Poryblin jeziorny

Poryblin jeziorny
Isoëtes lacustris
L.
Poryblin jeziorny, źródło: Thomé Otto Wilhelm, Flora von Deutschland, Österreich und der Schweiz, 1885
Systematyka
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny naczyniowe
Gromada	widłaki
Klasa	widłaki różnozarodnikowe
Rząd	porybliny
Rodzina	poryblinowate
Rodzaj	poryblin
Gatunek	poryblin jeziorny
Synonimy

Poryblin jeziorny (Isoëtes lacustris L.) – roślina należąca do paprotników różnozarodnikowych (klasa Isoëtopsida).

Morfologia

Niewielka roślina wodna (hydrofit). Składa się z krótkiej, bulwiastej łodygi (od 5 do 15 cm wysokości) oraz wąskich, szydlastych liści (długości do 20 cm), ułożonych rozetkowato. Z dolnej części pędu wyrastają kłącza, które po pewnym czasie odpadają, a na ich miejscu powstają następne. Poryblin rozmnaża się przez podział kłącza oraz przez zarodniki. Zarodnie (wytwarzające różnopłciowe zarodniki) ukryte są w rozszerzonych nasadach blaszek liściowych.

Rozmieszczenie i ekologia

Poryblin jest gatunkiem borealno-europejskim. W Polsce spotykany jest niezwykle rzadko, głównie na północy kraju w pasie pojezierzy (najliczniejsze stanowiska występują na Pomorzu Zachodnim). Ponadto został stwierdzony na oderwanym stanowisku w Wielkim Stawie w Karkonoszach, które jest najdalej na południe wysuniętym stanowiskiem tego gatunku.

Poryblin występuje jedynie w jeziorach o wodach ubogich w składniki pokarmowe (oligotroficznych), charakteryzujących się dużą przejrzystością. Rośnie kępami, w warunkach naturalnych często w wielkich skupieniach, na podłożu piaszczystym lub piaszczysto-mulistym, najczęściej na głębokości od 3 do 4 m.
Na Warmii i Mazurach poryblin jeziorny występował do niedawna na trzech poznanych stanowiskach. Do najbardziej znanych należały jezioro Tyrsko w Olsztynie oraz jezioro Czarne pod Ostródą. Obydwa objęto ochroną jako rezerwaty przyrody w 1957 r. W wyniku wyginięcia tego gatunku w jeziorze Tyrsko straciło ono status rezerwatu w 1987 r. Gatunek ten wyginął prawdopodobnie także na pozostałych stanowiskach w regionie.

Wartość użytkowa

Jako rzadko spotykany i interesujący dla nauki gatunek poryblin jeziorny objęty jest w Polsce ochroną gatunkową. Jednocześnie jest rośliną narażoną na wymarcie (kategoria "V" na czerwonej liście).

Zobacz też

pl.wikipedia.org, Poryblin jeziorny [22.05.2014]
jezioro.com.pl [22.05.2014]

Bibliografia

Polakowski Benon, Świat roślinny Warmii i Mazur, Olsztyn 1971.
Zarzycki Kazimierz, Szeląg Zbigniew, Red list of the vascular plants in Poland, [w:] Red lists of plants and fungi in Poland. Czerwona lista roślin i grzybów Polski, red. Zbigniew Mirek, Kazimierz Zarzycki, Władysław Wojewoda i Zbigniew Szeląg, Kraków 2006, s. 11-20.