na Warmii 1795-1939, Olsztyn 2002.
Warmiacy i Mazurzy. Życie codzienne ludności wiejskiej w I połowie XIX wieku, red. Bogumił Kuźniewski, Olsztynek 2002.
