Żywy: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
| Linia 14: | Linia 14: | ||
|sołectwo = | |sołectwo = | ||
|wysokość = | |wysokość = | ||
| − | |liczba ludności = 108<ref>Łącznie Żywy i | + | |liczba ludności = 108<ref>Łącznie Żywy i Kamienna Struga.</ref> |
|rok = 2010 | |rok = 2010 | ||
|strefa numeracyjna = | |strefa numeracyjna = | ||
| Linia 28: | Linia 28: | ||
|wikisłownik = | |wikisłownik = | ||
|www = | |www = | ||
| − | }} | + | }} |
| − | ''' Żywy ''' (niem. ''Siewen'') – [[wieś sołecka]] położona w [[ | + | ''' Żywy ''' (niem. ''Siewen'') – [[wieś sołecka]] położona w [[Województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko-mazurskim]], w [[Powiat giżycki|powiecie giżyckim]], w [[Kruklanki (gmina wiejska)|gminie Kruklanki]]. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa suwalskiego. |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| + | Miejscowość w 2010 roku liczyła 108 mieszkańców (łącznie z [[Kamienna Struga|Kamienną Strugą]]). Obecnie funkcję sołtysa sprawuje [[Małgorzata Kusz]]<ref>http://www.bip.kruklanki.pl/pokaz.php?idk=72&kg=INFORMACJE&pk=So%B3ectwo bip.kruklanki.pl] [05.03.2014]</ref>. | ||
| + | <br/><br/> | ||
== Położenie == | == Położenie == | ||
Wieś położona jest w północno-wschodniej części województwa warmińsko-mazurskiego, na obszarze [[Kraina Wielkich Jezior Mazurskich|Krainy Wielkich Jezior Mazurskich]], nad jeziorem [[Jezioro Żywy|Żywy]], 23 km na wschód od [[Giżycko|Giżycka]] i 10 km na południowy wschód od [[Kruklanki|Kruklanek]]. | Wieś położona jest w północno-wschodniej części województwa warmińsko-mazurskiego, na obszarze [[Kraina Wielkich Jezior Mazurskich|Krainy Wielkich Jezior Mazurskich]], nad jeziorem [[Jezioro Żywy|Żywy]], 23 km na wschód od [[Giżycko|Giżycka]] i 10 km na południowy wschód od [[Kruklanki|Kruklanek]]. | ||
| − | |||
== Dzieje miejscowości == | == Dzieje miejscowości == | ||
| − | Wieś powstała w ramach kolonizacji wschodnich terenów [[Prusy Książęce|Prus Książęcych]]. Dokładna data jej założenia nie jest znana (przywilej nie zachował się), jednak najprawdopodobniej powstała w latach 30. XVI wieku | + | Wieś powstała w ramach kolonizacji wschodnich terenów [[Prusy Książęce|Prus Książęcych]]. Dokładna data jej założenia nie jest znana (przywilej nie zachował się), jednak najprawdopodobniej powstała w latach 30. XVI wieku. Po raz pierwszy wzmiankowana jest w 1540 roku jako wieś zasiedlona i bez [[wolnizna|wolnizny]]. W 1542 roku starosta [[Jerzy Bronnitz]] sprzedał tutejsze trzyłanowe sołectwo niejakiemu Maciejowi Kierszowskiemu (4 lata później dokupił on jeszcze jeden łan). Żywy liczyły prawdopodobnie 30 łanów, a w późniejszym czasie powiększyły się do 40 łanów, a następnie nieco zmalały: w XVII wieku obejmowały 39,5 łanu, w następnym stuleciu do 38 łanów, a w połowie XIX wieku – obszar niespełna 32 łanów. Należały do parafii ewangelickiej w Kruklankach, w których dziś znajduje się [[kościół pw. Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny w Kruklankach|kościół pw. Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny]] oraz dwie cerkwie (prawosławna [[cerkiew pw. św. Dymitra w Kruklanach| pw. św. Dymitra]] i greckokatolicka [[cerkiew pw. św. Jozafata Kuncewicza w Kruklankach| pw. św. Jozafata Kuncewicza]]). |
| − | Majątek w Żywych na początku XX wieku należał do rodziny Ziegler, a następnie do rodziny Wilke i obejmował ponad 200 ha. Później na jego bazie utworzono | + | Majątek w Żywych na początku XX wieku należał do rodziny Ziegler, a następnie do rodziny Wilke i obejmował ponad 200 ha. Później na jego bazie utworzono Państwowe Gospodarstwo Rolne Żywy. |
[[File:Żywy. Cmentarz ewangelicki.jpg|thumb|250 px|left|Żywy. Cmentarz ewangelicki]] | [[File:Żywy. Cmentarz ewangelicki.jpg|thumb|250 px|left|Żywy. Cmentarz ewangelicki]] | ||
| − | Szkołę we wsi założono w 1741 roku. W 1853 roku | + | Szkołę we wsi założono w 1741 roku. W 1853 roku uczęszczało do niej 93 uczniów, a w 1935 roku - 42 uczniów. Szkoła zatrudniała jednego nauczyciela. Po II wojnie światowej nie uruchomiono jej ponownie. |
| − | W latach powojennych w | + | W latach powojennych w miejscowości działało kółko rolnicze. W latach 1954–1972 wieś wchodziła w skład gromady [[Boćwinka]]. |
| − | Liczba mieszkańców | + | Liczba mieszkańców kształtowała się w wieku XIX i XX następująco: |
| − | + | *1857 – 257 osób | |
| − | 1857 | + | *1925 – 294 osoby |
| − | + | *1933 – 265 osób | |
| − | 1925 | + | *1939 – 259 osób |
| − | |||
| − | 1933 | ||
| − | |||
| − | 1939 | ||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
== Zabytki == | == Zabytki == | ||
| − | *[[ | + | *[[dwór w Żywym]] z drugiej połowy XIX wieku, resztki zabudowań gospodarczych (z niewielkiego parku zachowały się pojedyncze drzewa) |
| − | * | + | *dawny cmentarz ewangelicki |
| − | < | + | {{Przypisy}} |
| − | + | <references/> | |
== Bibliografia == | == Bibliografia == | ||
| − | + | Białuński Grzegorz, ''Osadnictwo regionu Wielkich Jezior Mazurskich od XIV do początku XVIII wieku - starostwo leckie (giżyckie) i ryńskie'', Olsztyn 1996.<br/> | |
| − | + | Jackiewicz-Garniec Małgorzata, Garniec Mirosław, ''Pałace i dwory dawnych Prus Wschodnich'', Olsztyn 1999.<br/> | |
| − | + | Wakar Andrzej, Wilamowski Bohdan, ''Węgorzewo. Z dziejów miasta i powiatu'', Olsztyn 1968.<br/> | |
| − | + | ''Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch'', Königsberg 1857.<br/> | |
| − | + | [http://www.stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims| Bank Danych Lokalnych GUS] [05.03.2014]<br/> | |
| − | + | [http://www.verwaltungsgeschichte.de/angerburg.html| verwaltungsgeschichte.de] [05.03.2014]<br/> | |
<br/> | <br/> | ||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | [[Kategoria: Miejscowość]] [[Kategoria: Powiat giżycki]] [[Kategoria: | + | [[Kategoria: Miejscowość]] [[Kategoria: Powiat giżycki]] [[Kategoria: Kruklanki (gmina wiejska)]] [[Kategoria: Wsie sołeckie]] [[Kategoria: 1500-1601]] |
Wersja z 15:04, 9 wrz 2014
| Żywy | |
| | |
| Żywy. Dom z okresu międzywojennego Żywy. Dom z okresu międzywojennego
| |
| Państwo |  Polska
|
| Województwo | warmińsko-mazurskie |
| Powiat | giżycki |
| Gmina | Kruklanki |
| Liczba ludności (2010) | 108[1] |
| Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego   Żywy | |
| Położenie na mapie Polski  Żywy | |
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} | |
Żywy (niem. Siewen) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie giżyckim, w gminie Kruklanki. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa suwalskiego.
Miejscowość w 2010 roku liczyła 108 mieszkańców (łącznie z Kamienną Strugą). Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Małgorzata Kusz[2].
Spis treści
[ukryj]Położenie
Wieś położona jest w północno-wschodniej części województwa warmińsko-mazurskiego, na obszarze Krainy Wielkich Jezior Mazurskich, nad jeziorem Żywy, 23 km na wschód od Giżycka i 10 km na południowy wschód od Kruklanek.
Dzieje miejscowości
Wieś powstała w ramach kolonizacji wschodnich terenów Prus Książęcych. Dokładna data jej założenia nie jest znana (przywilej nie zachował się), jednak najprawdopodobniej powstała w latach 30. XVI wieku. Po raz pierwszy wzmiankowana jest w 1540 roku jako wieś zasiedlona i bez wolnizny. W 1542 roku starosta Jerzy Bronnitz sprzedał tutejsze trzyłanowe sołectwo niejakiemu Maciejowi Kierszowskiemu (4 lata później dokupił on jeszcze jeden łan). Żywy liczyły prawdopodobnie 30 łanów, a w późniejszym czasie powiększyły się do 40 łanów, a następnie nieco zmalały: w XVII wieku obejmowały 39,5 łanu, w następnym stuleciu do 38 łanów, a w połowie XIX wieku – obszar niespełna 32 łanów. Należały do parafii ewangelickiej w Kruklankach, w których dziś znajduje się kościół pw. Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny oraz dwie cerkwie (prawosławna pw. św. Dymitra i greckokatolicka pw. św. Jozafata Kuncewicza).
Majątek w Żywych na początku XX wieku należał do rodziny Ziegler, a następnie do rodziny Wilke i obejmował ponad 200 ha. Później na jego bazie utworzono Państwowe Gospodarstwo Rolne Żywy.
Szkołę we wsi założono w 1741 roku. W 1853 roku uczęszczało do niej 93 uczniów, a w 1935 roku - 42 uczniów. Szkoła zatrudniała jednego nauczyciela. Po II wojnie światowej nie uruchomiono jej ponownie.
W latach powojennych w miejscowości działało kółko rolnicze. W latach 1954–1972 wieś wchodziła w skład gromady Boćwinka.
Liczba mieszkańców kształtowała się w wieku XIX i XX następująco:
- 1857 – 257 osób
- 1925 – 294 osoby
- 1933 – 265 osób
- 1939 – 259 osób
Zabytki
- dwór w Żywym z drugiej połowy XIX wieku, resztki zabudowań gospodarczych (z niewielkiego parku zachowały się pojedyncze drzewa)
- dawny cmentarz ewangelicki
Przypisy
- Skocz do góry ↑ Łącznie Żywy i Kamienna Struga.
- Skocz do góry ↑ http://www.bip.kruklanki.pl/pokaz.php?idk=72&kg=INFORMACJE&pk=So%B3ectwo bip.kruklanki.pl] [05.03.2014]
Bibliografia
Białuński Grzegorz, Osadnictwo regionu Wielkich Jezior Mazurskich od XIV do początku XVIII wieku - starostwo leckie (giżyckie) i ryńskie, Olsztyn 1996.
Jackiewicz-Garniec Małgorzata, Garniec Mirosław, Pałace i dwory dawnych Prus Wschodnich, Olsztyn 1999.
Wakar Andrzej, Wilamowski Bohdan, Węgorzewo. Z dziejów miasta i powiatu, Olsztyn 1968.
Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch, Königsberg 1857.
Bank Danych Lokalnych GUS [05.03.2014]
verwaltungsgeschichte.de [05.03.2014]
