Arklity

Arklity
Ruiny pałacu w Arklitach
Państwo	Polska
Województwo	warmińsko-mazurskie
Powiat	kętrzyński
Gmina	Barciany
Sołectwo	Mołtajny
Liczba ludności (2010)	79
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego Arklity
Położenie na mapie Polski Arklity
{{#invoke:Koordynaty|szablon}}

Arklity (niem. Arklitten) – wieś niesołecka położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie kętrzyńskim, w gminie Barciany. W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego.

Miejscowość w 2010 roku liczyła 79 mieszkańców (łącznie z Górkami). Wieś wchodzi w skład sołectwa Mołtajny, w którym funkcję sołtysa obecnie sprawuje Roman Głód.

Położenie

Miejscowość leży na północno-zachodnim brzegu Jeziora Arklickiego, w odległości 15 km na północ od Barcian.

Dzieje miejscowości

Dzieje wsi sięgają roku 1359. W 1469 roku zostały przekazane rodzinie von Schlieben przez Zakon Krzyżacki. Posiadłość przekształciła się w dziedziczną posiadłość rodu. Od tego czasu Arklity były majątkiem ziemskim, od XVI stulecia wchodzącym w skład klucza posiadłości rodu von Egolfsteinów. Po uzyskaniu tytułu hrabiowskiego, doprowadzili do utworzenia w roku 1782 majoratu. Zgodnie z głównym założeniem ordynacji, na której opierał się majorat, majątek dziedziczyć miał najstarszy syn. Około roku 1782 Albrecht von und zu Egolfstein wybudował okazały pałac. Na początku XX wieku obszar majoratu obejmował 1904 ha. 1945 roku pałac został zdewastowany przez żołnierzy Armii Czerwonej. Po zakończeniu II wojny światowej na terenie majątku utworzono Państwowe Gospodarstwo Rolne. Pałac odnowiono w 1964 roku, a jego wnętrza wykorzystano na biura PGR-u; uruchomiono również przedszkole. W 1970 roku Arklity były zamieszkane przez 207 osób. Przed likwidacją PGR-u, funkcjonował tu zakład rolny. Pałac w okresie powojennym został doprowadzony do ruiny. W 1983 roku w pałacu wybuchł pożar. Wnętrza zostały bezpowrotnie zniszczone. W kętrzyńskim muzeum przechowywany jest komplet miśnieńskiej porcelany pałacowej, lustro, wazon, kinkiety oraz kartusz herbowy.

Pałac w Arklitach przez 1945 rokiem

Ludzie związani z miejscowością

...

Kartusz herbowy pałacu w Arklitach. Zbiory muzeum im. W. Kętrzyńskiego w Ketrzynie

Zabytki

• Ruiny późnobarokowego pałacu, wzniesionego w 1782 roku. Obecnie własność prywatna
• Pozostałości przypałacowego parku krajobrazowego
• Zniszczony dawny cmentarz ewangelicki

Plik:Piekarnia i sklep kolonialny w Arklitach. Lata 1925-1935.jpg

Piekarnia i sklep kolonialny w Arklitach. Lata 1925-1935

Bibliografia

1. Jackiewicz-Garniec Małgorzata, Garniec Mirosław, Pałace i dwory dawnych Prus Wschodnich, Olsztyn 2001.
2. Kętrzyn. Z dziejów miasta i okolic, przewodniczący komitetu redakcyjnego Andrzej Wakar, Olsztyn 1978.
3. Rzempołuch Andrzej, Przewodnik po zabytkach sztuki dawnych Prus Wschodnich, Olsztyn 1992.
4. Warmia i Mazury. Przewodnik ilustrowany, red. Marcin Kuleszo, Barbara Wojczulanis, Olsztyn 2001.
5. Arklity [data dostępu: 10.03.2014]
6. Bank Danych Lokalnych GUS [data dostępu: 10.03.2014]
7. Ciekawe Mazury.pl [data dostępu: 10.03.2014]
8. Wojewódzka ewidencja zabytków [data dostępu: 5.03.2014]