Zachariasz Werner: Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Warmii i Mazur
Skocz do: nawigacja, szukaj
[wersja nieprzejrzana][wersja nieprzejrzana]
(→‎Działalność kulturalna)
Linia 21: Linia 21:
 
|www                  =
 
|www                  =
 
}}
 
}}
−
''' Fryderyk Ludwik Zachariasz Werner''' (ur. 18 listopada 1768 r. w [[Królewiec|Królewcu]], zm. 17 stycznia 1823 r. w Wiedniu) – dramaturg i poeta, urzędnik pruski, admirator kultury polskiej.  
+
''' Fryderyk Ludwik Zachariasz Werner''' (ur. 18 listopada 1768 r. w [[Królewiec|Królewcu]], zm. 17 stycznia 1823 r. w Wiedniu) – romantyk, dramaturg i poeta, urzędnik pruski, admirator kultury polskiej.  
 
<br/><br/>
 
<br/><br/>
 
== Życiorys ==  
 
== Życiorys ==  
−
Syn Jakuba Fryderyka Wernera, profesora uniwersytetu w Królewcu, i Luizy Henrietty z domu Pietsch. Fryderyk ożenił się z Polką, córką krawca - Małgorzatą Marchwiatowską. Było to jego trzecie małżeństwo.  
+
Był synem Jakuba Fryderyka Wernera, profesora uniwersytetu w Królewcu, i Luizy Henrietty z domu Pietsch. W 1784 roku rozpoczął studia prawnicze na uniwersytecie w Królewcu. Był również słuchaczem wykładów [[Immanuel Kant|Immanuela Kanta]].  
  
−
Zwiedził Turyngię, Nadrenię, Szwajcarię i Francję. W latach 1805–1807 mieszkał w Berlinie.
+
Od 1873 roku jako urzędnik pruski przebywał w Prusach Południowych, prowincji utworzonej z zagarniętych po rozbiorach ziem polskich. Od sierpnia tego roku przebywał w Piotrkowie Trybunalskim, a następnie w Płocku, Toruniu i w Warszawie. W tym okresie powstał jego pierwszy utwór dramatyczny. To również okres, w którym Werner trzykrotnie wstępował w związki małżeńskie. Po raz trzeci ożenił się z Polką, córką krawca - Małgorzatą Marchwiatowską.  
−
W 1810 roku w czasie pobytu we Włoszech przeszedł na katolicyzm, przyjął święcenia kapłańskie i wstąpił do redemptorystów. W 1814 roku osiadł na stałe w Wiedniu.
+
 
 +
W Warszawie wstąpił do loży masońskiej, lecz bardziej interesował go masoński mistycyzm, niż idee oświeceniowe. W kręgi warszawskich artystów wprowadził go przebywający wówczas w mieście pisarz i poeta E.T.A. Hoffmann. W swojej twórczości pisarskiej wielokrotnie nawiązywał do historii, folkloru i wielu innych polskich motywów. W 1794 roku napisał kilka wierszy, w których solidaryzował się z powstaniem kościuszkowskim.
 +
 
 +
Wraz z trzecią żoną powrócił do Królewca, by zaopiekować się chorą psychicznie matką. Nad Pregołą przebywał w latach 1802–1804. Następnie udał się do Berlina, gdzie jego mecenas, minister von Schrötter, wystarał się dla niego o posadę umożliwiającą mu całkowite poświęcenie się pracy pisarskiej. Po rozwodzie z żoną Małgorzatą odbył w 1807 roku podróż nadreńską. Odwiedził też Weimar, gdzie poznał Goethego. Tam też miała miejsce prapremiera tragedii ''Wanda''. Latem kolejnego roku Werner udał się do Szwajcarii, gdzie przez pewien czas gościł u  Madame de Staël. Po wystawieniu w Weimarze tragedii ''Der vierundzwanzigste Februar'' wyjechał do Rzymu. Pozostał tam do 1813 roku.
 +
 
 +
19 kwietnia 1811 przeszedł na katolicyzm. Święcenia przyjął w 1814 roku w Aschaffenburgu. Osiadł na dłuższy czas w Wiedniu. Wiadomo, że często wygłaszał kazania podczas Kongresu Wiedeńskiego, a także później, ale nie był związany z żadną parafią na stałe. Jego niezwykła postać przyciągać miała wielu słuchaczy. Wielki wpływ na duchowy rozwój Wernera miał redemptorysta Klemens Maria Hofbauer uznany w późniejszym czasie za świętego.
 +
 
 +
Od 1816 roku Werner mieszkał na Podolu w hrabiego Stanisława Chołoniewskiego. Dzięki jego protekcji został honorowym kanonikiem kamienieckim. W 1819 roku powrócił do Wiednia.
 +
 
 +
Od 1821 roku mocno niedomagał, lecz kontynuował publiczne wystąpienia. Powziął postanowienie wstąpienia do redemptorystów, lecz zamiar ten nagle porzucił.
 +
 
 +
Zgodnie ze swą wolą został pochowany w "cmentarzu romantyków" (''Romantikerfriedhof'') w miejscowości Maria Enzersdorf. Jego spuścizna przechowywana w klasztorze redemptorystów Maria am Gestade uległa zniszczeniu podczas plądrowania klasztoru w czasie rewolucji 1848 roku.  
  
−
W 1816 roku dzięki protekcji hrabiego Stanisława Chołoniewskiego, u którego przebywał na Podolu, został kanonikiem kamienieckim.
 
−
<br/>
 
 
=== Szkoła i wykształcenie ===
 
=== Szkoła i wykształcenie ===
−
W 1784 roku rozpoczął studia prawnicze na uniwersytecie w Królewcu.
+
=== Twórczość ===
−
<br/>
+
Dzieła dramatyczne Wernera cieszyły się uznaniem współczesnych. Pasjonowała go historia i filozofia. W Królewcu nawiązał również współpracę z czasopismem "Preussisches Archiv". Po zapoznaniu się z kulturą i językiem polskim, Werner stał się wielkim admiratorem Polski i Polaków, z którymi utrzymywał liczne, serdeczne przyjaźnie.  
−
 
+
===Dzieła:===
−
=== Praca ===
+
*''Vermischte Gedichte'', 1789
−
Jako pruski urzędnik przybył do Prus Południowych, prowincji utworzonej z zagarniętych po rozbiorach ziem polskich. Od sierpnia 1793 roku przebywał w Piotrkowie Trybunalskim, a następnie w Płocku, Toruniu i w Warszawie. W latach 1802–1804 przebywał w Królewcu.  
+
*''Die Söhne des Thals'', 1803-1804
−
<br/>
+
*''Die Templer auf Cypern'', 1803
−
=== Działalność kulturalna ===
+
*''Die Kreuzesbrüder'', 1804
−
Pasjonowała go historia i filozofia. W Królewcu nawiązał również współpracę z czasopismem "Preussisches Archiv". Po zapoznaniu się z kulturą i językiem polskim, Werner stał się wielkim admiratorem Polski i Polaków, z którymi utrzymywał liczne, serdeczne przyjaźnie.  
+
*''Das Kreuz an der Ostsee'', 1806
 +
*''Die Brautnacht'', 1806
 +
*''Martin Luther oder die Weihe der Kraft'', 1806
 +
*''Der vierundzwanzigste Februar'', 1808
 +
*''Attila, König der Hunnen, romantische Tragödie'', 1809 (literacki pierwowzór opery Verdiego ''Attila'')
 +
*''Wanda, Königin der Sarmaten'', 1810
 +
*''Die Weihe der Unkraft'', 1813
 +
*''Kunigunde die Heilige'', 1815
 +
*''Geistliche Übungen für drei Tage'', 1818
 +
*''Die Mutter der Makkabäer'', 1820
  
−
W Warszawie wstąpił do loży masońskiej. W kręgi warszawskich artystów wprowadził go przebywający wówczas w mieście pisarz i poeta E.T.A. Hoffmann. W swojej twórczości pisarskiej wielokrotnie nawiązywał do historii, folkloru i wielu innych polskich motywów. W 1794 roku napisał kilka wierszy, w których solidaryzował się z powstaniem kościuszkowskim.
 
  
 
== Bibliografia ==
 
== Bibliografia ==

Wersja z 09:55, 26 wrz 2014

Fryderyk Ludwik Zachariasz Werner
Data i miejsce urodzenia 18 listopada 1768 r.
Królewiec
Data i miejsce śmierci 17 stycznia 1823 r.
Wiedeń
Zawód dramaturg i poeta

Fryderyk Ludwik Zachariasz Werner (ur. 18 listopada 1768 r. w Królewcu, zm. 17 stycznia 1823 r. w Wiedniu) – romantyk, dramaturg i poeta, urzędnik pruski, admirator kultury polskiej.

Życiorys

Był synem Jakuba Fryderyka Wernera, profesora uniwersytetu w Królewcu, i Luizy Henrietty z domu Pietsch. W 1784 roku rozpoczął studia prawnicze na uniwersytecie w Królewcu. Był również słuchaczem wykładów Immanuela Kanta.

Od 1873 roku jako urzędnik pruski przebywał w Prusach Południowych, prowincji utworzonej z zagarniętych po rozbiorach ziem polskich. Od sierpnia tego roku przebywał w Piotrkowie Trybunalskim, a następnie w Płocku, Toruniu i w Warszawie. W tym okresie powstał jego pierwszy utwór dramatyczny. To również okres, w którym Werner trzykrotnie wstępował w związki małżeńskie. Po raz trzeci ożenił się z Polką, córką krawca - Małgorzatą Marchwiatowską.

W Warszawie wstąpił do loży masońskiej, lecz bardziej interesował go masoński mistycyzm, niż idee oświeceniowe. W kręgi warszawskich artystów wprowadził go przebywający wówczas w mieście pisarz i poeta E.T.A. Hoffmann. W swojej twórczości pisarskiej wielokrotnie nawiązywał do historii, folkloru i wielu innych polskich motywów. W 1794 roku napisał kilka wierszy, w których solidaryzował się z powstaniem kościuszkowskim.

Wraz z trzecią żoną powrócił do Królewca, by zaopiekować się chorą psychicznie matką. Nad Pregołą przebywał w latach 1802–1804. Następnie udał się do Berlina, gdzie jego mecenas, minister von Schrötter, wystarał się dla niego o posadę umożliwiającą mu całkowite poświęcenie się pracy pisarskiej. Po rozwodzie z żoną Małgorzatą odbył w 1807 roku podróż nadreńską. Odwiedził też Weimar, gdzie poznał Goethego. Tam też miała miejsce prapremiera tragedii Wanda. Latem kolejnego roku Werner udał się do Szwajcarii, gdzie przez pewien czas gościł u Madame de Staël. Po wystawieniu w Weimarze tragedii Der vierundzwanzigste Februar wyjechał do Rzymu. Pozostał tam do 1813 roku.

19 kwietnia 1811 przeszedł na katolicyzm. Święcenia przyjął w 1814 roku w Aschaffenburgu. Osiadł na dłuższy czas w Wiedniu. Wiadomo, że często wygłaszał kazania podczas Kongresu Wiedeńskiego, a także później, ale nie był związany z żadną parafią na stałe. Jego niezwykła postać przyciągać miała wielu słuchaczy. Wielki wpływ na duchowy rozwój Wernera miał redemptorysta Klemens Maria Hofbauer uznany w późniejszym czasie za świętego.

Od 1816 roku Werner mieszkał na Podolu w hrabiego Stanisława Chołoniewskiego. Dzięki jego protekcji został honorowym kanonikiem kamienieckim. W 1819 roku powrócił do Wiednia.

Od 1821 roku mocno niedomagał, lecz kontynuował publiczne wystąpienia. Powziął postanowienie wstąpienia do redemptorystów, lecz zamiar ten nagle porzucił.

Zgodnie ze swą wolą został pochowany w "cmentarzu romantyków" (Romantikerfriedhof) w miejscowości Maria Enzersdorf. Jego spuścizna przechowywana w klasztorze redemptorystów Maria am Gestade uległa zniszczeniu podczas plądrowania klasztoru w czasie rewolucji 1848 roku.

Szkoła i wykształcenie

Twórczość

Dzieła dramatyczne Wernera cieszyły się uznaniem współczesnych. Pasjonowała go historia i filozofia. W Królewcu nawiązał również współpracę z czasopismem "Preussisches Archiv". Po zapoznaniu się z kulturą i językiem polskim, Werner stał się wielkim admiratorem Polski i Polaków, z którymi utrzymywał liczne, serdeczne przyjaźnie.

Dzieła:

  • Vermischte Gedichte, 1789
  • Die Söhne des Thals, 1803-1804
  • Die Templer auf Cypern, 1803
  • Die Kreuzesbrüder, 1804
  • Das Kreuz an der Ostsee, 1806
  • Die Brautnacht, 1806
  • Martin Luther oder die Weihe der Kraft, 1806
  • Der vierundzwanzigste Februar, 1808
  • Attila, König der Hunnen, romantische Tragödie, 1809 (literacki pierwowzór opery Verdiego Attila)
  • Wanda, Königin der Sarmaten, 1810
  • Die Weihe der Unkraft, 1813
  • Kunigunde die Heilige, 1815
  • Geistliche Übungen für drei Tage, 1818
  • Die Mutter der Makkabäer, 1820


Bibliografia

Oracki Tadeusz,Słownik biograficzny Warmii, Prus Książęcych i Ziemi Malborskiej. Od połowy XV do końca XVIII wieku, t. II, Olsztyn 1988.

Źródło: „http://encyklopedia.warmia.mazury.pl/index.php?title=Zachariasz_Werner&oldid=46655”