Bełcząc: Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Warmii i Mazur
Skocz do: nawigacja, szukaj
[wersja nieprzejrzana][wersja nieprzejrzana]
(Utworzono nową stronę " {{Wieś infobox |nazwa = Bełcząc |herb wsi = |flaga wsi = |herb artykuł = |dopełniacz wsi = Bełcz...")
 
(Bibliografia:)
Linia 70: Linia 70:
  
 
=== Bibliografia: ===
 
=== Bibliografia: ===
#Achremczyk Stanisław, Historia Warmii i Mazur, t. I, Olsztyn 2011.
+
#Achremczyk Stanisław, ''Historia Warmii i Mazur'', t. I, Olsztyn 2011.
#Białuński Grzegorz, Kolonizacja „Wielkiej Puszczy” (do 1568 roku) – starostwa piskie, ełckie, straduńskie, zelkowskie i węgoborskie (węgorzewskie), Olsztyn 2002.
+
#Białuński Grzegorz, ''Kolonizacja „Wielkiej Puszczy” (do 1568 roku) – starostwa piskie, ełckie, straduńskie, zelkowskie i węgoborskie (węgorzewskie)'', Olsztyn 2002.
#Białuński Grzegorz, Przyczynek do przebiegu zarazy dżumy w starostwie piskim w latach 1709-1711, Znad Pisy, nr 13/14, 2004/2005, s. 51-57.
+
#Białuński Grzegorz, ''Przyczynek do przebiegu zarazy dżumy w starostwie piskim w latach 1709-1711'', Znad Pisy, nr 13/14, 2004/2005, s. 51-57.
#Hippel Rudolf von, Przegląd statystycznych i innych uwarunkowań powiatu Johannisburg na podstawie przeprowadzonego spisu powszechnego w dniu 3 grudnia 1867 r. wg zestawienia starosty von Hippela w roku 1868, Znad Pisy, nr 19-20, 2010-2011, s. 83-157.
+
#Hippel Rudolf von, ''Przegląd statystycznych i innych uwarunkowań powiatu Johannisburg na podstawie przeprowadzonego spisu powszechnego w dniu 3 grudnia 1867 r. wg zestawienia starosty von Hippela w roku 1868'', Znad Pisy, nr 19-20, 2010-2011, s. 83-157.
#Mazury. Słownik stronniczy, ilustrowany, red. Waldemar Mierzwa, Dąbrówno 2008.
+
#''Mazury. Słownik stronniczy, ilustrowany'', red. Waldemar Mierzwa, Dąbrówno 2008.
#Pawlicki Ryszard Wojciech, Cmentarze i mogiły wojenne z okresu pierwszej wojny światowej na obszarze byłego powiatu piskiego, Znad Pisy, nr 4, 1996, s. 49-69.
+
#Pawlicki Ryszard Wojciech, ''Cmentarze i mogiły wojenne z okresu pierwszej wojny światowej na obszarze byłego powiatu piskiego'', Znad Pisy, nr 4, 1996, s. 49-69.
#Pisz. Z dziejów miasta i powiatu, red. Wanda Korycka, Olsztyn 1970.
+
#''Pisz. Z dziejów miasta i powiatu'', red. Wanda Korycka, Olsztyn 1970.
#Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, t. I, Warszawa 1880 http://dir.icm.edu.pl/pl/Slownik_geograficzny/Tom_I/126
+
#''Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich'', t. I, Warszawa 1880 http://dir.icm.edu.pl/pl/Slownik_geograficzny/Tom_I/126
#http://www.verwaltungsgeschichte.de/johannisburg.html
+
#Deutsche Verwaltungsgeschichte: http://www.verwaltungsgeschichte.de/johannisburg.html [data dostępu: 9.09.2013]
#Bank Danych Lokalnych GUS
+
#Bank Danych Lokalnych GUS: http://www.stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims [data dostępu: 9.09.2013]
#Gminna Ewidencja Zabytków bip.bialapiska.pl/zalaczniki/art/050506130925.doc
+
#Gminna Ewidencja Zabytków bip.bialapiska.pl/zalaczniki/art/050506130925.doc [data dostępu: 9.09.2013]
#http://www.belczac.mazury.pl/okolica-belczac.htm
+
#Siedlisko w Bełczącu nr 8: http://www.belczac.mazury.pl/okolica-belczac.htm [data dostępu: 9.09.2013]
  
 
{{Przypisy}}
 
{{Przypisy}}

Wersja z 22:47, 22 wrz 2013


Bełcząc

Pole-obowiązkowe
Pole-obowiązkowe
Państwo  Polska
Województwo warmińsko-mazurskie
Powiat piski
Gmina Biała Piska
Liczba ludności (Pole-obowiązkowe) Pole-obowiązkowe
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego
Mapa lokalizacyjna województwa warmińsko-mazurskiego
Bełcząc
Bełcząc
Położenie na mapie Polski
Mapa lokalizacyjna Polski
Bełcząc
Bełcząc
Ziemia

{{#invoke:Koordynaty|szablon}}

Bełcząc (niem. Belzonnen, od 1938 r. Grossdorf) – wieś w Polsce, położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie piskim, w gminie Biała Piska. W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa suwalskiego.


Charakterystyka fizjograficzna

Wieś położona jest około 2 km na południowy wschód od Białej Piskiej. We wsi rozpoczyna swój bieg strumyk Bełcząc, prawy dopływ strumyka Białki. Około 1,8 km na północny wschód od wsi leży Brogowa Góra (182 m n.p.m.), około 1,2 km na wschód od wsi leży pagórek Lisia Górka, natomiast około 1,5 km na południowy wschód od wsi leży Ostra Góra (203 m n.p.m.).


Dzieje miejscowości

Wieś została założona w 1428 roku na 48 łanach na prawie chełmińskim. Zasadźcą i sołtysem został Włościbor (Właścibór), który otrzymał 6 łanów, zaś karczmarzami byli Piotr Jątek (1428), Tomasz (1476), Wicuś (1526). Wieś powstała w tym samym czasie, co wsie Biała i Kumielsk, lecz w przeciwieństwie do dwóch ostatnich nie została wyznaczona na siedzibę parafii. Po upływie okresu wolnizny chłopi byli zobowiązani do opłacania czynszu. W przypadku wsi Bełcząc wynosił on 15 skojców, dwie kury i osiem jaj z każdego łanu. W 1540 roku wieś obejmowała 46 łanów, zamieszkana była przez 27 rodzin chłopskich i 4 zagrodników. Początkowo wieś miała nazywać się Grosdorf, lecz później przyjęła nazwę od strumyka: Beltzuntzken, Beltzuntz, Beltzuntze, Beltzuntzen. Wieś poważnie ucierpiała podczas wielkiej epidemii dżumy, która dotarła tu w sierpniu 1710 roku; zmarło wówczas 95 mieszkańców. W 1880 roku w „Słowniku geograficznym Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich” wieś występuje jako „Belczące, Beczuńcze, niem. Belczonszen” [1] W sierpniu 1914 roku w okolicy wsi toczyły się walki niemiecko-rosyjskie. Na wiejskim cmentarzu pochowano wówczas kilkunastu poległych żołnierzy armii rosyjskiej; groby nie zachowały się. Szkoła we wsi powstała w 1819 roku; w 1935 roku zatrudnionych było w niej dwóch nauczycieli, uczęszczało zaś 103 dzieci.

Liczba mieszkańców

1864 – 217 osób

1867 – 240 osób

1933 – 326 osób

1939 – 319 osób


Ludzie związani z miejscowością:

  • Jan Maksymilian Kucharski (1902-…) – urodził się w Bełczącu, współpracownik Gustawa Leydinga jr., sekretarz Związku Towarzystw Młodzieży w Prusach Wschodnich. Autor powieści z życia Mazurów pt. „Głos krwi i ziemi” (Łomża 1938)


Zabytki:

  • Pomnik wystawiony na pamiątkę zdobycia przez wojska niemieckie dział rosyjskich 8 sierpnia 1914 roku; na zachód od wsi
  • Na cmentarzu wiejskim kwatera wojskowa żołnierzy rosyjskich poległych w sierpniu 1914 roku; nie zachowana
  • Dawny cmentarz ewangelicki, rodzinny, z XIX wieku
  • Budynek szkoły z początku XX wieku


Bibliografia:

  1. Achremczyk Stanisław, Historia Warmii i Mazur, t. I, Olsztyn 2011.
  2. Białuński Grzegorz, Kolonizacja „Wielkiej Puszczy” (do 1568 roku) – starostwa piskie, ełckie, straduńskie, zelkowskie i węgoborskie (węgorzewskie), Olsztyn 2002.
  3. Białuński Grzegorz, Przyczynek do przebiegu zarazy dżumy w starostwie piskim w latach 1709-1711, Znad Pisy, nr 13/14, 2004/2005, s. 51-57.
  4. Hippel Rudolf von, Przegląd statystycznych i innych uwarunkowań powiatu Johannisburg na podstawie przeprowadzonego spisu powszechnego w dniu 3 grudnia 1867 r. wg zestawienia starosty von Hippela w roku 1868, Znad Pisy, nr 19-20, 2010-2011, s. 83-157.
  5. Mazury. Słownik stronniczy, ilustrowany, red. Waldemar Mierzwa, Dąbrówno 2008.
  6. Pawlicki Ryszard Wojciech, Cmentarze i mogiły wojenne z okresu pierwszej wojny światowej na obszarze byłego powiatu piskiego, Znad Pisy, nr 4, 1996, s. 49-69.
  7. Pisz. Z dziejów miasta i powiatu, red. Wanda Korycka, Olsztyn 1970.
  8. Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, t. I, Warszawa 1880 http://dir.icm.edu.pl/pl/Slownik_geograficzny/Tom_I/126
  9. Deutsche Verwaltungsgeschichte: http://www.verwaltungsgeschichte.de/johannisburg.html [data dostępu: 9.09.2013]
  10. Bank Danych Lokalnych GUS: http://www.stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims [data dostępu: 9.09.2013]
  11. Gminna Ewidencja Zabytków bip.bialapiska.pl/zalaczniki/art/050506130925.doc [data dostępu: 9.09.2013]
  12. Siedlisko w Bełczącu nr 8: http://www.belczac.mazury.pl/okolica-belczac.htm [data dostępu: 9.09.2013]

Przypisy

  1. Skocz do góry Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, t. I, Warszawa 1880, s. 126 http://dir.icm.edu.pl/pl/Slownik_geograficzny/Tom_I/126.



Zobacz też

Emes (dyskusja) 22:43, 22 wrz 2013 (CEST)