Kruszownica wielolistkowa: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
| Linia 19: | Linia 19: | ||
|Lista synonimów = }} | |Lista synonimów = }} | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | |||
'''Kruszownica wielolistkowa''' (''Umbilicaria polyphylla'' (L.) Baumg.) – gatunek zlichenizowanego grzyba workowego (porostu) z rodziny kruszownicowatych (''Umbilicariaceae''), rzędu kruszownicowców (''Umbilicariales''). | '''Kruszownica wielolistkowa''' (''Umbilicaria polyphylla'' (L.) Baumg.) – gatunek zlichenizowanego grzyba workowego (porostu) z rodziny kruszownicowatych (''Umbilicariaceae''), rzędu kruszownicowców (''Umbilicariales''). | ||
| − | + | <br/><br/> | |
| − | |||
=== Plecha === | === Plecha === | ||
| − | + | Plecha wielo-, rzadko jednolistkowa, przymocowana do podłoża uczepem wyrastającym w środku dolnej strony, średnicy 2-5(-7) cm, cienka, sztywna, skórzasta, często na brzegach płatowato zaokrąglona, karbowana i porozrywana, brunatna do prawie czarnej, lekko lśniąca. Górna strona gładka, równa lub nieznacznie smolistoczarna, gładka, bez chwytników. Apotecja bardzo rzadkie, prawie trójkątne do kolistych, czarne, 0,4-1,2 mm średnicy. Tarczki z licznymi, wąskimi rowkami. | |
| − | Plecha wielo-, rzadko jednolistkowa, przymocowana do podłoża uczepem wyrastającym w środku dolnej strony, średnicy 2-5(-7) cm, cienka sztywna, skórzasta, często na brzegach płatowato zaokrąglona, karbowana i porozrywana, brunatna do prawie czarnej, lekko lśniąca. Górna strona gładka, równa lub nieznacznie smolistoczarna, gładka, bez chwytników. Apotecja bardzo rzadkie, prawie trójkątne do kolistych, czarne, 0,4-1,2 mm średnicy. Tarczki z licznymi, wąskimi rowkami. | ||
<br/> | <br/> | ||
=== Rozmieszczenie i ekologia === | === Rozmieszczenie i ekologia === | ||
| − | + | Podobnie jak wszystkie kruszownice gatunek ten występuje w Polsce głównie w górach. Rośnie w miejscach otwartych na skałach krzemianowych. Na niżu gatunek ten jest bardzo rzadki, spotykany na głazach narzutowych na obszarach pojeziernych. Na [[Warmia|Warmii]] i [[Mazury|Mazurach]] kruszownicę wielolistkową stwierdzono dotychczas zaledwie na dwóch stanowiskach. | |
| − | Podobnie jak wszystkie kruszownice gatunek ten występuje w | ||
<br/> | <br/> | ||
=== Wartość użytkowa === | === Wartość użytkowa === | ||
| − | |||
Gatunek ten podlega w Polsce ścisłej ochronie gatunkowej. | Gatunek ten podlega w Polsce ścisłej ochronie gatunkowej. | ||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
Plechy porostów z rodzaju ''Umbilicaria'' są jadalne. w Japonii spożywana jest rosnąca na skałach kruszownica jadalna ''Umbilicaria esculenta''. | Plechy porostów z rodzaju ''Umbilicaria'' są jadalne. w Japonii spożywana jest rosnąca na skałach kruszownica jadalna ''Umbilicaria esculenta''. | ||
| Linia 44: | Linia 36: | ||
== Bibliografia == | == Bibliografia == | ||
| − | + | Wójciak Hanna, ''Porosty, mszaki, paprotniki'', Warszawa 2003.<br/> | |
| − | Wójciak Hanna | + | Cieśliński Stanisław, ''Atlas rozmieszczenia porostów (Lichenes) w Polsce Północno-Wschodniej''. Phytocoenosis 15 (N.S.). Suppl. Cartograph. Geobot. 15: 1–426, 2003.<br/> |
| − | + | [http://pl.wikipedia.org/wiki/Umbilicaria pl.wikipedia.org, kruszownica] [17.06.2014]<br/> | |
| − | Cieśliński Stanisław | + | [http://pl.wikipedia.org/wiki/Lista_porostów_objętych_ochroną_prawną_w_Polsce pl.wikipedia.org, Lista porostów objętych ochroną prawną w Polsce] [17.06.2014]<br/> |
| − | <br/> | ||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
[[Kategoria: Przyroda]] [[Kategoria: Grzyby]] [[Kategoria: Porosty]] [[Kategoria: Porosty chronione]][[Kategoria: Porosty Warmii i Mazur]] | [[Kategoria: Przyroda]] [[Kategoria: Grzyby]] [[Kategoria: Porosty]] [[Kategoria: Porosty chronione]][[Kategoria: Porosty Warmii i Mazur]] | ||
Wersja z 23:15, 30 gru 2014
| Kruszownica wielolistkowa | |
| | |
| Umbilicaria polyphylla | |
| (L.) Baumg. | |
| Systematyka | |
| Królestwo | grzyby |
| Gromada | grzyby workowe |
| Klasa | miseczniaki (Lecanoromycetes) |
| Rząd | kruszownicowce |
| Rodzina | kruszownicowate |
| Rodzaj | kruszownica |
| Gatunek | kruszownica wielolistkowa |
| Synonimy | |
Kruszownica wielolistkowa (Umbilicaria polyphylla (L.) Baumg.) – gatunek zlichenizowanego grzyba workowego (porostu) z rodziny kruszownicowatych (Umbilicariaceae), rzędu kruszownicowców (Umbilicariales).
Plecha
Plecha wielo-, rzadko jednolistkowa, przymocowana do podłoża uczepem wyrastającym w środku dolnej strony, średnicy 2-5(-7) cm, cienka, sztywna, skórzasta, często na brzegach płatowato zaokrąglona, karbowana i porozrywana, brunatna do prawie czarnej, lekko lśniąca. Górna strona gładka, równa lub nieznacznie smolistoczarna, gładka, bez chwytników. Apotecja bardzo rzadkie, prawie trójkątne do kolistych, czarne, 0,4-1,2 mm średnicy. Tarczki z licznymi, wąskimi rowkami.
Rozmieszczenie i ekologia
Podobnie jak wszystkie kruszownice gatunek ten występuje w Polsce głównie w górach. Rośnie w miejscach otwartych na skałach krzemianowych. Na niżu gatunek ten jest bardzo rzadki, spotykany na głazach narzutowych na obszarach pojeziernych. Na Warmii i Mazurach kruszownicę wielolistkową stwierdzono dotychczas zaledwie na dwóch stanowiskach.
Wartość użytkowa
Gatunek ten podlega w Polsce ścisłej ochronie gatunkowej.
Plechy porostów z rodzaju Umbilicaria są jadalne. w Japonii spożywana jest rosnąca na skałach kruszownica jadalna Umbilicaria esculenta.
Bibliografia
Wójciak Hanna, Porosty, mszaki, paprotniki, Warszawa 2003.
Cieśliński Stanisław, Atlas rozmieszczenia porostów (Lichenes) w Polsce Północno-Wschodniej. Phytocoenosis 15 (N.S.). Suppl. Cartograph. Geobot. 15: 1–426, 2003.
pl.wikipedia.org, kruszownica [17.06.2014]
pl.wikipedia.org, Lista porostów objętych ochroną prawną w Polsce [17.06.2014]
