Masuny: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja nieprzejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
(Utworzono nową stronę "{{Wieś infobox |nazwa = Masuny |herb wsi = |flaga wsi = |herb artykuł = |dopełniacz wsi = |zdj...") |
(→Zobacz też) |
||
Linia 82: | Linia 82: | ||
<br/> | <br/> | ||
− | |||
<br/> | <br/> | ||
[[Kategoria: Miejscowość]] [[Kategoria: Powiat bartoszycki]] [[Kategoria: Gmina Sępopol]] [[Kategoria: Wieś sołecka]] | [[Kategoria: Miejscowość]] [[Kategoria: Powiat bartoszycki]] [[Kategoria: Gmina Sępopol]] [[Kategoria: Wieś sołecka]] |
Wersja z 23:54, 28 mar 2014
Masuny | |
| |
Pole-obowiązkowe Pole-obowiązkowe
| |
Państwo | ![]() |
Województwo | warmińsko-mazurskie |
Powiat | bartoszycki |
Gmina | Sępopol |
Liczba ludności (2010) | 193[1] |
![]() {{#invoke:Koordynaty|szablon}} |
Masuny (niem. Massaunen) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie bartoszyckim, w gminie Sępopol. W latach 1975-1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa olsztyńskiego.
Miejscowość w 2010 roku liczyła 193 mieszkańców (łącznie z Błoniami i Masuńskimi Włókami). Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Zdzisław Zarembo[2].
Spis treści
[ukryj]Położenie
Wieś położona jest w północnej części województwa warmińsko-mazurskiego, na Równinie Sępopolskiej, na wschód od Łyny, 24 km na północny wschód od Bartoszyc i 6 km na północny wschód od Sępopola.
Dzieje miejscowości
Wieś powstała w ramach kolonizacji północnych obszarów państwa Zakonu Krzyżackiego. Została założona prawdopodobnie w XV wieku jako majątek rycerski i wieś służebna. Stan ten utrzymał się w następnych stuleciach. W 1889 roku tutejszy majątek obejmował obszar 793 ha i należał do rodziny Gerlachów. Masuny wchodziły w skład parafii ewangelickiej w Sępopolu. Tutejszy pałac wybudowano w 1880 roku; na początku XX wieku funkcjonowały w majątku: gorzelnia, cegielnia i mleczarnia. W okresie międzywojennym właścicielem został Botho von Gamp-Massaunen, a obszar majątku powiększył się do prawie 1500 ha (w tym cztery folwarki).
Szkoła we wsi istniała już przed II wojną światową. W 1935 roku uczęszczało do niej 61 uczniów, a zatrudniony był jeden nauczyciel.
Po II wojnie światowej wieś stała się siedzibą sołectwa. Na bazie dawnego majątku utworzono tu państwowe gospodarstwo rolne. Według spisu powszechnego z 1983 roku Masuny składały się z 33 budynków mieszkalnych, a ponadto znajdowały się tu: świetlica, przedszkole, sala kinowa na 70 miejsc, biblioteka, filia biblioteczna, sklep wielobranżowy, boisko sportowe oraz siedziba leśnictwa. Do wsi należały wówczas 34 indywidualne gospodarstwa rolne o łącznej powierzchni 298 ha.
Pałac uniknął zniszczeń podczas działań wojennych 1944 i 1945 roku. Ulokowano w nim biura administracji pegeeru, mieszkania pracowników oraz przedszkole. Przez lata nie był poddawany remontowi, został opuszczony w latach 70. i odtąd popada w ruinę. Obecnie znajduje się pod zarządem Agencji Własności Rolnej Skarbu Państwa.
Liczba mieszkańców
1857 - 233 osoby
1933 - 390 osób
1939 - 377 osób
1983 - 306 osób
Zabytki
- Pałac w Masunach z 1880 roku; obecnie w ruinie
- Park pałacowy (2 ha) z przełomu XIX i XX wieku; na jego terenie ruiny rodzinnego grobowca właścicieli z połowy XIX wieku
- Zespół folwarczny: obora, trzy stodoły, spichlerz, gorzelnia (łącznie 2,7 ha), domy robotników folwarcznych z towarzyszącymi zabudowaniami gospodarczymi i szkołą
- Dawny cmentarz ewangelicki z połowy XIX wieku, w lesie, zdewastowany, zachowały się fragmenty płyt nagrobnych
Bibliografia
- Bartoszyce. Z dziejów miasta i okolic, red. Andrzej Wakar, Olsztyn 1987.
- Jackiewicz-Garniec Małgorzata, Garniec Mirosław, Pałace i dwory dawnych Prus Wschodnich, Olsztyn 1999.
- Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch, Königsberg 1857.
- Wojewódzka ewidencja zabytków [data dostępu: 5.03.2014]
- Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy Sępopol, Sępopol 2005 [data dostępu: 5.03.2014]
- Bank Danych Lokalnych GUS [data dostępu: 5.03.2014]
- Deutsche Verwaltungsgeschichte [data dostępu: 5.03.2014]
Przypisy
- Skocz do góry ↑ Łącznie Masuny, Błonie i Masuńskie Włóki.
- Skocz do góry ↑ http://free.of.pl/s/sepopol/jedorg.htm [data dostępu: 5.03.2014]