Porbady: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
| Linia 5: | Linia 5: | ||
|herb artykuł = | |herb artykuł = | ||
|dopełniacz wsi = | |dopełniacz wsi = | ||
| − | |zdjęcie = | + | |zdjęcie = |
| − | |opis zdjęcia = | + | |opis zdjęcia = |
|rodzaj miejscowości = | |rodzaj miejscowości = | ||
|województwo = warmińsko-mazurskie | |województwo = warmińsko-mazurskie | ||
| Linia 28: | Linia 28: | ||
|wikisłownik = | |wikisłownik = | ||
|www = | |www = | ||
| − | }} | + | }} |
| − | ''' Porbady ''' (niem. ''Neu Schöneberg'') – | + | ''' Porbady ''' (niem. ''Neu Schöneberg'') – wieś sołecka położona w [[województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko-mazurskim]], w [[powiat olsztyński|powiecie olsztyńskim]], w [[Jonkowo (gmina wiejska)|gminie Jonkowo]]. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa olsztyńskiego. |
Miejscowość w 2010 roku liczyła 136 mieszkańców. | Miejscowość w 2010 roku liczyła 136 mieszkańców. | ||
| − | + | <br/><br/> | |
| − | <br/> | ||
| − | |||
== Położenie == | == Położenie == | ||
Wieś położona jest w zachodniej części województwa warmińsko-mazurskiego, na [[Pojezierze Olsztyńskie|Pojezierzu Olszyńskim]], 5 km na południowy zachód od [[Jonkowo|Jonkowa]] i 9 km na zachód od [[Olsztyn|Olsztyna]]. | Wieś położona jest w zachodniej części województwa warmińsko-mazurskiego, na [[Pojezierze Olsztyńskie|Pojezierzu Olszyńskim]], 5 km na południowy zachód od [[Jonkowo|Jonkowa]] i 9 km na zachód od [[Olsztyn|Olsztyna]]. | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | |||
== Dzieje miejscowości == | == Dzieje miejscowości == | ||
[[File:Porbady. Tradycyjna kapliczka.jpg|thumb|300px|left|Porbady. Tradycyjna kapliczka. Fot. Jacek Jaworski. Źródło: [http://www.ciekawemazury.pl/info.htm#2137/pl/p/porbady_-_warminskie_kapliczki_ www.ciekawemazury.pl] ]] | [[File:Porbady. Tradycyjna kapliczka.jpg|thumb|300px|left|Porbady. Tradycyjna kapliczka. Fot. Jacek Jaworski. Źródło: [http://www.ciekawemazury.pl/info.htm#2137/pl/p/porbady_-_warminskie_kapliczki_ www.ciekawemazury.pl] ]] | ||
| − | Osada została założona przez osadników z pobliskiej [[Wrzesina|Wrzesiny]], którzy prawdopodobnie już w drugiej połowie XIV wieku zaczęli osuszać tutejsze bagna. Pierwsza wzmianka o nowej wsi pochodzi z 1415 roku; była to wówczas wieś czynszowa, a kapituła wobec zniszczeń wojennych zdecydowała się zmniejszyć mieszkańcom czynsz. Według dokumentów z przełomu XV i XVI wieku Porbady obejmowały obszar 21 łanów, jednak po [[wojna polsko-krzyżacka 1519-1521|ostatniej wojnie polsko-krzyżackiej]] aż 16 łanów leżało odłogiem. Ponowne | + | Osada została założona przez osadników z pobliskiej [[Wrzesina|Wrzesiny]], którzy prawdopodobnie już w drugiej połowie XIV wieku zaczęli osuszać tutejsze bagna. Pierwsza wzmianka o nowej wsi pochodzi z 1415 roku; była to wówczas wieś czynszowa, a kapituła wobec zniszczeń wojennych zdecydowała się zmniejszyć mieszkańcom czynsz. Według dokumentów z przełomu XV i XVI wieku Porbady obejmowały obszar 21 łanów, jednak po [[wojna polsko-krzyżacka 1519-1521|ostatniej wojnie polsko-krzyżackiej]] aż 16 łanów leżało odłogiem. Ponowne zagospodarowywanie wsi rozpoczęto około 1539 roku, zaś w 1564 roku przekształcono ją w folwark o powierzchni 25 łanów. Jednak już w 1575 roku Porbady znów stały się wsią czynszową. W 1599 roku założono tu karczmę. Według spisów z 1656 i 1717 roku wieś zajmowała obszar 24 łanów. |
Na początku XIX wieku w ramach reform uwłaszczeniowych tutejsi chłopi za odszkodowaniem otrzymali uprawianą przez nich ziemię; w 1820 roku Porbady liczyły 16 gospodarstw. | Na początku XIX wieku w ramach reform uwłaszczeniowych tutejsi chłopi za odszkodowaniem otrzymali uprawianą przez nich ziemię; w 1820 roku Porbady liczyły 16 gospodarstw. | ||
| − | + | Liczba mieszkańców na przestrzeni lat: | |
| − | Liczba mieszkańców | + | *1820 – 86 osób |
| − | + | *1857 – 135 osób | |
| − | 1820 | + | *1861 – 162 osoby |
| − | + | *1933 – 164 osoby | |
| − | 1857 | + | *1939 – 139 osób |
| − | |||
| − | 1861 | ||
| − | |||
| − | 1933 | ||
| − | |||
| − | 1939 | ||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
== Zabytki == | == Zabytki == | ||
| − | * | + | *neogotycka kapliczka przydrożna |
| − | * | + | *kapliczka przydrożna z dzwonniczką z 1933 roku |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
{{Przypisy}} | {{Przypisy}} | ||
<references/> | <references/> | ||
| + | == Bibliografia == | ||
| + | ''Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch'', Königsberg 1857.<br/> | ||
| + | Syrwid Robert, ''Warmińska gmina Jonkowo: historia i współczesność'', Jonkowo 2010.<br/> | ||
| + | [http://www.jonkowo.pl/index.php?option=com_content&view=category&id=9&Itemid=137 Historia wsi na stronie gminy Jonkowo] [05.03.2014]<br/> | ||
| + | [http://bip.warmia.mazury.pl/jonkowo_gmina_wiejska/161/Studium_uwarunkowan_i_kierunkow_zagospodarowania_przestrzennego/ Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Jonkowo] [05.03.2014]<br/> | ||
| + | [http://www.stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims Bank Danych Lokalnych GUS] [05.03.2014]<br/> | ||
| + | [http://www.verwaltungsgeschichte.de/allenstein.html Deutsche Verwaltungsgeschichte] [05.03.2014]<br/> | ||
| + | [http://www.ciekawemazury.pl/info.htm#2137/pl/i/porbady_-_warminskie_kapliczki_ ciekawemazury.pl] [05.03.2014] | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | + | [[Kategoria: Miejscowość]] [[Kategoria: Powiat olsztyński]] [[Kategoria: Jonkowo (gmina wiejska)]] [[Kategoria: Wsie sołeckie]] | |
| − | [[Kategoria: Miejscowość]] [[Kategoria: Powiat olsztyński]] [[Kategoria: | ||
Wersja z 12:32, 7 sty 2015
| Porbady | |
| | |
| Państwo |  Polska
|
| Województwo | warmińsko-mazurskie |
| Powiat | olsztyński |
| Gmina | Jonkowo |
| Liczba ludności (2010) | 136 |
| Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego   Porbady | |
| Położenie na mapie Polski  Porbady | |
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} | |
Porbady (niem. Neu Schöneberg) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie olsztyńskim, w gminie Jonkowo. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa olsztyńskiego.
Miejscowość w 2010 roku liczyła 136 mieszkańców.
Położenie
Wieś położona jest w zachodniej części województwa warmińsko-mazurskiego, na Pojezierzu Olszyńskim, 5 km na południowy zachód od Jonkowa i 9 km na zachód od Olsztyna.
Dzieje miejscowości
Osada została założona przez osadników z pobliskiej Wrzesiny, którzy prawdopodobnie już w drugiej połowie XIV wieku zaczęli osuszać tutejsze bagna. Pierwsza wzmianka o nowej wsi pochodzi z 1415 roku; była to wówczas wieś czynszowa, a kapituła wobec zniszczeń wojennych zdecydowała się zmniejszyć mieszkańcom czynsz. Według dokumentów z przełomu XV i XVI wieku Porbady obejmowały obszar 21 łanów, jednak po ostatniej wojnie polsko-krzyżackiej aż 16 łanów leżało odłogiem. Ponowne zagospodarowywanie wsi rozpoczęto około 1539 roku, zaś w 1564 roku przekształcono ją w folwark o powierzchni 25 łanów. Jednak już w 1575 roku Porbady znów stały się wsią czynszową. W 1599 roku założono tu karczmę. Według spisów z 1656 i 1717 roku wieś zajmowała obszar 24 łanów.
Na początku XIX wieku w ramach reform uwłaszczeniowych tutejsi chłopi za odszkodowaniem otrzymali uprawianą przez nich ziemię; w 1820 roku Porbady liczyły 16 gospodarstw.
Liczba mieszkańców na przestrzeni lat:
- 1820 – 86 osób
- 1857 – 135 osób
- 1861 – 162 osoby
- 1933 – 164 osoby
- 1939 – 139 osób
Zabytki
- neogotycka kapliczka przydrożna
- kapliczka przydrożna z dzwonniczką z 1933 roku
Przypisy
Bibliografia
Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch, Königsberg 1857.
Syrwid Robert, Warmińska gmina Jonkowo: historia i współczesność, Jonkowo 2010.
Historia wsi na stronie gminy Jonkowo [05.03.2014]
Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Jonkowo [05.03.2014]
Bank Danych Lokalnych GUS [05.03.2014]
Deutsche Verwaltungsgeschichte [05.03.2014]
ciekawemazury.pl [05.03.2014]
