Płucnica islandzka: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
| Linia 18: | Linia 18: | ||
|Synonimy = Synonimy | |Synonimy = Synonimy | ||
|Lista synonimów = }} | |Lista synonimów = }} | ||
| − | |||
| − | |||
'''Płucnica islandzka''' (''Cetraria islandica'' (L.) Ach.) – gatunek zlichenizowanego grzyba workowego (porostu) z rodziny tarczownicowatych (''Parmeliaceae''), rzędu misecznicowców (''Lecanorales''). | '''Płucnica islandzka''' (''Cetraria islandica'' (L.) Ach.) – gatunek zlichenizowanego grzyba workowego (porostu) z rodziny tarczownicowatych (''Parmeliaceae''), rzędu misecznicowców (''Lecanorales''). | ||
| − | + | <br/><br/> | |
[[Plik:plucnica bor.jpg|300px|thumb|right|Zwarty kobierzec płucnicy islandzkiej w borze sosnowym]] | [[Plik:plucnica bor.jpg|300px|thumb|right|Zwarty kobierzec płucnicy islandzkiej w borze sosnowym]] | ||
| − | + | == Plecha == | |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
Plecha płucnicy islandzkiej jest krzaczkowata, do 10 cm wysokości, odcinki spłaszczone, czasem bardzo szerokie (do 3 cm), z pseudocyfelami (szczelinami)w postaci białych plamek na dolnej, jaśniejszej powierzchni. Miąższ i pseudocyfele P= pomarańczowe. Owocniki rzadko wykształcone, na spłaszczonych końcach łatek. Podobna płucnica kędzierzawa (''C. ericetorum'') ma klocowate wyrostki na brzegach odcinków a jej miąższ nie barwi się od P (P-). | Plecha płucnicy islandzkiej jest krzaczkowata, do 10 cm wysokości, odcinki spłaszczone, czasem bardzo szerokie (do 3 cm), z pseudocyfelami (szczelinami)w postaci białych plamek na dolnej, jaśniejszej powierzchni. Miąższ i pseudocyfele P= pomarańczowe. Owocniki rzadko wykształcone, na spłaszczonych końcach łatek. Podobna płucnica kędzierzawa (''C. ericetorum'') ma klocowate wyrostki na brzegach odcinków a jej miąższ nie barwi się od P (P-). | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | + | == Rozmieszczenie i ekologia == | |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
Gatunek ten występuje na piaszczystej ziemi w miejscach odsłoniętych, rzadziej w widnych borach. W Polsce miejscami pospolita i masowo rosnąca (np. na Mierzei Wiślanej, w Borach Tucholskich). | Gatunek ten występuje na piaszczystej ziemi w miejscach odsłoniętych, rzadziej w widnych borach. W Polsce miejscami pospolita i masowo rosnąca (np. na Mierzei Wiślanej, w Borach Tucholskich). | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | + | == Wartość użytkowa == | |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
Plecha płucnicy islandzkiej ma właściwości lecznicze. Wykonany z niej napar od wieków używany był jako lekarstwo na choroby płuc i górnych dróg oddechowych, obecnie również wykorzystuje się ten gatunek do produkcji tabletek na nieżyt gardła oraz syropów i past do zębów. Aby zapobiec nadmiernej eksploatacji płucnicę islandzka objęto w Polsce częściową ochroną. Gatunek ten umieszczono również na "Czerwonej Liście" w grupie porostów narażonych na wymarcie (VU). | Plecha płucnicy islandzkiej ma właściwości lecznicze. Wykonany z niej napar od wieków używany był jako lekarstwo na choroby płuc i górnych dróg oddechowych, obecnie również wykorzystuje się ten gatunek do produkcji tabletek na nieżyt gardła oraz syropów i past do zębów. Aby zapobiec nadmiernej eksploatacji płucnicę islandzka objęto w Polsce częściową ochroną. Gatunek ten umieszczono również na "Czerwonej Liście" w grupie porostów narażonych na wymarcie (VU). | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | + | == Ciekawostki == | |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
W skład plechy płucnicy islandzkiej wchodzą głównie węglowodany (lichenina, izolichenina, glukoza, galaktoza) – 70-80%, w mniejszym natomiast stopniu białka – 0,5-3%, tłuszcze – 1-2%, wosk – 1%, żywica – 3%, barwniki – 3% oraz tzw. "kwasy porostowe" (protolichesterynowy, lichesterynowy, fumaroprotocetrariowy) – 3-5%. | W skład plechy płucnicy islandzkiej wchodzą głównie węglowodany (lichenina, izolichenina, glukoza, galaktoza) – 70-80%, w mniejszym natomiast stopniu białka – 0,5-3%, tłuszcze – 1-2%, wosk – 1%, żywica – 3%, barwniki – 3% oraz tzw. "kwasy porostowe" (protolichesterynowy, lichesterynowy, fumaroprotocetrariowy) – 3-5%. | ||
| Linia 54: | Linia 37: | ||
Substancje zawarte w plesze płucnicy mają właściwości tonizujące i antybiotyczne (smak gorzki), wykazują ponadto wysoką aktywność przeciwbakteryjną, w szczególności w stosunku do paciorkowców ''Streptococcus'' i gronkowców ''Staphylococcus''. | Substancje zawarte w plesze płucnicy mają właściwości tonizujące i antybiotyczne (smak gorzki), wykazują ponadto wysoką aktywność przeciwbakteryjną, w szczególności w stosunku do paciorkowców ''Streptococcus'' i gronkowców ''Staphylococcus''. | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | |||
| − | |||
== Bibliografia == | == Bibliografia == | ||
| − | |||
| − | |||
S. Cieśliński, K. Czyżewska, J. Fabiszewski: ''Czerwona lista porostów w Polsce. Red list of the lichens in Poland''. W: Czerwona lista roślin i grzybów Polski. Red list of plants and fungi in Poland, Z. Mirek, K. Zarzycki, W. Wojewoda, Z Szeląg (eds.). W. Szafer Inst. of Botany, PASc, Kraków, 71–89, 2006. | S. Cieśliński, K. Czyżewska, J. Fabiszewski: ''Czerwona lista porostów w Polsce. Red list of the lichens in Poland''. W: Czerwona lista roślin i grzybów Polski. Red list of plants and fungi in Poland, Z. Mirek, K. Zarzycki, W. Wojewoda, Z Szeląg (eds.). W. Szafer Inst. of Botany, PASc, Kraków, 71–89, 2006. | ||
| − | + | <br/> | |
W. Fałtynowicz: ''Porosty w lasach. Przewodnik terenowy dla leśników i taksatorów''. Centrum Informacyjne Lasów Państwowych: Warszawa, 2012. | W. Fałtynowicz: ''Porosty w lasach. Przewodnik terenowy dla leśników i taksatorów''. Centrum Informacyjne Lasów Państwowych: Warszawa, 2012. | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | |||
| − | |||
== Linki zewnętrzne == | == Linki zewnętrzne == | ||
| − | http://pl.wikipedia.org/wiki/Płucnica_islandzka | + | [http://pl.wikipedia.org/wiki/Płucnica_islandzka pl.wikipedia.org, Płucnica islandzka] |
<br/> | <br/> | ||
[[Kategoria: Przyroda]] [[Kategoria: Grzyby]] [[Kategoria: Porosty]] [[Kategoria: Porosty chronione]][[Kategoria: Porosty Warmii i Mazur]] | [[Kategoria: Przyroda]] [[Kategoria: Grzyby]] [[Kategoria: Porosty]] [[Kategoria: Porosty chronione]][[Kategoria: Porosty Warmii i Mazur]] | ||
Wersja z 10:20, 11 lip 2014
| Płucnica islandzka | |
| | |
| Cetraria islandica | |
| (L.) Ach. | |
 Płucnica islandzka | |
| Systematyka | |
| Królestwo | grzyby |
| Gromada | grzyby workowe |
| Klasa | miseczniaki (Lecanoromycetes) |
| Rząd | misecznicowce |
| Rodzina | tarczownicowate |
| Rodzaj | płucnica |
| Gatunek | płucnica islandzka |
| Synonimy | |
Płucnica islandzka (Cetraria islandica (L.) Ach.) – gatunek zlichenizowanego grzyba workowego (porostu) z rodziny tarczownicowatych (Parmeliaceae), rzędu misecznicowców (Lecanorales).
Spis treści
Plecha
Plecha płucnicy islandzkiej jest krzaczkowata, do 10 cm wysokości, odcinki spłaszczone, czasem bardzo szerokie (do 3 cm), z pseudocyfelami (szczelinami)w postaci białych plamek na dolnej, jaśniejszej powierzchni. Miąższ i pseudocyfele P= pomarańczowe. Owocniki rzadko wykształcone, na spłaszczonych końcach łatek. Podobna płucnica kędzierzawa (C. ericetorum) ma klocowate wyrostki na brzegach odcinków a jej miąższ nie barwi się od P (P-).
Rozmieszczenie i ekologia
Gatunek ten występuje na piaszczystej ziemi w miejscach odsłoniętych, rzadziej w widnych borach. W Polsce miejscami pospolita i masowo rosnąca (np. na Mierzei Wiślanej, w Borach Tucholskich).
Wartość użytkowa
Plecha płucnicy islandzkiej ma właściwości lecznicze. Wykonany z niej napar od wieków używany był jako lekarstwo na choroby płuc i górnych dróg oddechowych, obecnie również wykorzystuje się ten gatunek do produkcji tabletek na nieżyt gardła oraz syropów i past do zębów. Aby zapobiec nadmiernej eksploatacji płucnicę islandzka objęto w Polsce częściową ochroną. Gatunek ten umieszczono również na "Czerwonej Liście" w grupie porostów narażonych na wymarcie (VU).
Ciekawostki
W skład plechy płucnicy islandzkiej wchodzą głównie węglowodany (lichenina, izolichenina, glukoza, galaktoza) – 70-80%, w mniejszym natomiast stopniu białka – 0,5-3%, tłuszcze – 1-2%, wosk – 1%, żywica – 3%, barwniki – 3% oraz tzw. "kwasy porostowe" (protolichesterynowy, lichesterynowy, fumaroprotocetrariowy) – 3-5%.
W przeszłości odwar z płucnicy islandzkiej stosowano do leczenia gruźlicy. Prawdopodobnie leczono nim także Fryderyka Chopina.
Substancje zawarte w plesze płucnicy mają właściwości tonizujące i antybiotyczne (smak gorzki), wykazują ponadto wysoką aktywność przeciwbakteryjną, w szczególności w stosunku do paciorkowców Streptococcus i gronkowców Staphylococcus.
Bibliografia
S. Cieśliński, K. Czyżewska, J. Fabiszewski: Czerwona lista porostów w Polsce. Red list of the lichens in Poland. W: Czerwona lista roślin i grzybów Polski. Red list of plants and fungi in Poland, Z. Mirek, K. Zarzycki, W. Wojewoda, Z Szeląg (eds.). W. Szafer Inst. of Botany, PASc, Kraków, 71–89, 2006.
W. Fałtynowicz: Porosty w lasach. Przewodnik terenowy dla leśników i taksatorów. Centrum Informacyjne Lasów Państwowych: Warszawa, 2012.
