Gniewosz z Dalewic: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
| Linia 20: | Linia 20: | ||
|www = | |www = | ||
}} | }} | ||
| − | '''Gniewosz z Dalewic''' – uczestnik [[Bitwa pod Grunwaldem|bitwy grunwaldzkiej]]. | + | '''Gniewosz z Dalewic''' – podstoli krakowski, pan na Dalewicach, Ćmielowie i Wronowie, uczestnik [[Bitwa pod Grunwaldem|bitwy grunwaldzkiej]]. Jego imię wiąże się z domniemanym najsłynniejszym procesem karnym czasów panowania Władysława Jagiełły. Proces ten miał być wynikiem kłamstw Gniewosza na temat niewierności królowej Jadwigi. |
<br/><br/> | <br/><br/> | ||
== Życiorys == | == Życiorys == | ||
| − | Gniewosz z Dalewic legitymujący się herbem | + | Gniewosz z Dalewic legitymujący się herbem Kościesza (Strzegomią) pełnił funkcję podstolego krakowskiego. W czasach rządów Jagiełły był marszałkiem dworu. Wedle Długosza starał się skłócić parę królewską; sąd w Wiślicy miał skazać Gniewosza z Dalewic na karę 60 grzywien oraz odwołanie potwarzy dotyczących królowej Jadwigi i to w taki sposób, "aby natychmiast, wobec przytomnego grona sędziów, obyczajem psów, odszczekał swoje kłamstwo". Kronikarz podał w swych ''Rocznikach'', że schyliwszy grzbiet, Gniewosz musiał "wleźć pod ławę, a po jawnym zeznaniu, iż fałszem było i niegodziwą potwarzą, co przeciwko królowej Jadwidze nakłamał, głośno zaszczekał". |
| − | < | + | Andrzej Zieliński dowodzi, że proces ten nigdy się nie odbył, na co wskazuje m.in. fakt, że Gniewosz z Dalewic nie tylko nie został odsunięty od dworu, ale nadal awansował i wykonywał odpowiedzialne zadania. W 1390 roku został przez króla Władysława Jagiełłę mianowany głównym negocjatorem w sprawie traktatu z Mirżą, wojewodą siedmiogrodzkim, w 1393 r. król uczynił go starostą lwowskim, a w 1399 roku podkomorzym krakowskim. Jagiełło powierzył mu ponadto misję negocjacji z Krzyżakami, a królowa Jadwiga powołała go na swojego ochmistrza<ref>[A. Zieliński, ''Kto na kogo naszczekał'', [http://historia.focus.pl/polska/kto-na-kogo-naszczekal--826?strona=2 historia.focus.pl] [22.01.2015]<ref/>. |
| + | Do wojny z zakonem krzyżackim Gniewosz z Dalewic wystawił własną zaciężną chorągiew, pod którą szli zaciągnięci przez niego rycerze z Polski, z Czech, Moraw i Śląska. Formacja ta szczególnie zasłużyła się przy zdobywaniu zamku w [[Dąbrówno|Dąbrównie]]. W bitwie pod Koronowem Gniewosz wziął czynny udział. | ||
| + | |||
| + | Po wojnie uczestniczył w wyprawie jako poseł do hospodara wołoskiego. | ||
| + | {{Przypisy}} | ||
| + | <references/> | ||
== Bibliografia == | == Bibliografia == | ||
| + | A. Zieliński, ''Kto na kogo naszczekał'', [http://historia.focus.pl/polska/kto-na-kogo-naszczekal--826?strona=2 historia.focus.pl] [22.01.2015]<br/> | ||
J. Sikorski, ''Bohaterowie Grunwaldu'', Olsztyn 2010. | J. Sikorski, ''Bohaterowie Grunwaldu'', Olsztyn 2010. | ||
<br/> | <br/> | ||
[[Kategoria: Osoba|Ginwosz z Dalewic]][[Kategoria:Wielka wojna z zakonem krzyżackim|Gniwosz z Dalewic]][[Kategoria: 1401-1500|Gniwosz z Dalewic]] | [[Kategoria: Osoba|Ginwosz z Dalewic]][[Kategoria:Wielka wojna z zakonem krzyżackim|Gniwosz z Dalewic]][[Kategoria: 1401-1500|Gniwosz z Dalewic]] | ||
Wersja z 09:53, 22 sty 2015
| Gniewosz z Dalewic | |
| |
Gniewosz z Dalewic – podstoli krakowski, pan na Dalewicach, Ćmielowie i Wronowie, uczestnik bitwy grunwaldzkiej. Jego imię wiąże się z domniemanym najsłynniejszym procesem karnym czasów panowania Władysława Jagiełły. Proces ten miał być wynikiem kłamstw Gniewosza na temat niewierności królowej Jadwigi.
Życiorys
Gniewosz z Dalewic legitymujący się herbem Kościesza (Strzegomią) pełnił funkcję podstolego krakowskiego. W czasach rządów Jagiełły był marszałkiem dworu. Wedle Długosza starał się skłócić parę królewską; sąd w Wiślicy miał skazać Gniewosza z Dalewic na karę 60 grzywien oraz odwołanie potwarzy dotyczących królowej Jadwigi i to w taki sposób, "aby natychmiast, wobec przytomnego grona sędziów, obyczajem psów, odszczekał swoje kłamstwo". Kronikarz podał w swych Rocznikach, że schyliwszy grzbiet, Gniewosz musiał "wleźć pod ławę, a po jawnym zeznaniu, iż fałszem było i niegodziwą potwarzą, co przeciwko królowej Jadwidze nakłamał, głośno zaszczekał".
Andrzej Zieliński dowodzi, że proces ten nigdy się nie odbył, na co wskazuje m.in. fakt, że Gniewosz z Dalewic nie tylko nie został odsunięty od dworu, ale nadal awansował i wykonywał odpowiedzialne zadania. W 1390 roku został przez króla Władysława Jagiełłę mianowany głównym negocjatorem w sprawie traktatu z Mirżą, wojewodą siedmiogrodzkim, w 1393 r. król uczynił go starostą lwowskim, a w 1399 roku podkomorzym krakowskim. Jagiełło powierzył mu ponadto misję negocjacji z Krzyżakami, a królowa Jadwiga powołała go na swojego ochmistrza<ref>[A. Zieliński, Kto na kogo naszczekał, historia.focus.pl [22.01.2015]Błąd rozszerzenia cite: Otwierający znacznik <ref> jest nieprawidłowy lub ma błędną nazwę..
Do wojny z zakonem krzyżackim Gniewosz z Dalewic wystawił własną zaciężną chorągiew, pod którą szli zaciągnięci przez niego rycerze z Polski, z Czech, Moraw i Śląska. Formacja ta szczególnie zasłużyła się przy zdobywaniu zamku w Dąbrównie. W bitwie pod Koronowem Gniewosz wziął czynny udział.
Po wojnie uczestniczył w wyprawie jako poseł do hospodara wołoskiego.
Przypisy
Bibliografia
A. Zieliński, Kto na kogo naszczekał, historia.focus.pl [22.01.2015]
J. Sikorski, Bohaterowie Grunwaldu, Olsztyn 2010.
