Dziarnówko

Dziarnówko
Pole-obowiązkowe Pole-obowiązkowe
Państwo	Polska
Województwo	warmińsko-mazurskie
Powiat	iławski
Gmina	Iława
Sołectwo	Dziarny
Liczba ludności (2010)	65
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego Dziarnówko
Położenie na mapie Polski Dziarnówko
{{#invoke:Koordynaty|szablon}}

Dziarnówko (niem. Klein Sehren) – wieś niesołecka położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie iławskim, w gminie Iława. W latach 1975-1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa olsztyńskiego.

Miejscowość w 2010 roku liczyła 65 mieszkańców. Wieś wchodzi w skład sołectwa Dziarny, w którym funkcję sołtysa sprawuje obecnie Jan Zieliński.

Położenie

Wieś położona jest w zachodniej części województwa warmińsko-mazurskiego, na Pojezierzu Iławskim, nad Iławką (dopływ Drwęcy), 7 km na południowy wschód od Iławy, przy drodze wojewódzkiej nr 536.

Dzieje miejscowości

Pierwsza wzmianka dotycząca wsi pochodzi z 1414 roku - w tym czasie w Dziarnówku działała karczma. Miejscowość podobnie jak Dziarny powstało na obszarze dawnej, rozległej osady pruskiej. W tym samym 1414 roku miejscowość została zniszczona i opuszczona. W tej sytuacji podjęto decyzję o ponownej lokacji wsi. W XVI stuleciu działał tu młyn, który został zakupiony przez starostę iławskiego - Wolfa von Kreytzena. W 1750 roku nowym właścicielem młyna był graf Finck von Finckenstein. W 1789 roku Dziarnówko było wsią szlachecką z młynem i składało się z 19 budynków mieszkalnych. W pierwszej połowie kolejnego stulecia w miejscowości działał tartak. Pod koniec XIX wieku obszar wsi obejmował 153 ha, natomiast majątku - 241,1 ha.

Liczba mieszkańców i budynków mieszkalnych

1817 - 100 osób, 13 domów

1831 - 140 osób, 13 domów

1864 - 122 osób, 10 domów

1871 - 145 osób, 12 domów

1885 - 165 osób, 11 domów

1895 - 135 osób, 21 domów

1905 - 21 domów

1933 - 128 osób

Zabytki

• Dawny młyn wodny - elektrownia wodna, z przełomu XIX i XX wieku, położony nad rzeką Iławką, około 2 km od miejscowości Dziarny. Budynek murowany z cegły i kamienia polnego, dwukondygnacyjny z użytkowym poddaszem
• Budynek magazynowy, murowany z cegły, otynkowany, pierwotnie dwukondygnacyjny; w budynku znajdują się trzy garaże i część mieszkalna
• Budynek mieszkalny z drugiej połowy XIX wieku, murowany z cegły, otynkowany
• Cmentarz ewangelicki z XIX wieku, 200 m na wschód od wsi przy szosie do Iławy, własność parafii ewangelickiej; obiekt nieczynny, powierzchnia 0,56 ha

Bibliografia

1. Iława. Z dziejów miasta i powiatu, red. Andrzej Wakar, Olsztyn 1972.
2. Niesiobędzki Wiesław, Powiat iławski. Dzieje, zabytki, pejzaż i kultura. Szkice historyczne, wydanie II, poprawione i poszerzone, Iława 2008.
3. Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Westpreussen, Commission bei Leon Saunier, Danzig und Elbing 1858.
4. Plan zagospodarowania przestrzennego gminy Iława 2003: Uchwała Nr XIII/108/2003 z dnia 3 grudnia 2003 [data dostępu: 5.03.2014]
5. Strategia rozwoju gminy Iława 2000-2015 [data dostępu 5.03.2014]
6. Bank Danych Lokalnych GUS [data dostępu: 5.03.2014]
7. Deutsche Verwaltungsgeschichte [data dostępu: 5.03.2014]