Leniec bezpodkwiatkowy: Różnice pomiędzy wersjami
| Linia 15: | Linia 15: | ||
| − | Leniec bezpodkwiatkowy jest gatunkiem związanym z kontynentalną częścią Europy. Jego zasięg obejmuje wschodnią część kontynentu, od wschodniej części Niemiec po Ural i od Rumunii i Ukrainy po Estonię. W krajach położonych za zachód i na południe od Polski, w Niemczech, Czechach i Austrii, stanowiska gatunku są nieliczne i rozproszone. W Polsce gatunek notowany był na przeważającej części Niżu. Zdecydowana większość stanowisk koncentruje się na obszarze położonym na wschód od dolnej i środkowej Wisły (oraz w jej dolinie) – na Podlasiu, Suwalszczyźnie, wschodnim Mazowszu, południu Mazur i Warmii oraz na północy Kujaw. | + | Leniec bezpodkwiatkowy jest gatunkiem związanym z kontynentalną częścią Europy. Jego zasięg obejmuje wschodnią część kontynentu, od wschodniej części Niemiec po Ural i od Rumunii i Ukrainy po Estonię. W krajach położonych za zachód i na południe od Polski, w Niemczech, Czechach i Austrii, stanowiska gatunku są nieliczne i rozproszone. W Polsce gatunek notowany był na przeważającej części Niżu. Zdecydowana większość stanowisk koncentruje się na obszarze położonym na wschód od dolnej i środkowej Wisły (oraz w jej dolinie) – na Podlasiu, Suwalszczyźnie, wschodnim Mazowszu, południu [[Warmia i Mazury|Mazur i Warmii]] oraz na północy Kujaw. |
W Polsce leniec bezpodkwiatkowy występuje w widnych lasach liściastych i borach mieszanych, a także w murawach kserotermicznych i napiaskowych oraz na wrzosowiskach. | W Polsce leniec bezpodkwiatkowy występuje w widnych lasach liściastych i borach mieszanych, a także w murawach kserotermicznych i napiaskowych oraz na wrzosowiskach. | ||
| Linia 38: | Linia 38: | ||
Leniec bezpodkwiatkowy jest półpasożytem, który za pomocą ssawek czerpie wodę i sole mineralne z korzeni innych roślin. Półpasożyt ten jest prawdopodobnie niespecyficzny względem gatunku żywiciela. | Leniec bezpodkwiatkowy jest półpasożytem, który za pomocą ssawek czerpie wodę i sole mineralne z korzeni innych roślin. Półpasożyt ten jest prawdopodobnie niespecyficzny względem gatunku żywiciela. | ||
| − | Współcześnie w Polsce najlepiej zachowane populacje leńca bezpodkwiatkowego znajdują się w dużych kompleksach leśnych północno-wschodniej części kraju, takich jak Puszcza Augustowska czy lasy Górznieńsko-Lidzbarskiego Parku Krajobrazowego. | + | Współcześnie w Polsce najlepiej zachowane populacje leńca bezpodkwiatkowego znajdują się w dużych kompleksach leśnych północno-wschodniej części kraju, takich jak Puszcza Augustowska czy lasy [[Górzniańsko-Lidzbarski Park Krajobrazowy|Górznieńsko-Lidzbarskiego Parku Krajobrazowego]]. |
<br/> | <br/> | ||
Wersja z 11:57, 11 lut 2014
Leniec bezpodkwiatkowy (Thesium ebracteatum Hayne) – gatunek rośliny z rodziny sandałowcowatych (Santalaceae).
Spis treści
Morfologia
Bylina wysokości 10-30 cm, o płożącym się kłączu oraz rozłogach, z których wyrastają liczne, nierozgałęzione, ulistnione łodygi. Liście siedzące, szerokości 2-3,5 mm, z trzema niewyraźnymi nerwami, umieszczone skrętolegle na łodydze. Kwiaty wyrastają pojedynczo na gałązkach długości do 18 mm, w luźnym gronie opatrzonym na szczycie pęczkiem liści. Okwiat jest 5-krotny, zrosłodziałkowy, dzwonkowaty, z zewnątrz zielony a od wewnątrz białawy, drobny, osadzony na bardzo krótkiej (1,5-1,8 mm) szypułce. Listkowata przysadka jest wielokrotnie dłuższa od owocu. Kwitnie głównie w maju, owocuje na przełomie maja i czerwca Owocem jest jednonasienny, kulisto-jajowaty, skórzasty orzeszek długości 2-2,5 mm.
Rozmieszczenie i ekologia
Leniec bezpodkwiatkowy jest gatunkiem związanym z kontynentalną częścią Europy. Jego zasięg obejmuje wschodnią część kontynentu, od wschodniej części Niemiec po Ural i od Rumunii i Ukrainy po Estonię. W krajach położonych za zachód i na południe od Polski, w Niemczech, Czechach i Austrii, stanowiska gatunku są nieliczne i rozproszone. W Polsce gatunek notowany był na przeważającej części Niżu. Zdecydowana większość stanowisk koncentruje się na obszarze położonym na wschód od dolnej i środkowej Wisły (oraz w jej dolinie) – na Podlasiu, Suwalszczyźnie, wschodnim Mazowszu, południu Mazur i Warmii oraz na północy Kujaw.
W Polsce leniec bezpodkwiatkowy występuje w widnych lasach liściastych i borach mieszanych, a także w murawach kserotermicznych i napiaskowych oraz na wrzosowiskach.
Wartość użytkowa
Roślina podlegająca w Polsce ścisłej ochronie. Na "Czerwonej Liście" umieszczona w grupie gatunków narażonych na wymarcie (kategoria zagrożenia V).
Leniec bezpodkwiatkowy jest gatunkiem o znaczeniu wspólnotowym, wymaga wyznaczenia obszaru NATURA 2000.
Ciekawostki
Leńca bezpodkwiatkowego można pomylić z leńcem pospolitym Thesium linophyllon, występującym w murawach. W okresie kwitnienia i owocowania różnią się wyraźnie – u leńca pospolitego, oprócz przysadki pod kwiatem znajdują się dodatkowo dwa podkwiatki, a do tego kwiatostan jest wiechowaty (a nie groniasty) i pozbawiony pęczka liści. W stanie płonnym oba gatunki są trudne do odróżnienia.
Leniec bezpodkwiatkowy jest półpasożytem, który za pomocą ssawek czerpie wodę i sole mineralne z korzeni innych roślin. Półpasożyt ten jest prawdopodobnie niespecyficzny względem gatunku żywiciela.
Współcześnie w Polsce najlepiej zachowane populacje leńca bezpodkwiatkowego znajdują się w dużych kompleksach leśnych północno-wschodniej części kraju, takich jak Puszcza Augustowska czy lasy Górznieńsko-Lidzbarskiego Parku Krajobrazowego.
Bibliografia
K. Zarzycki, Z. Szeląg: Red list of the vascular plants in Poland. W: Z. Mirek, . Zarzycki, W. Wojewoda Z. Szelag (red.), Red lists of plants and fungi in Poland. Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2006, 11-20.
P. Pawlikowski: Leniec bezpodkwiatkowy Thesium ebracteatum Hayne. W: Monitoring gatunków i siedlisk przyrodniczych ze szczególnym uwzględnieniem specjalnych obszarów ochrony siedlisk Natura 2000. METODYKA MONITORINGU, GIOŚ: 1-18. [1]
T. Załuski: Thesium ebracteatum Hayne Leniec bezpodkwiatkowy. W: Poradnik ochrony siedlisk i gatunków: 187-190. GDOŚ.
Linki zewnętrzne
http://pl.wikipedia.org/wiki/Leniec_bezpodkwiatkowy
