Franciszek Gorzkowski: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
| Linia 25: | Linia 25: | ||
== Życiorys == | == Życiorys == | ||
| − | Pochodził z ubogiej szlacheckiej rodziny herbu Tarnawa | + | Pochodził z ubogiej szlacheckiej rodziny herbu Tarnawa. |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
<br/> | <br/> | ||
=== Praca === | === Praca === | ||
| − | ... | + | Biskup Ignacy Jan Massalski roztoczył na nim opiekę, płacąc za edukację Gorzkowskiego w [[Reszel|Reszlu]] i Paryżu. Później został zatrudniony przez biskupa w jego litewskich dobrach, gdzie skupił się na pomiarze gruntów. W 1780 roku Gorzkowski otrzymał tytuł królewskiego geometry. W okresie obrad Sejmu Czteroletniego został zatrudniony przy spisie ludności. |
<br/> | <br/> | ||
=== Działalność społeczna, kulturalna, naukowa, polityczna === | === Działalność społeczna, kulturalna, naukowa, polityczna === | ||
| − | ... | + | Był zwolennikiem Konstytucji 3 maja, wspierał również działalność lewicy Sprzysiężenia Warszawskiego. Brał udział w przygotowaniach planu insurekcji, a następnie uczestniczył w walkach w obronie stolicy. W czasie oblężenia miasta dotarł do Tadeusza Kościuszki, któremu przedstawił koncepcję pozyskania [[Warmia|Warmii]], Gdańska i Torunia dla powstania. Po upadku insurekcji osiadł we wsi Cisze pod Siedlcami. W miejscowych majątkach dokonywał pomiarów gruntów. Nadal aktywnie uczestniczył w polskim życiu politycznym, utrzymując kontakty ze Zgromadzeniem Centralnym - organizacją przygotowującą powstanie przy udziale chłopów. 19 maja 1796 roku Gorzkowski został aresztowany i osadzony w Siedlcach, skąd przewieziono go do Krakowa. Początkowo wymierzoną mu karę śmierci cesarz Franciszek I zamienił na banicję. Od 1802 roku mieszkał kolejno w Warszawie, Lipsku i Dreźnie. W 1807 roku powrócił do stolicy. Został zatrudniony w Głównej Izbie Obrachunkowej. Nie porzucił swoich postępowych i rewolucyjnych jak na owe czasy poglądów, opracowując w wolnym czasie projekt uwłaszczenia chłopów. Ostatnie kilkanaście lat życia spędził w samotności, borykając się z ciężkimi warunkami bytowymi. Zmarł w wieku zaledwie 40 lat, nie doczekawszy wybuchu powstania listopadowego. |
<br/> | <br/> | ||
Wersja z 13:24, 30 cze 2014
| Franciszek Gorzkowski | |
| | |
| Data i miejsce urodzenia | ok. 1750 r. Warmia |
| Data i miejsce śmierci | 1830 r. Warszawa |
| Zawód | matematyk i geometra |
Franciszek Gorzkowski (ur. ok. 1750 r. na Warmii, zm. 1830 r. w Warszawie) – matematyk i geometra
Spis treści
Życiorys
Pochodził z ubogiej szlacheckiej rodziny herbu Tarnawa.
Praca
Biskup Ignacy Jan Massalski roztoczył na nim opiekę, płacąc za edukację Gorzkowskiego w Reszlu i Paryżu. Później został zatrudniony przez biskupa w jego litewskich dobrach, gdzie skupił się na pomiarze gruntów. W 1780 roku Gorzkowski otrzymał tytuł królewskiego geometry. W okresie obrad Sejmu Czteroletniego został zatrudniony przy spisie ludności.
Działalność społeczna, kulturalna, naukowa, polityczna
Był zwolennikiem Konstytucji 3 maja, wspierał również działalność lewicy Sprzysiężenia Warszawskiego. Brał udział w przygotowaniach planu insurekcji, a następnie uczestniczył w walkach w obronie stolicy. W czasie oblężenia miasta dotarł do Tadeusza Kościuszki, któremu przedstawił koncepcję pozyskania Warmii, Gdańska i Torunia dla powstania. Po upadku insurekcji osiadł we wsi Cisze pod Siedlcami. W miejscowych majątkach dokonywał pomiarów gruntów. Nadal aktywnie uczestniczył w polskim życiu politycznym, utrzymując kontakty ze Zgromadzeniem Centralnym - organizacją przygotowującą powstanie przy udziale chłopów. 19 maja 1796 roku Gorzkowski został aresztowany i osadzony w Siedlcach, skąd przewieziono go do Krakowa. Początkowo wymierzoną mu karę śmierci cesarz Franciszek I zamienił na banicję. Od 1802 roku mieszkał kolejno w Warszawie, Lipsku i Dreźnie. W 1807 roku powrócił do stolicy. Został zatrudniony w Głównej Izbie Obrachunkowej. Nie porzucił swoich postępowych i rewolucyjnych jak na owe czasy poglądów, opracowując w wolnym czasie projekt uwłaszczenia chłopów. Ostatnie kilkanaście lat życia spędził w samotności, borykając się z ciężkimi warunkami bytowymi. Zmarł w wieku zaledwie 40 lat, nie doczekawszy wybuchu powstania listopadowego.
Bibliografia
- Chłosta Jan, Słownik Warmii, Olsztyn 2002.
- Oracki Tadeusz, Słownik biorgraficzny Warmii, Prus Książęcych i Ziemi Malborskiej. Od połowy XV do końca XVIII wieku, t. I, Olsztyn 1984.
- Szostakowski S., Franciszek Gorzkowski ok. 1750-1830. Warmiak w służbie insurekcji, Olsztyn 1977.
