Borki: Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Warmii i Mazur
Skocz do: nawigacja, szukaj
[wersja nieprzejrzana][wersja nieprzejrzana]
(Zobacz też)
Linia 9: Linia 9:
 
  |zdjęcie              = Pole-obowiązkowe   
 
  |zdjęcie              = Pole-obowiązkowe   
 
  |opis zdjęcia          = Pole-obowiązkowe     
 
  |opis zdjęcia          = Pole-obowiązkowe     
  |rodzaj miejscowości  =wieś sołecka
+
  |rodzaj miejscowości  =[[Kategoria: wieś sołecka]] wieś sołecka
 
  |województwo          = warmińsko-mazurskie  
 
  |województwo          = warmińsko-mazurskie  
  |powiat                = piski  
+
  |powiat                = [[Kategoria: powiat piski]] piski  
  |gmina                = Pisz  
+
  |gmina                = [[Kategoria: gmina Pisza]] Pisz  
 
  |miejscowość podstawowa =
 
  |miejscowość podstawowa =
 
  |sołectwo              =
 
  |sołectwo              =
Linia 31: Linia 31:
 
  |www                  =
 
  |www                  =
 
}}
 
}}
<big>''' Borki''' (dawniej Borki Szlacheckie, niem. ''Borken'', ''Kibissen'', ''Adlig-Borken'') – wieś w Polsce, położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie piskim, gminie Pisz.
+
<big>''' Borki''' (dawniej Borki Szlacheckie, niem. ''Borken'', ''Kibissen'', ''Adlig-Borken'') – [[wieś sołecka]] w Polsce położona w [[województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko-mazurskim]], w [[powiat piski|powiecie piskim]], [[gmina Pisz|gminie Pisz]].
  
W latach 1975-1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa suwalskiego.
+
W latach 1975-1998 miejscowość należała [[administracja|administracyjnie]] do [[województwo suwalskie|województwa suwalskiego]].
  
 
<br/>
 
<br/>
  
 
=== Charakterystyka fizjograficzna ===
 
=== Charakterystyka fizjograficzna ===
Wieś położona jest w południowo-wschodniej części województwa warmińsko-mazurskiego,na Równinie Mazurskiej. Miejscowość leży w odległości 7 km na południe od Pisza, na wschód od drogi krajowej nr 63.
+
Wieś położona jest w południowo-wschodniej części województwa warmińsko-mazurskiego,na [[Równina Mazurska|Równinie Mazurskiej]]. Miejscowość leży w odległości 7 km na południe od [[Pisz|Pisza]], na wschód od drogi krajowej nr 63.
  
 
<br/>
 
<br/>
  
 
=== Dzieje miejscowości ===
 
=== Dzieje miejscowości ===
Wieś powstała jako dobra szlacheckie (Borckenn) w 1565 roku na 8 łanach lasu na prawie magdeburskim. Nadanie otrzymał Kryspin Blumstein, którego ojciec i stryj posiadali już dobra w tej okolicy (Liski). Kryspin ponadto otrzymał 2 łany między Pisą, Wilkami i Niedźwiedziami oraz położoną tam karczmę przy drodze krajowej, a także ponad 5 łanów w Kałęczynie; uzupełnieniem nabytków tego najwyraźniej bardzo przedsiębiorczego właściciela była karczma w Białej Piskiej wraz z 4 morgami roli i łąki. W 1566 roku nadanie zostało powtórzone ze zmianą 5 łanów przy Kałęczynie na ponad 15 łanów tamże. Łącznie więc dobra w Borkach liczyły wówczas ponad 25 łanów. W następnych latach obszar ten zmniejszył się do 16 łanów (1579), ale już na początku XVII wieku ponownie wynosił ponad 25 łanów. Warto dodać, że Kryspin Blumstein występuje w pierwszym szczegółowym wykazie szlachty starostwa piskiego z 1570 roku, który powstał przy okazji składania hołdu dziedzicznego księciu pruskiemu. Obok niego wymienieni są tam również m.in. Andrzej i Fryderyk Blumsteinowie z Szymek, Walentyn Blumstein z Wilkusz (Kociołka Szlacheckiego) oraz pastor Jan Blumstein, właściciel niewielkiego majątku w Kumielsku.
+
Wieś powstała jako [[dobra szlacheckie]] (Borckenn) w 1565 roku na 8 łanach lasu na [[prawo magdeburskie|prawie magdeburskim]]. Nadanie otrzymał [[Kryspin Blumstein]], którego ojciec i stryj posiadali już dobra w tej okolicy ([[Liski]]). Kryspin ponadto otrzymał 2 łany między [[Pisa|Pisą]], [[Wilki]]Wilkami i [[Niedźwiedzie|Niedźwiedziami]] oraz położoną tam karczmę przy drodze krajowej, a także ponad 5 łanów w [[Kałęczyn|Kałęczynie]]; uzupełnieniem nabytków tego najwyraźniej bardzo przedsiębiorczego właściciela była karczma w [[Biała Piska|Białej Piskiej]] wraz z 4 morgami roli i łąki. W 1566 roku nadanie zostało powtórzone ze zmianą 5 łanów przy Kałęczynie na ponad 15 łanów tamże. Łącznie więc dobra w Borkach liczyły wówczas ponad 25 łanów. W następnych latach obszar ten zmniejszył się do 16 łanów (1579), ale już na początku XVII wieku ponownie wynosił ponad 25 łanów. Warto dodać, że Kryspin Blumstein występuje w pierwszym szczegółowym wykazie szlachty [[starostwo piskie|starostwa piskiego]] z 1570 roku, który powstał przy okazji składania hołdu dziedzicznego księciu pruskiemu. Obok niego wymienieni są tam również m.in. Andrzej i Fryderyk Blumsteinowie z Szymek, Walentyn Blumstein z Wilkusz ([[Kociołek Szlachecki|Kociołka Szlacheckiego]]) oraz pastor Jan Blumstein, właściciel niewielkiego majątku w [[Kumielsk|Kumielsku]]. W 1857 roku miejscowość liczyła 142 mieszkańców, zaś w roku 1867 - 130. W 1939 roku wieś była zamieszkana przez 57 osób.
Po II wojnie światowej działało tu Państwowe Gospodarstwo Rolne Borki.
+
Po [[II wojna światowa|II wojnie światowej]] działało tu [[Państwowe Gospodarstwo Rolne]] Borki. Obecnie wieś jest siedzibą [[sołectwo|sołectwa]]. Aktualnie funkcję [[sołtys|sołtysa]] sprawuje [[Edyta Chodnicka]]<ref> Źródło: http://www.bip.pisz.hi.pl/index.php?k=853</ref>
 
 
Liczba mieszkańców
 
 
 
1857 – 142 osoby
 
 
 
1864 – 136 osób
 
 
 
1867 – 130 osób
 
 
 
1939 – 57 osób
 
  
 
<br/>
 
<br/>
  
 
=== Zabytki: ===
 
=== Zabytki: ===
*Dwa dawne cmentarze ewangelickie z XIX wieku, Borki-Wilki
+
*Dwa dawne [[cmentarz ewangelicki|cmentarze ewangelickie]] z XIX wieku, Borki-Wilki
*Park dworski z przełomu XIX i XX wieku, PGR Borki, własność komunalna
+
*[[Park dworski]] z przełomu XIX i XX wieku, PGR Borki, własność komunalna
  
 
<br/>
 
<br/>
Linia 73: Linia 63:
 
#Deutsche Verwaltungsgeschichte: http://www.verwaltungsgeschichte.de/johannisburg.html [data dostępu: 10.09.2013]
 
#Deutsche Verwaltungsgeschichte: http://www.verwaltungsgeschichte.de/johannisburg.html [data dostępu: 10.09.2013]
 
#Gminna Ewidencja Zabytków www.bip.pisz.hi.pl/zalaczniki/prawo/110131120520.doc [data dostępu: 10.09.2013]
 
#Gminna Ewidencja Zabytków www.bip.pisz.hi.pl/zalaczniki/prawo/110131120520.doc [data dostępu: 10.09.2013]
 +
#Olsztyńska Strona Rowerowa: http://www.rowery.olsztyn.pl/wiki/miejsca/1914/warminsko-mazurskie/borki2 [data dostępu: 10.09.2013]
 
#Wojewódzka Ewidencja Zabytków http://www.wuoz.olsztyn.pl/ [data dostępu: 10.09.2013]
 
#Wojewódzka Ewidencja Zabytków http://www.wuoz.olsztyn.pl/ [data dostępu: 10.09.2013]
  
 
{{Przypisy}}
 
{{Przypisy}}
 
+
<references/>
  
 
<br/>
 
<br/>

Wersja z 17:43, 24 paź 2013


Borki

Pole-obowiązkowe
Pole-obowiązkowe
Rodzaj miejscowości wieś sołecka
Państwo  Polska
Województwo warmińsko-mazurskie
Powiat piski
Gmina Pisz
Liczba ludności (2010) 462
Strefa numeracyjna (+48) 87
Kod pocztowy 12-200
Tablice rejestracyjne NPI
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego
Mapa lokalizacyjna województwa warmińsko-mazurskiego
Borki
Borki
Położenie na mapie Polski
Mapa lokalizacyjna Polski
Borki
Borki
Ziemia

{{#invoke:Koordynaty|szablon}}

Borki (dawniej Borki Szlacheckie, niem. Borken, Kibissen, Adlig-Borken) – wieś sołecka w Polsce położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie piskim, gminie Pisz.

W latach 1975-1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa suwalskiego.


Charakterystyka fizjograficzna

Wieś położona jest w południowo-wschodniej części województwa warmińsko-mazurskiego,na Równinie Mazurskiej. Miejscowość leży w odległości 7 km na południe od Pisza, na wschód od drogi krajowej nr 63.


Dzieje miejscowości

Wieś powstała jako dobra szlacheckie (Borckenn) w 1565 roku na 8 łanach lasu na prawie magdeburskim. Nadanie otrzymał Kryspin Blumstein, którego ojciec i stryj posiadali już dobra w tej okolicy (Liski). Kryspin ponadto otrzymał 2 łany między Pisą, WilkiWilkami i Niedźwiedziami oraz położoną tam karczmę przy drodze krajowej, a także ponad 5 łanów w Kałęczynie; uzupełnieniem nabytków tego najwyraźniej bardzo przedsiębiorczego właściciela była karczma w Białej Piskiej wraz z 4 morgami roli i łąki. W 1566 roku nadanie zostało powtórzone ze zmianą 5 łanów przy Kałęczynie na ponad 15 łanów tamże. Łącznie więc dobra w Borkach liczyły wówczas ponad 25 łanów. W następnych latach obszar ten zmniejszył się do 16 łanów (1579), ale już na początku XVII wieku ponownie wynosił ponad 25 łanów. Warto dodać, że Kryspin Blumstein występuje w pierwszym szczegółowym wykazie szlachty starostwa piskiego z 1570 roku, który powstał przy okazji składania hołdu dziedzicznego księciu pruskiemu. Obok niego wymienieni są tam również m.in. Andrzej i Fryderyk Blumsteinowie z Szymek, Walentyn Blumstein z Wilkusz (Kociołka Szlacheckiego) oraz pastor Jan Blumstein, właściciel niewielkiego majątku w Kumielsku. W 1857 roku miejscowość liczyła 142 mieszkańców, zaś w roku 1867 - 130. W 1939 roku wieś była zamieszkana przez 57 osób. Po II wojnie światowej działało tu Państwowe Gospodarstwo Rolne Borki. Obecnie wieś jest siedzibą sołectwa. Aktualnie funkcję sołtysa sprawuje Edyta Chodnicka[1]


Zabytki:


Bibliografia:

  1. Białuński Grzegorz, Kolonizacja „Wielkiej Puszczy” (do 1568 roku) – starostwa piskie, ełckie, straduńskie, zelkowskie i węgoborskie (węgorzewskie), Olsztyn 2002.
  2. Hippel Rudolf von, Przegląd statystycznych i innych uwarunkowań powiatu Johannisburg na podstawie przeprowadzonego spisu powszechnego w dniu 3 grudnia 1867 r. wg zestawienia starosty von Hippela w roku 1868, Znad Pisy, nr 19-20, 2010-2011, s. 83-157.
  3. Kossert Andreas, Mazury. Zapomniane Południe dawnych Prus Wschodnich, przeł. Barbara Ostrowska, Warszawa 2004.
  4. Pisz. Z dziejów miasta i powiatu, red. Wanda Korycka, Olsztyn 1970.
  5. Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch, Königsberg 1857.
  6. Bank Danych Lokalnych GUS: http://www.stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims [data dostępu: 10.09.2013]
  7. Deutsche Verwaltungsgeschichte: http://www.verwaltungsgeschichte.de/johannisburg.html [data dostępu: 10.09.2013]
  8. Gminna Ewidencja Zabytków www.bip.pisz.hi.pl/zalaczniki/prawo/110131120520.doc [data dostępu: 10.09.2013]
  9. Olsztyńska Strona Rowerowa: http://www.rowery.olsztyn.pl/wiki/miejsca/1914/warminsko-mazurskie/borki2 [data dostępu: 10.09.2013]
  10. Wojewódzka Ewidencja Zabytków http://www.wuoz.olsztyn.pl/ [data dostępu: 10.09.2013]

Przypisy



Zobacz też

Emes (dyskusja) 23:15, 22 wrz 2013 (CEST)Emes (dyskusja) 23:15, 22 wrz 2013 (CEST)