Dobrzyń

Dobrzyń
[[Plik:|240px|Dobrzyń]] Dobrzyń
Rodzaj miejscowości	wieś
Państwo	Polska
Województwo	warmińsko - mazurskie
Powiat	nidzicki
Gmina	Nidzica
Sołectwo	Dobrzyń
Liczba ludności (Pole-obowiązkowe)	Pole-obowiązkowe
Strefa numeracyjna	(+48) 89
Tablice rejestracyjne	NNI
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego Dobrzyń
Położenie na mapie Polski Dobrzyń
{{#invoke:Koordynaty|szablon}}

Dobrzyń (niem. Dobrzyn, Dobrziennen , od 1938 r. Gutfeld) – wieś sołecka w Polsce w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie nidzickim, w gminie Nidzica. W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie przynależała do województwa olsztyńskiego.

Charakterystyka fizjograficzna

Miejscowość leży na terenie gminy Nidzica, przez obszar której przebiega jedna z głównych granic fizyczno-geograficznych Europy, oddzielająca Obszar Europy Zachodniej od Obszaru Europy Wschodniej. Ponadto 19.000 ha powierzchni gminy zajmują lasy i grunty leśne. Istotnym zasobem naturalnym gminy są surowce mineralne, tj. żwiry i piaski, torfy i węgiel brunatny, kreda jeziorna, gytia i ziemia okrzemkowa.

Dzieje miejscowości

Wieś lokowano na prawie chełmińskim w 1355 r., wówczas to Wielki Mistrz Krzyżacki Winrich von Kniprode nadał Stanisławowi z Dobrzynia oraz jego braciom ok. 37 łanów ziemi. Podaję się również, że miejscowość pierwotnie nosiła nazwę Sokoły, a zmieniona została, gdy znalazła się w posiadaniu Dobrzyńskich. Nie znana jest etymologia pierwszej nazwy wsi. W II poł. XIX w. wieś posiadała 2569 morgów ziemi. Przeważającą liczbę mieszkańców stanowili ewangelicy. W 1817 r. liczba mieszkańców wynosiła 94, w 1846 r. – 144, w 1858 r. – 152, w 1867 r. – 223, w 1871 r. – 250, w 1885 r. – 223, w 1895 r. – 222, w 1905 r. – 240, w 1910 r. – 248, w 1939 r. – 275 . W 1817 r. we wsi było 17 domów, w 1846 r. – 19, w 1858 r. – 23, w 1871 r. – 39, w 1885 r. – 40, w 1895 r. – 46, w 1905 r. – 39, w 1910 r. – 37 . Dobrzyń dotknięty został także epidemią cholery. Do dzisiaj zachował się cmentarz, na którym chowano zmarłych – obecnie cmentarz ewangelicki potocznie zwany choleryczny. Ponadto na początku XX w. powstała tu szkoła. W 1938 r. funkcjonującą nazwę Dobrziennen, w wyniku akcji germanizacyjnej, zamieniono na Gutfeld. Po II wojnie światowej większość mieszkańców opuściła miejscowość. Nie zachowały się informacje o kształcie zabudowy wsi.

Ludzie związani z miejscowością:

Z miejscowością związana jest także postać Erwina Kruka - polski pisarz i poeta, senator I kadencji (1989–1991).

Zabytki:

Na terenie wsi znajdują się następujące zabytki: zabudowa mieszkalno – gospodarcza; cmentarz ewangelicki z II poł XIX w.; aleje przydrożne; szańce i okopy z okresu I wojny światowej.

Miejscowość-Opis-Ryzunku

Bibliografia:

Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, pod red. Bronisława Chlebowskiego, Filipa Sulimierskiego, Władysława Walewskiego, II, 927 ss.

Wijaczka Jacek, Dzieje wsi do końca XVIII wieku, [w:] Historia Nidzicy i okolic, pod red. Waldemara Rezmera, Nidzica 2012, s. 165 - 202.

Zielińska Agnieszka, Dzieje miasta i okolic w latach 1807 - 1914, [w:] Historia Nidzicy i okolic, pod red. Waldemara Rezmera, Nidzica 2012, s. 203 - 267.

Zobacz też

Kinlis (dyskusja) 09:28, 3 wrz 2013 (CEST)