Marcinki: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
| Linia 14: | Linia 14: | ||
|www = | |www = | ||
}} | }} | ||
| − | ''' Marcinki''' | + | ''' Marcinki''' – święto biskupa z Tours, patrona dzieci, hotelarzy, jeźdźców, kawalerii, kapeluszników, kowali, krawców, młynarzy, tkaczy, podróżników, więźniów, właścicieli winnic, żebraków i żołnierzy. |
<br/><br/> | <br/><br/> | ||
== Zwyczaje na Warmii i Mazurach == | == Zwyczaje na Warmii i Mazurach == | ||
| − | + | Obchodzony 11 listopada dzień św. Marcina wiązał się z końcem rocznej służby parobków i czeladzi służebnej u gospodarzy. Zgodnie ze zwyczajem tego dnia następowało odwrócenie ról – parobek lub pracująca w gospodarstwie dziewka nie musieli zrywać się z rana, dopóki nie zawołano ich na śniadanie. W tym czasie gospodarz i gospodyni krzątali się już w domu i obejściu. Gospodyni przygotowywała śniadanie: patelnię jajecznicy na szynce lub ze skwarkami, a gospodarz hojnie raczył biesiadników butelką wódki. Po śniadaniu następowało rozliczenie, pakowanie dobytku, a następnie odjazd czeladzi do rodzinnych domów. Trzydniowy urlop wykorzystywano na wypoczynek, zabawę i zakupy. Służba jednak nie zawsze wracała do swoich obowiązków. Niesprawiedliwy, skąpy i nieuczciwy gospodarz mógł się spodziewać, że parobek lub służąca w gospodarstwie dziewka wykorzystają święto, aby uciec. Niestety, prawo nie stało po ich stronie i w momencie schwytania stawali najczęściej pod pręgierzem. | |
| + | |||
| + | Jeszcze w drugiej połowie XIX stulecia na [[Warmia|Warmii]] proboszczowie rozpoczynali kolędę na wsi właśnie 11 listopada. Święcili dom i zagrodę, odbierając daninę. | ||
<br/> | <br/> | ||
== Bibliografia == | == Bibliografia == | ||
| Linia 25: | Linia 27: | ||
''Warmiacy i Mazurzy. Życie codzienne ludności wiejskiej w I połowie XIX wieku'', red. Bogumił Kuźniewski, Olsztynek 2002.<br/> | ''Warmiacy i Mazurzy. Życie codzienne ludności wiejskiej w I połowie XIX wieku'', red. Bogumił Kuźniewski, Olsztynek 2002.<br/> | ||
| − | [[Kategoria: Kultura]][[Kategoria: Etnografia]][[Kategoria: Wierzenia i | + | [[Kategoria: Kultura]][[Kategoria: Etnografia]][[Kategoria: Wierzenia i obyczaje]] [[Kategoria: Legendy i podania]] |
Wersja z 22:55, 4 paź 2014
| Marcinki | |
| | |
| Święty Marcin z ToursŚwięty Marcin z Tours | |
| Dzień | 11 listopada |
| Typ święta | katolickie, prawosławne |
| Inne nazwy | Dzień św. Marcina, Dzień św. Marcina z Tours |
Marcinki – święto biskupa z Tours, patrona dzieci, hotelarzy, jeźdźców, kawalerii, kapeluszników, kowali, krawców, młynarzy, tkaczy, podróżników, więźniów, właścicieli winnic, żebraków i żołnierzy.
Zwyczaje na Warmii i Mazurach
Obchodzony 11 listopada dzień św. Marcina wiązał się z końcem rocznej służby parobków i czeladzi służebnej u gospodarzy. Zgodnie ze zwyczajem tego dnia następowało odwrócenie ról – parobek lub pracująca w gospodarstwie dziewka nie musieli zrywać się z rana, dopóki nie zawołano ich na śniadanie. W tym czasie gospodarz i gospodyni krzątali się już w domu i obejściu. Gospodyni przygotowywała śniadanie: patelnię jajecznicy na szynce lub ze skwarkami, a gospodarz hojnie raczył biesiadników butelką wódki. Po śniadaniu następowało rozliczenie, pakowanie dobytku, a następnie odjazd czeladzi do rodzinnych domów. Trzydniowy urlop wykorzystywano na wypoczynek, zabawę i zakupy. Służba jednak nie zawsze wracała do swoich obowiązków. Niesprawiedliwy, skąpy i nieuczciwy gospodarz mógł się spodziewać, że parobek lub służąca w gospodarstwie dziewka wykorzystają święto, aby uciec. Niestety, prawo nie stało po ich stronie i w momencie schwytania stawali najczęściej pod pręgierzem.
Jeszcze w drugiej połowie XIX stulecia na Warmii proboszczowie rozpoczynali kolędę na wsi właśnie 11 listopada. Święcili dom i zagrodę, odbierając daninę.
Bibliografia
Chłosta Jan, Doroczne zwyczaje i obrzędy na Warmii, Olsztyn 2009.
Hochleitner Janusz, Kuchnia świąteczna na Warmii, [w:] Życie codzienne na dawnych ziemiach pruskich. Kuchnia dawnych ziem pruskich - tradycja i nowoczesność, red. Tomasz Chrzanowski, Olsztyn 2011, s. 132-148.
Mazury. Słownik stronniczy, ilustrowany, red. Waldemar Mierzwa, Dąbrówno 2008.
Warmiacy i Mazurzy. Życie codzienne ludności wiejskiej w I połowie XIX wieku, red. Bogumił Kuźniewski, Olsztynek 2002.
