Topnik: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
| Linia 15: | Linia 15: | ||
}} | }} | ||
| − | ''' Topnik''' | + | ''' Topnik''' - wodna istota demoniczna,zamieszkująca w każdym zbiorniku wodnym, również w rzekach. |
<br/> | <br/> | ||
| − | == | + | ==Wierzenia== |
| − | + | Jedna z najbardziej znanych wyobrażeń demonicznych na [[Warmia|Warmii]] i [[Mazury|Mazurach]]. Genezy topnika należy szukać w czasach pogańskich. Miał być duchem utopionego mężczyzny, groźnym dla ludzi. Topnik wciągał pod wodę ofiary, pozbawiając je życia. Wzbudzał strach, a jego działania wpływały na fakt, iż często był uznawany za wcielenie [[Diabeł|diabła]]. Przybierał postać niewielkiego człowieka, wzrostu kilkuletniego dziecka w przemoczonym, ubłoconym ubraniu, czasem w czerwonej czapce. Mógł również prezentować bardziej przerażającą i demoniczną fizjonomię: owłosiony ludzki tułów, podtrzymywał czerwoną głowę; zamiast nóg miał rybi ogon, ręce zastępowały mu palczaste płetwy. | |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
Rybacy chronili się przed topnikiem za pomocą drewnianych, rzeźbionych słupów, które stawiano w bramach obejść. Przede wszystkim wystrzegano się wchodzenia do wody w porach aktywności wodnego demona. | Rybacy chronili się przed topnikiem za pomocą drewnianych, rzeźbionych słupów, które stawiano w bramach obejść. Przede wszystkim wystrzegano się wchodzenia do wody w porach aktywności wodnego demona. | ||
| − | Topnik wabił ludzi zawieszając na gałęzi drzewa lub krzaku na przykład czapkę. Ten kto ją zdjął i zabrał padał jego ofiarą. Co | + | Topnik wabił ludzi zawieszając na gałęzi drzewa lub krzaku na przykład czapkę. Ten kto ją zdjął i zabrał padał jego ofiarą. Co ważn, mógł zginąć albo w wodzie albo w jakimkolwiek innym płynie. Dla naznaczonego przez topnika człowieka nie było już ratunku. Wierzono również, że co pewien czas topich musi kogoś wciągnąć w wodne odmęty. Wówczas znad jeziora dochodzić miało wołanie; ''Czas idzie i godzina, a człowieka nie ma''. Owego głosu nie słyszała jedynie przyszła ofiara topnika. |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
<br/> | <br/> | ||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
== Bibliografia == | == Bibliografia == | ||
Wersja z 19:23, 2 lip 2014
| Topnik | |
| | |
 Topnik
| |
| Inne nazwy | Topich, Topielec, Wodnik, Wassermann |
Topnik - wodna istota demoniczna,zamieszkująca w każdym zbiorniku wodnym, również w rzekach.
Wierzenia
Jedna z najbardziej znanych wyobrażeń demonicznych na Warmii i Mazurach. Genezy topnika należy szukać w czasach pogańskich. Miał być duchem utopionego mężczyzny, groźnym dla ludzi. Topnik wciągał pod wodę ofiary, pozbawiając je życia. Wzbudzał strach, a jego działania wpływały na fakt, iż często był uznawany za wcielenie diabła. Przybierał postać niewielkiego człowieka, wzrostu kilkuletniego dziecka w przemoczonym, ubłoconym ubraniu, czasem w czerwonej czapce. Mógł również prezentować bardziej przerażającą i demoniczną fizjonomię: owłosiony ludzki tułów, podtrzymywał czerwoną głowę; zamiast nóg miał rybi ogon, ręce zastępowały mu palczaste płetwy.
Rybacy chronili się przed topnikiem za pomocą drewnianych, rzeźbionych słupów, które stawiano w bramach obejść. Przede wszystkim wystrzegano się wchodzenia do wody w porach aktywności wodnego demona.
Topnik wabił ludzi zawieszając na gałęzi drzewa lub krzaku na przykład czapkę. Ten kto ją zdjął i zabrał padał jego ofiarą. Co ważn, mógł zginąć albo w wodzie albo w jakimkolwiek innym płynie. Dla naznaczonego przez topnika człowieka nie było już ratunku. Wierzono również, że co pewien czas topich musi kogoś wciągnąć w wodne odmęty. Wówczas znad jeziora dochodzić miało wołanie; Czas idzie i godzina, a człowieka nie ma. Owego głosu nie słyszała jedynie przyszła ofiara topnika.
Bibliografia
- Mazury. Słownik stronniczy, ilustrowany, red. Waldemar Mierzwa, Dąbrówno 2008.
- Szyfer Anna, Zwyczaje, obrzędy i wierzenia Mazurów i Warmiaków, Olsztyn 1968.
- Toeppen Max P., Wierzenia mazurskie, wstęp Anna Szyfer, Władysław Ogrodziński, oprac. Paweł Błażewicz,Jerzy Mrek Łapo, Dąbrówno 2008.
- Tragarz duchów. Zbiór podań ludowych z Mazur, zebrał, przełożył i opracował Jerzy Marek Łapo, Dąbrówno 2007.
- Warmiacy i Mazurzy. Życie codzienne ludności wiejskiej w I połowie XIX wieku, red. Bogumił Kuźniewski, Olsztynek 2002.
Przypisy
<references>
