Józef Groth

Józef Groth
Data i miejsce urodzenia	1903 r. Kościerzyna
Data i miejsce śmierci	1942 r. Dachau
Przyczyna śmierci	gruźlica płuc
Odznaczenia
Krzyż Grunwaldu III klasy

Józef Groth (ur. 7 czerwca 1903 r. w Kościerzynie, zm. 19 maja 1942 r. w Dachau) – nauczyciel, działacz oświatowy i harcerski. Nauczyciel szkół polskich w Niemczech. Kierownik szkoły polskiej w Nowej Kaletce.

Życiorys

Urodził się w 1903 r. w Kościerzynie jako syn Roberta i Marianny. Pochodził z rodziny kaszubskiej o polskich tradycjach. Zachował obywatelstwo polskie. W styczniu 1939 r. zawarł związek małżeński z przedszkolanką Otylią Teszner-Grothową. 25 sierpnia 1939 r. został aresztowany przez gestapo i osadzony w obozie koncentracyjnym w Hohenbruch. Następnie przebywał w obozach w Sachsenhausen i w Dachau. Zmarł na gruźlicę płuc w 1942 r. w Dachau.

Szkoła i wykształcenie

Edukację rozpoczął w niemieckiej szkole ludowej. W 1924 r. ukończył Seminarium Nauczycielskie w Kościerzynie. W 1931 r. zdał w Poznaniu drugi egzamin pedagogiczny i uzyskał kwalifikacje zawodowe.

Praca

Praktykę pedagogiczną odbył w szkole w Jeleniu. Następnie jako nauczyciel pracował w szkołach w Nowym Dworze, Sitnie, Peporzynie. W 1929 r. podjął pracę w oświacie polskiej w Niemczech. Jego pierwszą placówką była szkoła w Drożyskach Wielkich, a następnie szkoła w Małych Podmoklach. W lipcu 1936 r. objął posadę nauczyciela w Katolickiej Szkole Polskiej w Nowej Kaletce . Od października 1936 do marca 1937 r. zastępował nauczyciela Józefa Neugebauera w szkole w Pruskiej Dąbrówce. W kwietniu 1937 r. powrócił na Warmię i został kierownikiem Katolickiej Szkoły Polskiej w Nowej Kaletce.

Działalność społeczna, kulturalna, naukowa, polityczna

Prowadził chór i zespoły muzyczne. Grał na akordeonie i skrzypcach. Współpracował z Towarzystwem Młodzieży Polskiej i zespołem teatrzyku kukiełkowego "Bajka". Działał w Związku Harcerstwa Polskiego w Niemczech.

Nagrody i odznaczenia

Został odznaczony:

• Brązowym Medalem Zasługi
• pośmiertnie Krzyżem Grunwaldu III klasy

Ciekawostki

Szkoła Podstawowa w Nowej kaletce i jedna z ulic w Olsztynie noszą jego imię.

Bibliografia

Filipkowski Tadeusz, W obronie polskiego trwania. Nauczyciele polscy na Warmii, Mazurach i Powiślu w latach międzywojennych, Olsztyn 1989.

Oracki Tadeusz, Sylwetki polskich nauczycieli i organizatorów szkolnictwa na Warmii, Mazurach i Powiślu w latach 1920–1939, "Komunikaty Mazursko-Warmińskie" 1961, nr 2.

Związek Harcerstwa Polskiego w Niemczech [11.04.2014]