Wacław Leszczyński

Wacław Leszczyński
Wacław Leszczyński, źródło:Poczet biskupów warmińskich, pod red. Stanisława Achremczyka, Olsztyn 2008, 510 ss.
Data i miejsce urodzenia	15 sierpień 1605 Baranowo
Data i miejsce śmierci	1 kwiecień Łyszkowice
Przyczyna śmierci	do śmierci przyczynił się reumatyzm
Miejsce spoczynku	kolegiata łowicka
Zawód	biskup warmiński

Wacław Leszczyński (ur. 15 sierpnia 1605 r. w Baranowie, zm. 1 kwietnia w 1666 r. w Łyszkowicach) – duchowny katolicki, biskup warmiński w latach 1644-1658.

Życiorys

Szkoła i wykształcenie

Wacław Leszczyński został wcześnie oddany do kolegium jezuickiego w Poznaniu. Prawo kanoniczne studiował we Włoszech, a prawo cywilne we Francji. Leszczyński poznał język łaciński, włoski, niemiecki i francuski. Nad jego wychowaniem czuwał Jan Baykowski - sufragan poznański. Pierwsze święcenia niższe Wacław przyjął w 1622 r. w Lesznie. W 1637 r. otrzymał święcenia kapłańskie w Poznaniu.

Praca

Leszczyński od 1630 r. przebywał na dworze Zygmunta III Wazy, gdzie pracował w królewskiej kancelarii. Beneficja zawdzięczał królowi Władysławowi IV. W 1633 r. otrzymał kanonię w kapitule krakowskiej oraz łęczyckiej, a w 1643 r. w płockiej. 5 marca 1643 r. został referendarzem koronnym. 2 kwietnia 1644 r. wybrano go na kanonika warmińskiego. Przypadła mu kanonia, z której zrezygnował Jan Lamsheft. Była to celowe oddanie miejsca w kapitule warmińskiej, bowiem Wacław był kandydatem na biskupstwo warmińskie. Jednak według sejmu piotrkowskiego z 1512 r. - przyszły biskup musiał być wcześniej kanonikiem warmińskim. 6 kwietnia 1644 r. kapituła warmińska wybrała go na biskupa warmińskiego. W grudniu 1644 r. jego wybór zatwierdził papież. Sakrę biskupią uzyskał w 1645 r., po czym przybył na Warmię. W 1659 r. został arcybiskupem gnieźnieńskim. Leszczyński był pierwszym biskupem warmińskim, który tytułował się księciem Świętego Cesarstwa Rzymskiego.

Działalność społeczna, kulturalna, naukowa, polityczna

Wacław był w poselstwie, które udało się po późniejszą królową Ludwikę Marię Gonzagę. Leszczyński dbał o Warmię. W 1647 r. złożył przysięgę poszanowania przywilejów dzielnicy. W 1654 r. nie pozwolił na przezimowanie wojsk na Warmii.
Za jego czasów Warmia przeszła w dziedziczne posiadanie Hohenzollernów. Leszczyńskiemu udało się zachować zwierzchnictwo nad duchowieństwem, dochody i komorę lidzbarską. Ostatecznie w wyniku wojen polsko-szwedzkich Warmia powróciła do Polski ale bez Fromborka i Braniewa. Kapituła warmińska i biskup odzyskali władzę na terenie biskupstwa warmińskiego. W obronie Warmii przed najazdem Szwedów, Leszczyński zapłacił z własnych pieniędzy za wojska stacjonujące w największych miastach.
Leszczyński utrzymywał dobre stosunki z kapitułą. Udało mu się obsadzić kilka kanonii swoimi krewnymi i zwolennikami. Sam przeprowadził wizytację w kościołach. Wymagał rezydencji proboszczów w parafiach, w celu obrony wiernych przed luteranizmem.
Wacław troszczył się o zakony jezuickie i parafię w Królewcu. Wspierał szkoły braniewskie. Ufundował ołtarz św. Antoniego w Barczewie i podarował obraz Narodzenia Bogarodzicy w Stoczku Klasztornym.

Ciekawostki

Wacław Leszczyński pochodził z Wielkopolski, z rodu szlacheckiego o herbie Wieniawa. Rodzicami Leszczyńskiego byli: Andrzej Leszczyński wojewoda brzeski kujawski oraz Zofia Opalińska. Miał on również brata bliźniaka - Przecława wojewodę dorpackiego oraz brata Jana - kanclerza wielkiego koronnego.

Bibliografia

Obłąk Jan, Kopiczko Andrzej, Historia Diecezji i Archidiecezji Warmińskiej, Olsztyn 2010, 261 ss.

Poczet biskupów warmińskich, pod red. Stanisława Achremczyka, Olsztyn 2008, 510 ss.