Brzoza niska: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
| Linia 26: | Linia 26: | ||
=== Wartość użytkowa === | === Wartość użytkowa === | ||
| − | Roślina objęta w Polsce ścisłą ochroną gatunkową. W skali kraju jest to gatunek narażony na wymarcie (kategoria " | + | Roślina objęta w Polsce ścisłą ochroną gatunkową. W skali kraju jest to gatunek narażony na wymarcie (kategoria "V" na Czerwonej Liście). |
<br/> | <br/> | ||
| Linia 40: | Linia 40: | ||
B. Polakowski: Świat roślinny Warmii i Mazur. Olsztyn: Pojezierze, 1971. | B. Polakowski: Świat roślinny Warmii i Mazur. Olsztyn: Pojezierze, 1971. | ||
| + | |||
| + | K. Zarzycki, Z. Szeląg: Red list of the vascular plants in Poland. W: Z. Mirek, . Zarzycki, W. Wojewoda Z. Szelag (red.), Red lists of plants and fungi in Poland. Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2006, 11-20. | ||
http://pl.wikipedia.org/wiki/Brzoza_niska | http://pl.wikipedia.org/wiki/Brzoza_niska | ||
Wersja z 14:46, 27 lis 2013
Brzoza niska (Betula humilis Schrank) – gatunek niewielkiego krzewu z rodziny brzozowatych (Betulaceae).
Spis treści
Morfologia
Betula humilis to niski i silnie rozgałęziony krzew osiągający wysokość do 2 m. Młode pędy są gęsto pokryte białymi brodawkami, o końcach czasami nieco owłosionych. Pędy skrócone drobne. Kora wszystkich pędów jest ciemnoszara. Liście są eliptyczne lub jajowate, o szerokości większej od długości, na szczycie tępe lub nieco zaostrzone, krótkoogonkowe (2–5 mm). Blaszka liściowa o długości 4–6 cm i szerokości 0,5–2,5 cm, nierównomiernie ząbkowana z 4–6 parami nerwów bocznych. Liście są obu stron jasnozielone. Pączki okryte łuskami, klapa środkowej łuski jest dłuższa od pozostałych i owłosiona.
Kwiaty zebrane w wiotkie i zwisające kotki, oddzielnie męskie i żeńskie. Brzoza niska jest rośliną jednopienną – na jednej roślinie występują zarówno kotki męski, jak i żeńskie. Kotki męskie o długości do 20 mm występują już w jesieni, są wówczas drobne i sterczące. Mniejsze kotki żeńskie mają długość 8–15 mm. Kwitnie od kwietnia do maja, jest wiatropylna. Owocem jest orzeszek ze skrzydełkami o długości połowy jego szerokości lub krótszymi.
Rozmieszczenie i ekologia
Brzoza niska to gatunek borealny. Występuje w Europie i Azji. W Polsce przebiega południowa granica jej zasięgu. Jest to roślina rzadka w naszym kraju, znana z rozproszonych stanowisk na Pojezierzu Pomorskim i Mazurskim, Podlasiu i Lubelszczyźnie. Rzadziej jest spotykana w Wielkopolsce i na Białostocczyźnie.
Brzoza niska rośnie na torfowiskach niskich, podmokłych łąkach i w zaroślach wierzb. Jest światłolubna, wyższe drzewa i krzewy z łatwością ją zagłuszają. Jest reliktem polodowcowym, który przywędrował do nas pod koniec epoki lodowcowej.
Wartość użytkowa
Roślina objęta w Polsce ścisłą ochroną gatunkową. W skali kraju jest to gatunek narażony na wymarcie (kategoria "V" na Czerwonej Liście).
Ciekawostki
Najbogatsze nagromadzenie stanowisk brzozy niskiej na obszarze całego kraju występuje na Warmii i Mazurach. Gatunek ten znany jest tu z około 50 stanowisk, skupionych w większości w regionie Wielkich Jezior Mazurskich. Populacje brzozy niskiej chronione są m.in. w rezerwatach „Cielętnik”, „Jeziorko koło Drozdowa” i „Zabrodzie”.
Bibliografia
B. Polakowski: Świat roślinny Warmii i Mazur. Olsztyn: Pojezierze, 1971.
K. Zarzycki, Z. Szeląg: Red list of the vascular plants in Poland. W: Z. Mirek, . Zarzycki, W. Wojewoda Z. Szelag (red.), Red lists of plants and fungi in Poland. Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2006, 11-20.
http://pl.wikipedia.org/wiki/Brzoza_niska
http://jezioro.com.pl/flora/okaz.html?id=980
