Cichy: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
(→Dzieje miejscowości) |
|||
| Linia 5: | Linia 5: | ||
|herb artykuł = | |herb artykuł = | ||
|dopełniacz wsi = | |dopełniacz wsi = | ||
| − | |zdjęcie = | + | |zdjęcie = Cichy. Dwór.jpg |
| − | |opis zdjęcia = | + | |opis zdjęcia = Cichy. Dwór |
|rodzaj miejscowości = | |rodzaj miejscowości = | ||
|województwo = warmińsko-mazurskie | |województwo = warmińsko-mazurskie | ||
| Linia 22: | Linia 22: | ||
|mapa wsi = | |mapa wsi = | ||
|kod mapy = PL-WN | |kod mapy = PL-WN | ||
| − | |stopniN = | + | |stopniN = 54 |minutN = 05 |sekundN = 42 |
| − | |stopniE = | + | |stopniE = 22 |minutE = 18 |sekundE = 55 |
|commons = | |commons = | ||
|wikipodróże = | |wikipodróże = | ||
Wersja z 15:58, 2 sty 2014
| Cichy | |
| | |
 Cichy. Dwór
| |
| Państwo |  Polska
|
| Województwo | warmińsko-mazurskie |
| Powiat | olecki |
| Gmina | Świętajno |
| Liczba ludności (2010) | 307 |
| Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego   Cichy | |
| Położenie na mapie Polski  Cichy | |
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} | |
Cichy (niem. Czychen, od 1938 r. Bolken) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie oleckim, w gminie Świętajno. W latach 1975-1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa suwalskiego. W latach 1999-2001 wieś wchodziła w skład powiatu olecko-gołdapskiego.
Miejscowość w 2010 roku liczyła 307 mieszkańców.
Spis treści
Położenie
Wieś położona jest w północno-wschodniej części województwa warmińsko-mazurskiego, na Pojezierzu Ełckim, 14 km na północny zachód od Olecka i 12 km na północ od Świętajna. Na wschód i zachód od wsi znajdują się dwa niewielkie jeziorka (1 ha i 2,8 ha).
Dzieje miejscowości
Wieś powstała w ramach kolonizacji północno-wschodnich terenów Prus Książęcych. W 1564 roku starosta Wawrzyniec von Halle sprzedał trzy i pół łanu na sołectwo braciom Janowi i Brożejowi Cichom oraz Maćkowi Bełchowi z Płociczna. Sołtysi ze swej strony zobowiązali się do założenia wsi czynszowej na 35 łanach; osadnicy otrzymali dziesięcioletnią wolniznę. Już w 1581 roku wieś powiększyła swój obszar do 39 łanów. W XIX wieku w Cichach znajdował się majątek szlachecki, który pod koniec tego stulecia zajmował 898 hektarów i należał do największych w powiecie oleckim. Mieczysław Orłowicz, który odwiedził wieś przed I wojną światową, wspominał o ozdobie parku dworskiego - 13-metrowej fontannie.
Parafię ewangelicką założono wkrótce po powstaniu wsi, około 1566 roku. W tym samym czasie wybudowano w Cichach kościół. Jeszcze w XVII wieku znajdował się w nim obraz Najświętszej Matki Boskiej z Dzieciątkiem Jezus. Jesienią 1656 roku wieś ocalała przed zniszczeniem z rąk Tatarów, ponieważ towarzyszący najeźdźcom oficer polski zobaczył ów obraz i doszedł do wniosku, że jest to wieś katolicka lub sprzyjająca katolicyzmowi.
Szkoła parafialna powstała równocześnie z założeniem parafii. W 1935 roku zatrudnionych w niej było dwóch nauczycieli, a w ośmiu klasach uczęszczało do niej ogółem 61 uczniów.
Po II wojnie światowej na bazie dawnego majątku utworzono we wsi Państwowe Gospodarstwo Rolne Cichy, wyposażone w warsztaty naprawy sprzętu rolniczego.
Liczba mieszkańców
1857 - 258 osób
1933 - 286 osób
1939 - 304 osoby
Edukacja
Ludzie związani z miejscowością
- Michał Grodzki (ok. 1682-ok. 1747) - urodzony w Wieliczkach rektor szkoły w Cichach, następnie w Ostrymkole w powiecie ełckim (od 1713 r.), poeta, tłumacz, pastor.
Zabytki
- Zespół dworsko-parkowy z przełomu XIX i XX wieku: pałac, budynek mieszkalny, magazyn, gorzelnia, cztery budynki gospodarcze, park
- Park dworski z przełomu XIX i XX wieku wraz z przyległym terenem zabudowy gospodarczej i mieszkalnej
- Kościół (wraz z plebanią), dawny ewangelicki, obecnie rzymskokatolicki, z XVI wieku, przebudowany w wieku XVIII; znajduje się w nim gotycki tryptyk św. Agnieszki
Bibliografia
- Achremczyk Stanisław, Historia Warmii i Mazur, t. 1-2, Olsztyn 2011.
- Białuński Grzegorz, Kolonizacja "Wielkiej Puszczy" (do 1568 roku) - starostwa piskie, ełckie, straduńskie, zelkowskie i węgoborskie (węgorzewskie), Olsztyn 2002.
- Mazury. Słownik stronniczy, ilustrowany, red. Waldemar Mierzwa, Dąbrówno 2008.
- Olecko. Z dziejów miasta i powiatu, red. Andrzej Wakar i in., Olsztyn 1974.
- Orłowicz Mieczysław, Ilustrowany przewodnik po Mazurach Pruskich i Warmii, Na nowo podali do druku Grzegorz Jasiński, Andrzej Rzempołuch, Robert Traba, Olsztyn 1991.
- Rzempołuch Andrzej, Przewodnik po zabytkach dawnych Prus Wschodnich, Olsztyn 1992.
- Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch, Königsberg 1857.
- Warmia i Mazury. Przewodnik ilustrowany, red. Marcin Kuleszo, Barbara Wojczulanis, Olsztyn 2001.
- Wojewódzka ewidencja zabytków [data dostępu: 12.11.2013]
- Bank Danych Lokalnych GUS [data dostępu: 12.11.2013]
- Vervaltugsgeschichte [data dostępu: 12.11.2013]
Przypisy
Zobacz też
