Grab pospolity: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
| Linia 1: | Linia 1: | ||
{{Roślina infobox | {{Roślina infobox | ||
|Nazwa rośliny = Grab pospolity | |Nazwa rośliny = Grab pospolity | ||
| − | |Nazwa łacińska = Carpinus betulus | + | |Nazwa łacińska = ''Carpinus betulus'' |
|L = L. | |L = L. | ||
|Pusta linia = <br/> | |Pusta linia = <br/> | ||
|grafika = Carpinus betulus Sturm33.jpg | |grafika = Carpinus betulus Sturm33.jpg | ||
| − | |podpis grafiki = Grab pospolity | + | |podpis grafiki = Grab pospolity – Flora von Deutschland, Österreich und der Schweiz (O.W. Thomé 1885) |
|Systematyka = Systematyka | |Systematyka = Systematyka | ||
|Domena = eukarionty | |Domena = eukarionty | ||
| Linia 21: | Linia 21: | ||
'''Grab pospolity''' (''Carpinus betulus'' L.) – gatunek drzewa z rodziny brzozowatych (''Betulaceae''). | '''Grab pospolity''' (''Carpinus betulus'' L.) – gatunek drzewa z rodziny brzozowatych (''Betulaceae''). | ||
<br/><br/> | <br/><br/> | ||
| − | [[Plik:graby koniuszanka.jpg|300px|thumb|right|Starodrzew grabowy w rezerwacie | + | [[Plik:graby koniuszanka.jpg|300px|thumb|right|Starodrzew grabowy w rezerwacie Koniuszanka II koło Nidzicy]] |
== Morfologia == | == Morfologia == | ||
Drzewo dorastające do 25 m z gęstą, miotlastą koroną, silnie zagęszczoną, szeroką i wysoką. Kora ciemna, ziemista z siatkowatym wzorem, zwykle o falistej powierzchni. Gałązki giętkie z jasnymi kropkami (przetchlinki), młode nieco owłosione. Ulistnienie skrętoległe, liście pojedyncze, podwójnie piłkowane, nerwy spodem omszone. Ogonek ok. 1,5 cm, eliptyczna lub jajowata blaszka liściowa charakterystycznie harmonijkowato pofałdowana o dł. 5-10 cm i szer. do 6 cm. Jesienią liście przebarwiają się na żółty kolor. Pączki liściowe są ostro zakończone, przylegają skośnie do pędów i pokryte są łuskami; górą jasnobrązowe, dołem zielone. Pąki kwiatowe są większe od liściowych. | Drzewo dorastające do 25 m z gęstą, miotlastą koroną, silnie zagęszczoną, szeroką i wysoką. Kora ciemna, ziemista z siatkowatym wzorem, zwykle o falistej powierzchni. Gałązki giętkie z jasnymi kropkami (przetchlinki), młode nieco owłosione. Ulistnienie skrętoległe, liście pojedyncze, podwójnie piłkowane, nerwy spodem omszone. Ogonek ok. 1,5 cm, eliptyczna lub jajowata blaszka liściowa charakterystycznie harmonijkowato pofałdowana o dł. 5-10 cm i szer. do 6 cm. Jesienią liście przebarwiają się na żółty kolor. Pączki liściowe są ostro zakończone, przylegają skośnie do pędów i pokryte są łuskami; górą jasnobrązowe, dołem zielone. Pąki kwiatowe są większe od liściowych. | ||
Roślina jednopienna, ale o kwiatach jednopłciowych. Kwiaty żeńskie są niepozorne i tworzą luźne, wzniesione kłosy, kwiaty męskie wyrastają na szczycie gałązek i tworzą kotki o długości 3,5-5 cm. | Roślina jednopienna, ale o kwiatach jednopłciowych. Kwiaty żeńskie są niepozorne i tworzą luźne, wzniesione kłosy, kwiaty męskie wyrastają na szczycie gałązek i tworzą kotki o długości 3,5-5 cm. | ||
| − | Kotki kwiatowe pojawiają się w maju wraz liśćmi. Owoce to jednonasienne orzeszki o trójklapowej okrywie służącej jako organ lotny. Owoce dojrzewają od września do października, rozsiewane są przez wiatr. | + | Kotki kwiatowe pojawiają się w maju wraz z liśćmi. Owoce to jednonasienne orzeszki o trójklapowej okrywie służącej jako organ lotny. Owoce dojrzewają od września do października, rozsiewane są przez wiatr. |
<br/> | <br/> | ||
== Rozmieszczenie i ekologia == | == Rozmieszczenie i ekologia == | ||
| − | Grab pospolity występuje w przeważającej części Europy, od Francji do Ukrainy. W Polsce | + | Grab pospolity występuje w przeważającej części Europy, od Francji do Ukrainy. W Polsce występuje często na całym niżu i w niższych położeniach górskich (w Karpatach i Sudetach nie przekracza 700 m n.p.m.). |
Lubi świeże gleby wapienne, nie za suche, ale i nie podmokłe. Występowanie: lasy mieszane i liściaste. Należy do najbardziej odpornych na zacienienie drzew występujących w Europie Środkowej. | Lubi świeże gleby wapienne, nie za suche, ale i nie podmokłe. Występowanie: lasy mieszane i liściaste. Należy do najbardziej odpornych na zacienienie drzew występujących w Europie Środkowej. | ||
<br/> | <br/> | ||
== Wartość użytkowa == | == Wartość użytkowa == | ||
| − | + | Jest rośliną ozdobną stosowaną na żywopłoty. Charakterystyczną cechą tego gatunku jest skłonność do wytwarzania odrośli korzeniowych, co wykorzystuje się w ogrodnictwie do zagęszczania żywopłotów. Doskonale znosi cięcie. Grab czasami sadzony w jest parkach, nadaje się także na bonsai. | |
Drewno grabu jest beztwardzielowe, twarde, ciężkie, sprężyste i trudne w obróbce, wykorzystywane na opał. Ma dużą wartość opałową – jedną z największych wśród naszych drzew. Dawniej ze względu na twardość robiono z niego m.in. koła młyńskie, trzonki do młotków i siekier, prawidła do butów, klatki dla ptaków, itp. | Drewno grabu jest beztwardzielowe, twarde, ciężkie, sprężyste i trudne w obróbce, wykorzystywane na opał. Ma dużą wartość opałową – jedną z największych wśród naszych drzew. Dawniej ze względu na twardość robiono z niego m.in. koła młyńskie, trzonki do młotków i siekier, prawidła do butów, klatki dla ptaków, itp. | ||
| Linia 40: | Linia 40: | ||
Grab jest głównym i charakterystycznym składnikiem lasów grądowych (dębowo-grabowych lub dębowo-lipowo-grabowych). | Grab jest głównym i charakterystycznym składnikiem lasów grądowych (dębowo-grabowych lub dębowo-lipowo-grabowych). | ||
| − | Piękny starodrzew grabowy można obserwować na [[Warmia i Mazury| | + | Piękny starodrzew grabowy można obserwować na [[Warmia|Warmii]] i [[Mazury|Mazurach]] w rezerwacie [[Rezerwat Koniuszanka II|Koniuszanka II]] koło [[Nidzica|Nidzicy]]. |
| + | <br/> | ||
| + | == Zobacz też == | ||
| + | [http://pl.wikipedia.org/wiki/Grab_pospolity pl.wikipedia.org, Grab pospolity] [21.05.2014] | ||
<br/> | <br/> | ||
== Bibliografia == | == Bibliografia == | ||
| − | + | Traczyk Tadeusz, ''Rośliny lasu liściastego. Atlas'', Warszawa 1975. | |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
<br/> | <br/> | ||
| − | [[Kategoria: Przyroda]] [[Kategoria: Rośliny]][[Kategoria: Rośliny Warmii i Mazur]] | + | [[Kategoria: Przyroda]] [[Kategoria: Rośliny]][[Kategoria: Rośliny Warmii i Mazur]] [[Kategoria: Rezerwaty]] |
Wersja z 09:53, 15 lip 2014
| Grab pospolity | |
| | |
| Carpinus betulus | |
| L. | |
 Grab pospolity – Flora von Deutschland, Österreich und der Schweiz (O.W. Thomé 1885) | |
| Systematyka | |
| Królestwo | rośliny |
| Podkrólestwo | rośliny naczyniowe |
| Gromada | okrytonasienne |
| Klasa | dwuliścienne |
| Rząd | bukowce |
| Rodzina | brzozowate |
| Rodzaj | grab |
| Gatunek | grab pospolity |
| Synonimy | |
Grab pospolity (Carpinus betulus L.) – gatunek drzewa z rodziny brzozowatych (Betulaceae).
Spis treści
[ukryj]Morfologia
Drzewo dorastające do 25 m z gęstą, miotlastą koroną, silnie zagęszczoną, szeroką i wysoką. Kora ciemna, ziemista z siatkowatym wzorem, zwykle o falistej powierzchni. Gałązki giętkie z jasnymi kropkami (przetchlinki), młode nieco owłosione. Ulistnienie skrętoległe, liście pojedyncze, podwójnie piłkowane, nerwy spodem omszone. Ogonek ok. 1,5 cm, eliptyczna lub jajowata blaszka liściowa charakterystycznie harmonijkowato pofałdowana o dł. 5-10 cm i szer. do 6 cm. Jesienią liście przebarwiają się na żółty kolor. Pączki liściowe są ostro zakończone, przylegają skośnie do pędów i pokryte są łuskami; górą jasnobrązowe, dołem zielone. Pąki kwiatowe są większe od liściowych.
Roślina jednopienna, ale o kwiatach jednopłciowych. Kwiaty żeńskie są niepozorne i tworzą luźne, wzniesione kłosy, kwiaty męskie wyrastają na szczycie gałązek i tworzą kotki o długości 3,5-5 cm.
Kotki kwiatowe pojawiają się w maju wraz z liśćmi. Owoce to jednonasienne orzeszki o trójklapowej okrywie służącej jako organ lotny. Owoce dojrzewają od września do października, rozsiewane są przez wiatr.
Rozmieszczenie i ekologia
Grab pospolity występuje w przeważającej części Europy, od Francji do Ukrainy. W Polsce występuje często na całym niżu i w niższych położeniach górskich (w Karpatach i Sudetach nie przekracza 700 m n.p.m.).
Lubi świeże gleby wapienne, nie za suche, ale i nie podmokłe. Występowanie: lasy mieszane i liściaste. Należy do najbardziej odpornych na zacienienie drzew występujących w Europie Środkowej.
Wartość użytkowa
Jest rośliną ozdobną stosowaną na żywopłoty. Charakterystyczną cechą tego gatunku jest skłonność do wytwarzania odrośli korzeniowych, co wykorzystuje się w ogrodnictwie do zagęszczania żywopłotów. Doskonale znosi cięcie. Grab czasami sadzony w jest parkach, nadaje się także na bonsai.
Drewno grabu jest beztwardzielowe, twarde, ciężkie, sprężyste i trudne w obróbce, wykorzystywane na opał. Ma dużą wartość opałową – jedną z największych wśród naszych drzew. Dawniej ze względu na twardość robiono z niego m.in. koła młyńskie, trzonki do młotków i siekier, prawidła do butów, klatki dla ptaków, itp.
Ciekawostki
Grab jest głównym i charakterystycznym składnikiem lasów grądowych (dębowo-grabowych lub dębowo-lipowo-grabowych).
Piękny starodrzew grabowy można obserwować na Warmii i Mazurach w rezerwacie Koniuszanka II koło Nidzicy.
Zobacz też
pl.wikipedia.org, Grab pospolity [21.05.2014]
Bibliografia
Traczyk Tadeusz, Rośliny lasu liściastego. Atlas, Warszawa 1975.
