Złociszek jaskrawy: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
| Linia 24: | Linia 24: | ||
=== Plecha === | === Plecha === | ||
| − | |||
Plecha tego gatunku jest bardzo delikatna, cienka, w postaci nalotu proszkowatych lub drobnoziarenkowatych sorediów, intensywnie żółta. Porost ten występuje jedynie w stanie sterylnym (nie tworzy owocników). Plecha zawiera kalicynę i kwas pinastrowy. W obrębie gatunku wyróżnia się trzy chemotypy, w zależności od występowania tych substancji. | Plecha tego gatunku jest bardzo delikatna, cienka, w postaci nalotu proszkowatych lub drobnoziarenkowatych sorediów, intensywnie żółta. Porost ten występuje jedynie w stanie sterylnym (nie tworzy owocników). Plecha zawiera kalicynę i kwas pinastrowy. W obrębie gatunku wyróżnia się trzy chemotypy, w zależności od występowania tych substancji. | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | |||
=== Rozmieszczenie i ekologia === | === Rozmieszczenie i ekologia === | ||
| Linia 35: | Linia 33: | ||
Złociszek jaskrawy rośnie w Polsce na korze drzew liściastych (głównie na [[dąb szypułkowy|dębach]]) lub szpilkowych (jodły, sosny) oraz na butwiejącym drewnie (pniaki). W Polsce Północno-Wschodniej spotykany jest zazwyczaj w głębokich spękaniach kory bardzo starych drzew, najczęściej [[dąb szypułkowy|dębów]] i jesionów w bardzo dobrze zachowanych zbiorowiskach leśnych w obrębie dużych kompleksów leśnych. | Złociszek jaskrawy rośnie w Polsce na korze drzew liściastych (głównie na [[dąb szypułkowy|dębach]]) lub szpilkowych (jodły, sosny) oraz na butwiejącym drewnie (pniaki). W Polsce Północno-Wschodniej spotykany jest zazwyczaj w głębokich spękaniach kory bardzo starych drzew, najczęściej [[dąb szypułkowy|dębów]] i jesionów w bardzo dobrze zachowanych zbiorowiskach leśnych w obrębie dużych kompleksów leśnych. | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | |||
=== Wartość użytkowa === | === Wartość użytkowa === | ||
| − | |||
Złociszek jaskrawy jest jedynym porostem o proszkowatej plesze objętym w Polsce ścisłą ochroną gatunkową. W Polsce gatunek ten zaliczono do porostów krytycznie zagrożonych wymarciem (CR). | Złociszek jaskrawy jest jedynym porostem o proszkowatej plesze objętym w Polsce ścisłą ochroną gatunkową. W Polsce gatunek ten zaliczono do porostów krytycznie zagrożonych wymarciem (CR). | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | |||
=== Ciekawostki === | === Ciekawostki === | ||
| − | |||
Złociszek jaskrawy jest porostem wykorzystywanym w ocenie ciągłości ekologicznej ekosystemów leśnych. W Polsce ma status wskaźnika niżowych lasów puszczańskich (reliktu puszczańskiego). | Złociszek jaskrawy jest porostem wykorzystywanym w ocenie ciągłości ekologicznej ekosystemów leśnych. W Polsce ma status wskaźnika niżowych lasów puszczańskich (reliktu puszczańskiego). | ||
| Linia 66: | Linia 60: | ||
http://en.wikipedia.org/wiki/Chrysothrix_candelaris | http://en.wikipedia.org/wiki/Chrysothrix_candelaris | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | |||
[[Kategoria: Przyroda]] [[Kategoria: Grzyby]] [[Kategoria: Porosty]] | [[Kategoria: Przyroda]] [[Kategoria: Grzyby]] [[Kategoria: Porosty]] | ||
Wersja z 16:25, 22 mar 2014
| Złociszek jaskrawy | |
| | |
| Chrysothrix candelaris | |
| (L.) Laundon | |
 Złociszek jaskrawy | |
| Systematyka | |
| Królestwo | grzyby |
| Podkrólestwo | {{{Podkrólestwo}}} |
| Gromada | grzyby workowe |
| Klasa | Arthoniomycetes |
| Rząd | Arthoniales |
| Rodzina | złociszkowate |
| Rodzaj | złociszek |
| Gatunek | złociszek jaskrawy |
| Synonimy | |
| Lepraria candelaris (L.) Fr. | |
Złociszek jaskrawy (Chrysothrix candelaris (L.) Laundon – gatunek zlichenizowanego grzyba workowego (porostu) z rodziny złociszkowatych (Chrysothrichaceae), rzędu Arthoniales.
Spis treści
[ukryj]Plecha
Plecha tego gatunku jest bardzo delikatna, cienka, w postaci nalotu proszkowatych lub drobnoziarenkowatych sorediów, intensywnie żółta. Porost ten występuje jedynie w stanie sterylnym (nie tworzy owocników). Plecha zawiera kalicynę i kwas pinastrowy. W obrębie gatunku wyróżnia się trzy chemotypy, w zależności od występowania tych substancji.
Rozmieszczenie i ekologia
Chrysothrix candelaris to gatunek kosmopolityczny, notowany od regionów alpejskich do tropików, nieobecny jedynie w rejonach arktyczno-alpejskich i pustynnych. W Polsce spotykany jest na całym obszarze kraju, na niżu i w niższych położeniach gór. Dość częsty jest jednak tylko w niektórych regionach (np. w Puszczy Białowieskiej).
Złociszek jaskrawy rośnie w Polsce na korze drzew liściastych (głównie na dębach) lub szpilkowych (jodły, sosny) oraz na butwiejącym drewnie (pniaki). W Polsce Północno-Wschodniej spotykany jest zazwyczaj w głębokich spękaniach kory bardzo starych drzew, najczęściej dębów i jesionów w bardzo dobrze zachowanych zbiorowiskach leśnych w obrębie dużych kompleksów leśnych.
Wartość użytkowa
Złociszek jaskrawy jest jedynym porostem o proszkowatej plesze objętym w Polsce ścisłą ochroną gatunkową. W Polsce gatunek ten zaliczono do porostów krytycznie zagrożonych wymarciem (CR).
Ciekawostki
Złociszek jaskrawy jest porostem wykorzystywanym w ocenie ciągłości ekologicznej ekosystemów leśnych. W Polsce ma status wskaźnika niżowych lasów puszczańskich (reliktu puszczańskiego).
Na Warmii i Mazurach gatunek jest jeszcze dość często spotykany. Najwięcej jego stanowisk występuje w Puszczy Piskiej i Nidzickiej (Napiwodzko-Ramuckiej).
Bibliografia
K. Czyżewska, S. Cieśliński: Porosty – wskaźniki niżowych lasów puszczańskich w Polsce. Monographiae Botanicae 91: 223–239, 2003.
S. Cieśliński: Atlas rozmieszczenia porostów (Lichenes) w Polsce północno-wschodniej. Phytocoenosis 15 (N.S.), Suppl. Cartograph. Geobot. 15: 1-430, 2003.
S. Cieśliński, K. Czyżewska, J. Fabiszewski: Czerwona lista porostów w Polsce. Red list of the lichens in Poland. W: Czerwona lista roślin i grzybów Polski. Red list of plants and fungi in Poland, Z. Mirek, K. Zarzycki, W. Wojewoda, Z Szelag (eds.). W. Szafer Inst. of Botany, PASc, Kraków, 71–89, 2006.
