Korzeniowiec wieloletni: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
(Utworzono nową stronę "{{Roślina infobox |Nazwa rośliny = Korzeniowiec wieloletni |Nazwa łacińska = Heterobasidion annosum |L = (Fr.) Bref. |Pusta linia = <br/> |grafika = |podpis g...") |
|||
| Linia 4: | Linia 4: | ||
|L = (Fr.) Bref. | |L = (Fr.) Bref. | ||
|Pusta linia = <br/> | |Pusta linia = <br/> | ||
| − | |grafika = | + | |grafika = he.jpg |
| − | |podpis grafiki = | + | |podpis grafiki = Owocniki korzeniowca wieloletniego |
|Systematyka = Systematyka | |Systematyka = Systematyka | ||
|Domena = eukarionty | |Domena = eukarionty | ||
| Linia 20: | Linia 20: | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | ''' Korzeniowiec wieloletni ''' ('' Heterobasidion annosum '' (Fr.) Bref.) – gatunek grzyba wielkoowocnikowego z rodziny jodłownicowatych (Bondarzewiaceae), rzędu gołąbkowców (Russulales). | + | '''Korzeniowiec wieloletni''' (''Heterobasidion annosum'' (Fr.) Bref.) – gatunek grzyba wielkoowocnikowego z rodziny jodłownicowatych (Bondarzewiaceae), rzędu gołąbkowców (Russulales). |
=== Owocnik === | === Owocnik === | ||
| − | + | Korzeniowiec wieloletni tworzy owocniki wieloletnie, rozpostarte lub rozpostarto-odgięte, półeczkowate, nieregularne, szerokości 5-30 cm, grubości 1-2 cm. Powierzchnia bardzo nierówna, pomarszczona, jasnobrązowa, ciemnobrązowa, czerwonawobrązowawa, matowa. Brzeg owocnika ostry, falisty, wyraźnie jaśniejszy, nierówny, czerwono-brązowy, żółtawy lub białawy. Hymenofor (warstwa zarodnikonośna) wielowarstwowy, rurkowaty, białawy lub kremowy. Miąższ białawy, skórzasty, u starszych okazów bladobrązowy. Smaku i zapachu brak. | |
| − | Korzeniowiec wieloletni tworzy owocniki wieloletnie, rozpostarte lub rozpostarto-odgięte, półeczkowate, nieregularne, szerokości 5-30 cm, grubości 1- 2 cm. Powierzchnia bardzo nierówna, pomarszczona, jasnobrązowa, ciemnobrązowa, czerwonawobrązowawa, matowa. Brzeg owocnika ostry, falisty, wyraźnie jaśniejszy, nierówny, | ||
<br/> | <br/> | ||
=== Rozmieszczenie i ekologia === | === Rozmieszczenie i ekologia === | ||
| − | Korzeniowiec wieloletni występuje | + | Korzeniowiec wieloletni występuje w lasach iglastych, rzadziej liściastych, również w parkach. Pospolity w Europie, znany też w Ameryce Północnej, Azji i Australii. |
<br/> | <br/> | ||
| − | Jest grzybem saprotroficznym z uzdolnieniami pasożytniczymi. Jako pasożyt atakuje głównie sosnę i świerk, także jodłę, modrzew czy sosnę wejmutkę. Poraża drzewa we wszystkich klasach wieku. Drzewa młode do około 10 roku życia szybko zabija (bez wycieku żywicy), u starszych powoduje długotrwałą chorobę polegająca na rozkładzie drewna korzeni. Z korzeni zgnilizna przechodzi do pnia. Powoduje zgniliznę drewna typu białą jamkowatą. Drewno zmienia się w bezkształtną masę, a we wnętrzu pnia (u świerka i jodły) tworzy się dziuplasta przestrzeń. Na martwych korzeniach tworzą się owocniki, które mogą wyrastać czasem u nasady pni czy też pniaków. Owocniki wytwarza przez cały rok ,przy sprzyjających warunkach również w zimie. | + | Jest grzybem saprotroficznym z uzdolnieniami pasożytniczymi. Jako pasożyt atakuje głównie sosnę i świerk, także jodłę, modrzew czy sosnę wejmutkę. Poraża drzewa we wszystkich klasach wieku. Drzewa młode do około 10. roku życia szybko zabija (bez wycieku żywicy), u starszych powoduje długotrwałą chorobę polegająca na rozkładzie drewna korzeni. Z korzeni zgnilizna przechodzi do pnia. Powoduje zgniliznę drewna typu białą jamkowatą. Drewno zmienia się w bezkształtną masę, a we wnętrzu pnia (u świerka i jodły) tworzy się dziuplasta przestrzeń. Na martwych korzeniach tworzą się owocniki, które mogą wyrastać czasem u nasady pni czy też pniaków. Owocniki wytwarza przez cały rok, przy sprzyjających warunkach również w zimie. |
<br/> | <br/> | ||
| − | Huba korzeni jest jedną z ważniejszych gospodarczo chorób drzew leśnych Polsce. W województwie warmińsko-mazurskim, razem z | + | Huba korzeni jest jedną z ważniejszych gospodarczo chorób drzew leśnych Polsce. W województwie warmińsko-mazurskim, razem z opieńkową zgnilizną korzeni [[Armillaria| Armillaria]], występuje z dużym nasileniem i stanowi poważne zagrożenie drzewostanów leśnych. |
<br/> | <br/> | ||
=== Ciekawostki === | === Ciekawostki === | ||
| − | W Polsce występują jeszcze dwa inne gatunki korzeniowca: korzeniowiec jodłowy (''Heterobasidion abietinum''), rozwijający się głównie na jodle, rzadko na świerku | + | W Polsce występują jeszcze dwa inne gatunki korzeniowca: korzeniowiec jodłowy (''Heterobasidion abietinum''), rozwijający się głównie na jodle, rzadko na świerku, oraz korzeniowiec drobnopory (''Heterobasidion parviporum''), rozwijający się głównie na świerku, rzadko na jodle. |
<br/> | <br/> | ||
| − | W walce z hubą korzeni, obok metod chemicznych, wykorzystuje się prewencyjną metodę biologiczną, polegającą na zabezpieczaniu świeżych pniaków przed zasiedleniem korzeniowcem wieloletnim. W tym celu pniaki opryskuje się wodną zawiesiną zarodników grzyba żylicy olbrzymiej | + | W walce z hubą korzeni, obok metod chemicznych, wykorzystuje się prewencyjną metodę biologiczną, polegającą na zabezpieczaniu świeżych pniaków przed zasiedleniem korzeniowcem wieloletnim. W tym celu pniaki opryskuje się wodną zawiesiną zarodników grzyba żylicy olbrzymiej (''Phlebia gigantea''), który jest gatunkiem konkurencyjnym w stosunku do korzeniowca wieloletniego. Grzyb ten szybciej się rozwija, zajmując niszę siedliskową i wykorzystując substancje pokarmowe z podłoża. Dodatkowo grzybnia żylicy olbrzymiej działa silnie hamująco na rozwój strzępek korzeniowca wieloletniego, powodując zaburzenia w rozwoju ich błony komórkowej i deformację. W ten sposób redukowane są w znaczny sposób rezerwuary, czyli miejsca bytowania korzeniowca. |
<br/> | <br/> | ||
| Linia 45: | Linia 44: | ||
Gumińska B., Wojewoda W.: Grzyby i ich oznaczanie. Warszawa: PWRiL, 1985. | Gumińska B., Wojewoda W.: Grzyby i ich oznaczanie. Warszawa: PWRiL, 1985. | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | Mańka K.: Fitopatologia leśna. 1998 | + | Mańka K.: Fitopatologia leśna. Warszawa: PWRiL, 1998. |
<br/> | <br/> | ||
Wersja z 00:40, 14 kwi 2014
| Korzeniowiec wieloletni | |
| | |
| Heterobasidion annosum | |
| (Fr.) Bref. | |
| Owocniki korzeniowca wieloletniego Owocniki korzeniowca wieloletniego | |
| Systematyka | |
| Królestwo | grzyby |
| Gromada | grzyby podstawkowe |
| Klasa | pieczarniaki |
| Rząd | gołąbkowce |
| Rodzina | jodłownicowate |
| Rodzaj | korzeniowiec |
| Gatunek | Korzeniowiec wieloletni |
| Huba korzeni, korzeniowiec sosnowy | |
Korzeniowiec wieloletni (Heterobasidion annosum (Fr.) Bref.) – gatunek grzyba wielkoowocnikowego z rodziny jodłownicowatych (Bondarzewiaceae), rzędu gołąbkowców (Russulales).
Spis treści
[ukryj]Owocnik
Korzeniowiec wieloletni tworzy owocniki wieloletnie, rozpostarte lub rozpostarto-odgięte, półeczkowate, nieregularne, szerokości 5-30 cm, grubości 1-2 cm. Powierzchnia bardzo nierówna, pomarszczona, jasnobrązowa, ciemnobrązowa, czerwonawobrązowawa, matowa. Brzeg owocnika ostry, falisty, wyraźnie jaśniejszy, nierówny, czerwono-brązowy, żółtawy lub białawy. Hymenofor (warstwa zarodnikonośna) wielowarstwowy, rurkowaty, białawy lub kremowy. Miąższ białawy, skórzasty, u starszych okazów bladobrązowy. Smaku i zapachu brak.
Rozmieszczenie i ekologia
Korzeniowiec wieloletni występuje w lasach iglastych, rzadziej liściastych, również w parkach. Pospolity w Europie, znany też w Ameryce Północnej, Azji i Australii.
Jest grzybem saprotroficznym z uzdolnieniami pasożytniczymi. Jako pasożyt atakuje głównie sosnę i świerk, także jodłę, modrzew czy sosnę wejmutkę. Poraża drzewa we wszystkich klasach wieku. Drzewa młode do około 10. roku życia szybko zabija (bez wycieku żywicy), u starszych powoduje długotrwałą chorobę polegająca na rozkładzie drewna korzeni. Z korzeni zgnilizna przechodzi do pnia. Powoduje zgniliznę drewna typu białą jamkowatą. Drewno zmienia się w bezkształtną masę, a we wnętrzu pnia (u świerka i jodły) tworzy się dziuplasta przestrzeń. Na martwych korzeniach tworzą się owocniki, które mogą wyrastać czasem u nasady pni czy też pniaków. Owocniki wytwarza przez cały rok, przy sprzyjających warunkach również w zimie.
Huba korzeni jest jedną z ważniejszych gospodarczo chorób drzew leśnych Polsce. W województwie warmińsko-mazurskim, razem z opieńkową zgnilizną korzeni Armillaria, występuje z dużym nasileniem i stanowi poważne zagrożenie drzewostanów leśnych.
Ciekawostki
W Polsce występują jeszcze dwa inne gatunki korzeniowca: korzeniowiec jodłowy (Heterobasidion abietinum), rozwijający się głównie na jodle, rzadko na świerku, oraz korzeniowiec drobnopory (Heterobasidion parviporum), rozwijający się głównie na świerku, rzadko na jodle.
W walce z hubą korzeni, obok metod chemicznych, wykorzystuje się prewencyjną metodę biologiczną, polegającą na zabezpieczaniu świeżych pniaków przed zasiedleniem korzeniowcem wieloletnim. W tym celu pniaki opryskuje się wodną zawiesiną zarodników grzyba żylicy olbrzymiej (Phlebia gigantea), który jest gatunkiem konkurencyjnym w stosunku do korzeniowca wieloletniego. Grzyb ten szybciej się rozwija, zajmując niszę siedliskową i wykorzystując substancje pokarmowe z podłoża. Dodatkowo grzybnia żylicy olbrzymiej działa silnie hamująco na rozwój strzępek korzeniowca wieloletniego, powodując zaburzenia w rozwoju ich błony komórkowej i deformację. W ten sposób redukowane są w znaczny sposób rezerwuary, czyli miejsca bytowania korzeniowca.
Bibliografia
Gumińska B., Wojewoda W.: Grzyby i ich oznaczanie. Warszawa: PWRiL, 1985.
Mańka K.: Fitopatologia leśna. Warszawa: PWRiL, 1998.
Linki zewnętrzne
http://pl.wikipedia.org/wiki/Korzeniowiec_sosnowy
http://www.indexfungorum.org/names/Names.asp
